Υπάρχουν στιγμές που, με τις καλύτερες προθέσεις, αποφασίζεις να κάνεις κάτι καλό. Να προσφέρεις τη βοήθειά σου, να τρέξεις για κάποιον, να δράσεις μπροστά σε μια κατάσταση που φαίνεται να χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση. Και αντί για ευγνωμοσύνη ή έστω μια αίσθηση ότι έκανες το σωστό, καταλήγεις να νιώθεις εκτεθειμένος, παρεξηγημένος ή ακόμα και μετανιωμένος που μπήκες στη διαδικασία.
Το έζησα πρόσφατα με ένα περιστατικό που μου στοίχισε τόσο συναισθηματικά όσο και ψυχολογικά. Μια γυναίκα που δούλευε σε ένα περίπτερο της γειτονιάς μου με πλησίασε πολύ αναστατωμένη και μου ζήτησε βοήθεια. Μου είπε ότι είχε ακούσει ένα γατάκι εγκλωβισμένο μέσα σε έναν κάδο ανακύκλωσης ρούχων και δεν ήξερε τι να κάνει. Με ρώτησε αν μπορούσα να βοηθήσω, αν μπορούσα να κάνω κάτι. Η ανησυχία της και η σιγουριά με την οποία μου το είπε δεν μου άφησαν περιθώριο να το αγνοήσω.
Ίσως θα έπρεπε να είμαι πιο επιφυλακτική όταν μου το είπε. Να σκεφτώ το ενδεχόμενο ότι μπορεί να είχε κάνει λάθος ή να είχε παρανοήσει την κατάσταση. Όμως, τη δεδομένη στιγμή, όταν πήγα απλώς να αγοράσω ένα αναψυκτικό, βρέθηκα μπροστά σε έναν άνθρωπο που φαινόταν πραγματικά αναστατωμένος. Συναισθάνθηκα την αγωνία της για το ζωάκι και, χωρίς δεύτερη σκέψη, μπήκα στη διαδικασία να βοηθήσω όσο μπορούσα. Έτσι, άρχισα να ψάχνω τρόπους να βοηθήσω. Πήρα κάποια τηλέφωνα, ενημέρωσα όσους μπορούσαν να συνδράμουν και, τελικά, αρκετοί άνθρωποι κινητοποιήθηκαν για να σώσουν το υποτιθέμενο εγκλωβισμένο γατάκι. Και τότε ήρθε η στιγμή της αμηχανίας: στο τέλος της ημέρας, μετά από όλη αυτή την κινητοποίηση, διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε κανένα γατάκι. Όλη αυτή η αγωνία, η προσπάθεια, το άγχος, για κάτι που τελικά δεν συνέβαινε.
Και το χειρότερο; Το αίσθημα της έκθεσης. Όταν συνειδητοποιείς ότι όλη αυτή η κινητοποίηση που ξεκίνησε από μια αγνή πρόθεση, μετατρέπεται σε μια άσκοπη αναστάτωση. Όταν, αντί να νιώθεις ανακούφιση που έκανες το σωστό, νιώθεις άσχημα που τόσοι άνθρωποι κινητοποιήθηκαν μια Κυριακή (που όλα είναι κλειστά) για κάτι που τελικά δεν χρειαζόταν. Και τότε αρχίζουν οι γνωστές φράσεις: «Μην ανακατεύεσαι», «Δεν είναι η δουλειά σου», «Άσε τους άλλους να ασχοληθούν».
Και γω το έζησα αυτό. Μετά που διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε εγκλωβισμένο γατάκι, ξαφνικά ένιωσα σαν να έκανα κάτι λάθος. Αλλά πώς να αγνοήσεις κάποιον που σου ζητά βοήθεια και σου λέει με σιγουριά ότι ένα πλάσμα βρίσκεται σε κίνδυνο; Πώς να γυρίσεις την πλάτη σου, όταν ξέρεις πως αν όντως υπήρχε γατάκι εκεί μέσα και δεν έκανες τίποτα, το βάρος θα ήταν μεγαλύτερο;
Και κάπου εκεί έρχεται η απογοήτευση. Η σκέψη «μήπως είναι καλύτερα να μην ανακατεύομαι;». Αλλά αν αφήσουμε αυτή τη σκέψη να μας κυριεύσει, αν σταματήσουμε να βοηθάμε επειδή κάποια στιγμή η κατάσταση δεν ήταν όπως πιστεύαμε, τότε τι απομένει;
Η αλήθεια είναι πως το να θέλεις να βοηθήσεις είναι επιλογή – και, ναι, μερικές φορές μπορεί να αποδειχθεί λανθασμένη ή να παρεξηγηθεί. Όμως, στο τέλος της ημέρας, η πρόθεση μετράει. Γιατί ο κόσμος δεν αλλάζει από εκείνους που φοβούνται να κάνουν λάθος, αλλά από εκείνους που, παρά τις απογοητεύσεις, συνεχίζουν να προσπαθούν.
