Τα στοιχεία και τα γεγονότα, σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο, το μαρτυρούν. Οι δημοσιολόγοι το επισημαίνουν και οι ειδικοί προειδοποιούν: Ο κόσμος έχει μπει για τα καλά σε μια νέα ψυχροπολεμική περίοδο και ο κίνδυνος για έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο είναι πιο ορατός από ποτέ.
Η επισφράγιση του νέου status quo έρχεται από το ίδιο ΝΑΤΟ. Οι ηγέτες των χωρών μελών, στη Σύνοδο Κορυφής το Βίλνιους τον Ιούλιο, αναμένεται να εγκρίνουν ένα μυστικό στρατιωτικό σχέδιο, χιλιάδων σελίδων, στο οποίο περιγράφεται λεπτομερώς για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ο τρόπος δράση του νατοϊκού στρατού στο ενδεχόμενο μιας επίθεσης από μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη και τους συμμάχους της, όπως για παράδειγμα η Ρωσία ή η Κίνα.
Όπως αναφέρει το Reuters, που αποκαλύπτει τους εν λόγω σχεδιασμούς, πρόκειται για μια κίνηση που σηματοδοτεί μια θεμελιώδη αλλαγή. Εδώ και δεκαετίες η ηγεσία του ΝΑΤΟ δεν είχε νιώσει την ανάγκη να καταρτίσει πολεμικά σχέδια μεγάλης κλίμακας, καθώς οι συγκρούσεις περιορίζονταν σε μικρότερης κλίμακας πολέμους – όπως στο Αφγανιστάν και το Ιράκ – και επιπλέον η μετασοβιετική Ρωσία δεν είχε αξιολογηθεί ως υπαρξιακή απειλή.
Ωστόσο, με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον πιο αιματηρό στην Ευρώπη από το 1945, αλλά και το κίνδυνο μιας «ανάφλεξης» σε άλλες πυριτιδαποθήκες διεθνώς, όπως για παράδειγμα στην Ταϊβάν και τον ινδοειρηνικό ωκεανό, η ηγεσία του ΝΑΤΟ φαίνεται πλέον να εκτιμάει ως αναγκαίες τις προετοιμασίες για μια σύγκρουση με έναν ισχυρό αντίπαλο. Και σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να έχει έτοιμα όλα τα επιχειρησιακά σχέδια.
«Η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ διαχείρισης κρίσεων και συλλογικής άμυνας είναι η εξής: Δεν είμαστε εμείς, αλλά ο αντίπαλός μας που καθορίζει το χρονοδιάγραμμα», υποστήριξε, σύμφωνα με το Reuters, ο ναύαρχος Ρομπ Μπάουερ, ένας από τους κορυφαίους στρατιωτικούς αξιωματούχους του ΝΑΤΟ. «Πρέπει να προετοιμαστούμε για το γεγονός ότι η σύγκρουση μπορεί να παρουσιαστεί ανά πάσα στιγμή».
Εκτός από τα εν λόγω σχέδια, το ΝΑΤΟ αναμένεται επίσης να δώσει στις χώρες μέλη του μια καθοδήγηση για την αναβάθμιση των ενόπλων δυνάμεων τους και της επιμελητείας τους. Υπενθυμίζεται πως οι εκθέσεις για την πολεμική βιομηχανία καταδεικνύουν μια τεράστια αύξηση στις πωλήσεις όπλων, με τις στρατιωτικές δαπάνες να φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ το 2022.
«Οι σύμμαχοι θα γνωρίζουν ακριβώς ποιες στρατιωτικές δυνάμεις και ποιες ικανότητες χρειάζονται, συμπεριλαμβανομένου του πού, του τι και του πώς να αναπτυχθούν», δήλωσε ο αρχηγός του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σχετικά με τα εξαιρετικά απόρρητα έγγραφα που θα θέσουν, όπως στον Ψυχρό Πόλεμο, σε επιφυλακή στρατεύματα για την ασφάλεια ορισμένων περιοχών.
Οι διαφορές με τον Ψυχρό Πόλεμο επί Σοβιετικής Ένωσης
Σημειώνεται πως ενώ πολλά στοιχεία θυμίζουν τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ πριν από το 1990, πριν δηλαδή από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, ορισμένοι κρίσιμοι παράγοντες έχουν αλλάξει σημαντικά τη Συμμαχία, η οποία έκτοτε έχει επεκταθεί περίπου κατά 1.000 χλμ προς τα ανατολικά και έχει αυξήσει τα μέλη της από 16 μέλη σε 31.
Μόνο η ένταξη της Φινλανδίας τον περασμένο μήνα, σημειώνεται στο δημοσίευμα του Reuters, διπλασίασε τα σύνορα του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία σε περίπου 2.500 χλμ, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα ενός πιο ευέλικτου επιχειρησιακού σχεδιασμού σε σύγκριση με το παρελθόν, όταν η Γερμανία θεωρούνταν η βασική ζώνη μάχης.
Τεράστια αύξηση των ετοιμοπόλεμων στρατευμάτων
Τα σχέδια προβλέπουν μια δραστική αύξηση των ετοιμοπόλεμων συμμαχικών στρατευμάτων. Υπενθυμίζεται πως το 2022 οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να θέσουν σε κατάσταση συναγερμού 300.000 στρατιώτες, όταν στο παρελθόν ο αριθμός τους ήταν μόλις 40.000. Επιπλέον προβλέπεται μια σημαντική αναβάθμιση της επιμελητείας που απαιτείται για την ταχεία ανάπτυξη των στρατευμάτων. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους για τους οποίους ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ κάλεσε τους ηγέτες των χωρών μελών να αυξήσουν το ποσοστό των στρατιωτικών δαπανών της Συμμαχίας.
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ, τους οποίους επικαλείται το Reuters, εκτιμούν ότι θα χρειαστούν μερικά χρόνια για να εφαρμοστούν πλήρως τα σχέδια, αν και τονίζουν ότι η Συμμαχία μπορεί να κατευθυνθεί αμέσως στη μάχη εάν χρειαστεί. «Είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε και απόψε αν χρειαστεί. Αλλά ξέρετε… δεν είσαι ποτέ “αρκετά έτοιμος”», υπογράμμισε ο Ουμπερτ Κοτερό, αντιπρόεδρος του επιτελείου στο Ανώτατο Αρχηγείο του ΝΑΤΟ «Allied Powers Europe» (SHAPE).
