Εδώ και μέρες και μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τον επακόλουθο πόλεμο, έχει φουντώσει μία συζήτηση για το κατά πόσο μία πυρηνική καταστροφή είναι πιθανή και τι μπορεί να κάνει η ανθρωπότητα για να αντιμετωπίσει μία τέτοια κατάσταση. Στην πραγματικότητα όχι πολλά καθώς τα θύματα θα είναι εκατοντάδες χιλιάδες και το μέρος που θα χτυπήσει ένας πυρηνικός όλεθρος θα είναι μη κατοικήσιμο. Αναπόφευκτα λοιπόν πολλοί, ειδικότερα στην Ευρώπη, έχουν αρχίσει να ψάχνονται με τα καταφύγια.
Και επειδή όπως έχει διδάξει η ιστορία το μότο «κάνε την κρίση ευκαιρία» έχει τεράστια απήχηση, εν μέσω παγκόσμιας αναταραχής φαίνεται ότι δημιουργείται μία πολλά υποσχόμενη νέα αγορά ακινήτων, αυτή τη φορά 4 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, καθώς το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για την απόκτηση ενός καταφυγίου εκτοξεύτηκε ήδη από τις πρώτες μέρες του πολέμου στην Ουκρανία με τις σχετικές παραγγελίες να πολλαπλασιάζονται.
Η ασφάλεια των δικών μας ανθρώπων αλλά και η προσωπική μας έχει αρχίσει να μπαίνει ξανά σε πρώτο πλάνο με πολλούς να στρέφονται σε λύσεις που θα μπορούσαν να τους προφυλάξουν σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης ή μιας πυρηνικής, χημική αλλά και βιολογικής απειλής
Όταν λέμε ότι υπάρχει μία νέα αναδυόμενη αγορά εννοούμε ότι φυσικά τα καταφύγια ποικίλουν ανάλογα με το τι μπορεί να σηκώσει η τσέπη του καθενός. Ξεκινώντας από τα 79.000 ευρώ και αγγίζοντας και τα 800.000, ανάλογα με το μέγεθος, τις ανέσεις και την τοποθεσία.
Ποια χώρα έχει αρχίσει να κοιτά έντονα την αγορά
Οι Γάλλοι είναι αυτοί που δείχνουν τη μεγαλύτερη κινητικότητα για την αγορά ενός καταφυγίου. Και αυτό γιατί στη χώρα βρίσκεται το μεγαλύτερο δίκτυο πυρηνικών σταθμών στην Ευρώπη με 56 αντιδραστήρες διασκορπισμένους σε 18 περιφέρειες, γεγονός, που την καθιστά τη 2η μεγαλύτερη παραγωγό χώρα πυρηνικής ενέργειας, πίσω από τις ΗΠΑ. Επίσης το ποσοστό πυρηνικής προστασίας στη χώρα είναι σχεδόν μηδενικό καθώς διαθέτει 1.000 καταφύγια, εκ των οποίων 600 στρατιωτικά και 400 ιδιωτικά για πληθυσμό 67 εκατ.
Στη γαλλική αγορά προσφέρονται υπόγεια καταφύγια από μπετόν, που μπορούν να φιλοξενήσουν 4 άτομα, εμβαδού 14τ.μ, που ξεκινούν από 79.000 ευρώ. Η τιμή ανεβαίνει στα 280.000 ευρώ για κατασκευές ίδιου τύπου, εμβαδού 26τ.μ, που διαθέτουν πόσιμο νερό, γεννήτρια και άλλες παροχές. Βέβαια, υπάρχουν προς διάθεση και πολύ ακριβότερες πολυτελείς επιλογές.
Μία από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά , η γαλλική Artemis εμπορεύεται προκάτ καταφύγια από χάλυβα που ξεκινούν από τα 149.000 ευρώ στη βασική έκδοσή τους και ανάλογα με το επίπεδο εξοπλισμού ανεβαίνουν στα 300.000-500.000 ευρώ. Το κόστος αυξάνεται και άλλο σε κατασκευές της κατηγορίας των 100τ.μ με δυνατότητα φιλοξενίας 14 ατόμων και πλήρες πακέτο παροχών φτάνοντας τις 800.000 ευρώ.
Η κάλυψη μέσω καταφυγίων στις χώρες της Ευρώπης
Η εικόνα αυτή είναι εντελώς διαφορετική σε άλλες χώρες όπως η Ρωσία, το Ισραήλ και η Ελβετία όπου η προστασία του πληθυσμού σε καταφύγια από συμβατική ή πυρηνική επίθεση είναι σχεδόν απόλυτη.
Υψηλή, της τάξης άνω του 70%, είναι και η πληθυσμιακή κάλυψη σε Φινλανδία, Σουηδία και Νορβηγία. Ειδικά στη Φιλανδία υπάρχουν 50.000 καταφύγια με χωρητικότητα 4 εκατ. ατόμων. Τα καταφύγια διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Τις κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα, που έχουν τη μορφή ενός υπογείου κατοικίας, και τους προκατασκευασμένους μεταλλικούς σκελετούς, που ουσιαστικά «θάβονται» στο έδαφος. Μέσω της εγκατάστασης ειδικού φίλτρου αέρα εξασφαλίζεται προστασία έναντι επικίνδυνων χημικών ουσιών, βακτηριολογικής επίθεσης ακόμα και από τον ιό του κορονοϊού.
Το φιλτράρισμα του αέρα δε σταματά σε περίπτωση διακοπής ρεύματος καθώς εφεδρική μπαταρία επιστρατεύεται μέχρι την έναρξη λειτουργίας της γεννήτριας. Εάν η μπαταρία αυτή παρουσιάσει βλάβη, ένας στρόφαλος μπορεί να λειτουργήσει χειροκίνητα το σύστημα διασφαλίζοντας τον καθαρισμό του αέρα για 8 ώρες μετά από μόνο 10 λεπτά χρήσης.
Μεγάλη ζήτηση και στη Βρετανία
Η ζήτηση στη Βρετανία για καταφύγια αυξήθηκε κατακόρυφα μετά τις δραματικές απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν για πυρηνικό πόλεμο που έσπειραν φόβο και πανικό στον δυτικό κόσμο. Η βρετανική εταιρεία Subterranean Spaces δήλωσε ότι οι έρευνες αυξήθηκαν το Σαββατοκύριακο «κατά 100%» από τον Φεβρουάριο του 2021, όταν η προοπτική μιας σύγκρουσης πλήρους κλίμακας στην Ευρώπη φαινόταν ακόμη μακρινή.
Ο ιδρυτής Charles Hardman δήλωσε ότι την Πέμπτη και την Παρασκευή – τις δύο πρώτες ημέρες της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία – η εταιρεία έλαβε 12 προσεγγίσεις από οικογένειες τριών ατόμων, οικογένειες τεσσάρων ατόμων και μία οικογένεια οκτώ ατόμων στο Λονδίνο, την Ουαλία και ακόμη και τις γαλλικές Άλπεις.
Τα κατά παραγγελία καταφύγια που κατασκευάζονται από την εταιρεία Hardman’s Subterranean Spaces, η οποία ιδρύθηκε το 2018, κοστίζουν τουλάχιστον 100.000 λίρες, ενώ τα καταφύγια πολλαπλών χρήσεων που περιέχουν προσομοιωτές βιντεοπαιχνιδιών, κουζίνες και συστήματα φιλτραρίσματος του αέρα για μια εξαμελή οικογένεια μπορεί να κοστίζουν έως και 900.000 λίρες.
Ο Hardman συμβούλευσε ότι χρειάζονται περίπου τέσσερις μήνες για να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν, προσθέτοντας ότι τα καταφύγια θα πρέπει να στήνονται σε έναν κήπο και όχι κάτω από ένα σπίτι. «Ποιο είναι το νόημα να επιβιώσεις από μια πυρηνική έκρηξη αν το σπίτι καταρρεύσει πάνω στο καταφύγιο και δεν μπορείς να βγεις έξω;», αναρωτήθηκε.
Καταφύγια κατασκευασμένα να αντέχουν τουλάχιστον 100 χρόνια
Στο μεταξύ, η εγκατάσταση του καταφυγίου μπορεί να γίνει σε ελεύθερο οικόπεδο και στη συνέχεια πάνω σε αυτό να χτιστεί η κατοικία. Μπορεί επίσης να τοποθετηθεί κάτω από το έδαφος στον κήπο υπάρχουσας κατοικίας κάτι που συνίσταται. Η υπόγεια και όχι υπέργεια κατασκευή είναι απαραίτητη γιατί το έδαφος, που μεσολαβεί μέχρι το εσωτερικό του καταφυγίου, επιτρέπει το «φιλτράρισμα» των ακτίνων γάμμα εξασθενώντας τες σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ή πυρηνικού πολέμου.
Μια κύρια είσοδος εξοπλισμένη με καταπακτή, που καταλήγει σε θωρακισμένη πόρτα και μια έξοδος κινδύνου με ανασυρόμενη σκάλα εξασφαλίζουν την πρόσβαση και την διαφυγή από τον αεροστεγή χώρο. Η θερμοκρασία μέσα στο καταφύγιο είναι μεταξύ 12 και 15 βαθμών όλο το χρόνο ενώ οι προδιαγραφές του προκατασκευασμένου σκελετού είναι για να αντέχει τουλάχιστον 100 χρόνια.
