Τα δύο τελευταία χρόνια η Ελλάδα απέδειξε την αποφασιστικότητά και την ικανότητά της να προστατεύσει αποτελεσματικά εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζοντας τα δίκτυα λαθροδιακίνησης.
Γράφει ο Νότης Μηταράκης*
Έχει μειώσει σημαντικά τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού στις τοπικές κοινωνίες (-90% οι ροές και -57% οι διαμένοντες το 2021 σε σύγκριση με το 2019), έχει επαναφέρει το αίσθημα ασφάλειας, έχει βελτιώσει τις συνθήκες διαμονής των αιτούντων άσυλο και θα τις βελτιώσει περαιτέρω με την ολοκλήρωση του Εθνικού Συστήματος Υποδοχής. Η μεταναστευτική κρίση είναι παρελθόν. Σήμερα, η Ελλάδα αντιμετωπίζει μία διαχειρίσιμη κατάσταση στο Μεταναστευτικό, έχει ανακτήσει τον έλεγχο. Η αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική που ακολουθούμε έχει οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα ορατά για όλους. Και θα συνεχιστεί, πάντα με σεβασμό στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.
Ωστόσο, ούτε είμαστε, ούτε μπορούμε μόνοι μας. Οφείλουμε, έχοντας στραμμένη και την προσοχή μας στις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, με τον ίδιο ρυθμό και αποφασιστικότητα να προχωρήσουμε στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ενιαίας στάσης στο Μεταναστευτικό. Να λάβουμε έγκαιρα αποφάσεις για μείζονα ζητήματα, ακόμα και πριν την επίτευξη ομοφωνίας για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Για τα μείζονα ζητήματα εξωτερικών σχέσεων, προστασίας συνόρων και επιστροφών το νέο Σύμφωνο δεν είναι προϋπόθεση για ενιαία στάση και δράση. Είναι σταθερή η πεποίθησή μας ότι εάν οι λαθροδιακινητές μας νικήσουν στα εξωτερικά σύνορα, θα μας νικήσουν αναπόφευκτα και στα εσωτερικά σύνορα. Οι δευτερογενείς ροές οδηγούν σε περισσότερες πρωτογενείς ροές και αυτός είναι ο λόγος που οφείλουμε να εργαζόμαστε και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Επίσης, πρέπει να διαμορφωθεί ένας μηχανισμός αναφοράς περιφερειακής συνεργασίας που θα χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για άλλα περιφερειακά προγράμματα. Η πρόσφατη εμπειρία στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ με τη Λευκορωσία έδειξε ότι η περιοχή μας ή η Μεσόγειος δεν είναι οι μόνες που δημιουργούν μεταναστευτικές κρίσεις και ότι οι μεταναστευτικές διαδρομές μπορούν να αλλάξουν γρήγορα καθώς οι λαθροδιακινητές βρίσκουν δημιουργικούς τρόπους για να ξεπεράσουν τα εμπόδια που δημιουργούμε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζουμε ότι χρειαζόμαστε ένα σύστημα πρόληψης μεταναστευτικών κρίσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα σύστημα που θα δίνει έμφαση στην ανθεκτικότητα, μεταξύ άλλων μέσω της προστασίας των συνόρων, καθώς αυτοί που ζητούν και δίνουν αλληλεγγύη μπορούν ανά πάσα στιγμή να μεταβληθούν . Ένα σύστημα που θα διασφαλίζει την ασφάλεια για όλη την Ευρώπη, βασισμένο μεταξύ άλλων σε μια ισχυρή και αμοιβαία επωφελή συνεργασία με όλους τους βασικούς περιφερειακούς παράγοντες στην περιφέρειά μας, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων.
*Ο κ. Νότης Μηταράκης είναι Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου – Βουλευτής Χίου