Γιατί υπάρχουν τόσο τεράστια ζώα μέσα στη θάλασσα;

Η γαλάζια φάλαινα είναι όπως ξέρουμε το μεγαλύτερο ζώο που έζησε ποτέ στον κόσμο, ξεπερνώντας σε μέγεθος ακόμα και τα θεόρατα τέρατα της Κρητιδικής Περιόδου. Κι ενώ ξέραμε πως τα μεγάλα θηλαστικά του νερού μπορούν και αποκτούν τις κολοσσιαίες διαστάσεις τους επειδή παλεύουν λιγότερο με τη βαρύτητα, μια νέα έρευνα βρήκε πως τα όρια στο μέγεθος των θαλάσσιων θηλαστικών είναι στην πραγματικότητα αυστηρότερα από των συγγενών τους στη στεριά, αν και τα κατώτερα όρια είναι ακόμα πιο περιοριστικά. «Πολλοί άνθρωποι πίστεψαν πως το νερό είναι πιο απελευθερωτικό για τα θηλαστικά, αυτό που βρίσκουμε όμως είναι πως είναι στην ουσία πιο περιοριστικό», λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Στάνφορντ, Jonathan Payne, «δεν είναι ότι το νερό σου επιτρέπει να γίνεις μεγάλο θηλαστικό, είναι ότι πρέπει να είσαι μεγάλο θηλαστικό στο νερό, δεν έχεις άλλη επιλογή». Καθώς στη βάση της κλίμακας των μεγεθών εδράζεται το πρόβλημα της διατήρησης της θερμότητας, μας λέει η μελέτη, μιας και το νερό είναι πολύ καλύτερος αγωγός της θερμότητας από τον αέρα. Τα μικρά θηλαστικά και τα πουλιά αντιμετωπίζουν το πρόβλημα να χάνουν πιο γρήγορα τη θερμότητα του σώματός τους από τα μεγαλύτερα ξαδελφάκια τους και για να αντισταθμίσουν την απώλεια, τα θερμόαιμα αυτά πλάσματα είναι υποχρεωμένα να τρώνε περισσότερο, σε σχέση πάντα με τη σωματική τους μάζα, ένα πρόβλημα που μεγεθύνεται στο νερό. Από την άλλη πλευρά, τόσο στη στεριά όσο και τη θάλασσα, πάνω από ένα συγκεκριμένο μέγεθος κανένα ζώο δεν μπορεί να βρει τόση τροφή που να υποβαστάξει τις ανάγκες του σώματός του. Οι φάλαινες-φυσητήρες, για παράδειγμα, ζυγίζουν λίγο λιγότερο από τον μεγαλύτερο τιτανόσαυρο που ζούσε κάποτε στη Γη. «Το εύρος των βιώσιμων μεγεθών για τα θηλαστικά του ωκεανού είναι στην πραγματικότητα μικρότερο από το εύρος των βιώσιμων μεγεθών της στεριάς», καταλήγει ο Payne. Ο οποίος βάσισε το συμπέρασμά του στη σύγκριση της εξέλιξης των θαλάσσιων θηλαστικών σε σχέση με τους κοντινότερους συγγενείς τους στη στεριά. Και υπάρχουν εδώ πάμπολλες μελέτες, όπως λέει, που συγκρίνουν τις φώκιες με τα σκυλιά, τους μανάτους με τους ελέφαντες και τις φάλαινες με τους ιπποπόταμους. Η μελέτη του ανέλυσε τη σωματική μάζα 4.000 σημερινών θηλαστικών και άλλων 3.000 απολιθωμάτων και βρήκε πως όταν τα θηλαστικά αρχίζουν να ζουν στο νερό, εξελίσσονται ιδιαιτέρως γρήγορα για να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες της ζωής τους. Αυτή η ταχύτατη ανάπτυξη (ή η συρρίκνωση) αποκρυσταλλώνεται κάπου στα 500 κιλά. Αν ζεις στη θάλασσα λοιπόν, το μήνυμα είναι «ή πάρε βάρος ή εξαφανίσου»…