Χιλιάδες ήταν οι πολίτες της Αργεντινής που άρχισαν χθες, Κυριακή (19/12) να τιμούν στην Plaza de Mayo, μπροστά από το προεδρικό μέγαρο, την 20η επέτειο από τη «Μεγάλη κρίση» του 2001, η οποία κορυφώθηκε στις 19 και 20 Δεκεμβρίου με μια εξέγερση στο σημείο αυτό που κατεστάλη με αίμα.
Νωρίς χθες το βράδυ η πλατεία, ιστορικό επίκεντρο της Αργεντινής τόσο για τις μεγάλες χαρές όσο και για τις μεγάλες λύπες, ήταν γεμάτη από πολλά περίπτερα και πάγκους οργανώσεων, συνδικάτων, κομμάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς που συμμετείχαν σε μια «ολονυκτία». Μια συζήτηση εδώ, ομιλίες λίγο πιο κάτω, αλλού προβολή ενός ντοκιμαντέρ ή φωτογραφιών αρχείου για να θυμηθούν οι Αργεντίνοι την κοινωνική έκρηξη του 2001 και τα 39 θύματά της, στην πλειονότητά τους νέοι.
Οι εκδηλώσεις θα κορυφωθούν σήμερα με μια μεγάλη διαδήλωση, στην οποία θα συμμετάσχουν τομείς που πρόσκεινται πιο πολύ στην κεντροαριστερή κυβέρνηση της χώρας. Στις 20 Δεκεμβρίου 2001 ο τότε πρόεδρος της Αργεντινής Φερνάντο ντε λα Ρούα, υποχωρώντας στη λαϊκή πίεση, παραιτήθηκε και εγκατέλειψε με ελικόπτερο το προεδρικό μέγαρο.
Πριν 20 χρόνια η ψευδής ευημερία, η δυσβάστακτη σύνδεση του πέσο με το δολάριο, το υπερβολικό χρέος της χώρας, τα διαδοχικά προγράμματα λιτότητας προκάλεσαν μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στη Αργεντινή, μια κοινωνική έκρηξη που άφησε μόνιμα τραύματα στη χώρα, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Λεηλασίες καταστημάτων, διαδηλώσεις και συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας προκάλεσαν σε διάστημα 48 ωρών σε όλη τη χώρα τον θάνατο 39 ανθρώπων που σκοτώθηκαν από τις σφαίρες της αστυνομίας –κάποιοι μερικά μέτρα μακριά από την Plaza de Mayo— και τον τραυματισμό εκατοντάδων.
Πρόσφατα το Ακυρωτικό Δικαστήριο επιβεβαίωσε ποινές φυλάκισης 3 και 4 ετών για τον πρώην επικεφαλής της ομοσπονδιακής αστυνομίας και τον πρώην γραμματέα Ασφαλείας για τον ρόλο τους στην καταστολή της εξέγερσης του 2001. Ωστόσο αυτοί κατέθεσαν έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο.
«Όλοι οι θάνατοι εκείνων των ημερών ήταν άδικοι, δεν υπήρξε κανένας δικαιολογημένος θάνατος»
Χθες ο Αργεντίνος πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες δέχθηκε στο προεδρικό μέγαρο τους γονείς και συγγενείς των θυμάτων του 2001 για να τους τιμήσει αλλά και για τα αποκαλυπτήρια μιας τιμητικής πλακέτας που έχει τοποθετηθεί στον φράκτη της εισόδου του μεγάρου, με τα ονόματα των 39 θυμάτων. «Όλοι οι θάνατοι εκείνων των ημερών ήταν άδικοι, δεν υπήρξε κανένας δικαιολογημένος θάνατος», δήλωσε ο Φερνάντες προτού κάνει τα αποκαλυπτήρια της πλακέτας, που γράφει: «Εις μνήμη αυτών που ήταν θύματα θεσμικής βίας υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία σε όλους τους δρόμους της χώρας»
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα και ένα νομοσχέδιο το οποίο θα υποβληθεί σύντομα στο κοινοβούλιο προς έγκριση για την αποζημίωση των θυμάτων της αστυνομικής καταστολής. Όμως χθες το βράδυ στόχος των κινημάτων της ριζοσπαστικής αριστεράς ήταν και η κυβέρνηση επειδή προσπαθεί να συνάψει συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για τη διευθέτηση του χρέους των 44 δισεκ. δολαρίων, μετά το δάνειο που πήρε η προηγούμενη κυβέρνηση του προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι.
«Παρακαλάμε και πάλι την Ουάσινγκτον για μια συμφωνία που θα μας φέρει μια δεκαετία μιζέριας», κατήγγειλε ο Νέστορ Πιτρόλα συνδικαλιστής και πρόεδρος του Κόμματος των Εργατών. «Εδώ και 20 χρόνια καμία κυβέρνηση δεν κατάφερε να κάνει αυτόνομη την Αργεντινή ή να τη βγάλει από τη φτώχεια», πρόσθεσε.
Πριν οκτώ ημέρες πολλές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί στους δρόμους του Μπουένος Άιρες, έπειτα από έκκληση οργανώσεων της ριζοσπαστικής αριστεράς, για να διαμαρτυρηθούν κατά μιας συμφωνίας με το ΔΝΤ και κατά της προοπτικής οικονομικών μεταρρυθμίσεων που θα πλήξουν την κοινωνία. Αυτά σε μια χώρα που μόλις βγήκε από τρία χρόνια ύφεσης, η οποία εν μέρει προκλήθηκε από την πανδημία covid-19, και στην οποία η φτώχεια πλήττει το 40% του πληθυσμού.
