Οι ΗΠΑ αποχώρησαν από το Αφγανιστάν και οι Ταλιμπάν επανήλθαν ξανά στην εξουσία, προαναγγέλλοντας… πάσης φύσεως εκκαθαρίσεις σε όλα τα επίπεδα.  Αυτό φυσικά δεν πέρασε απαρατήρητο από τον Σλοβένο μαρξιστή φιλόσοφο Σλαβόι Ζίζεκ, ο οποίος σε κείμενο γνώμης του στην ιταλική εβδομαδιαία επιθεώρηση L’ Internazionale, υπενθυμίζει καταρχάς πως είχε προβλέψει ότι ο νεοσυντηρητικός ιμπεριαλισμός θα ενίσχυε τον Μισογυνικό Ισλαμικό Φονταμενταλισμό (δικός του ο ορισμός).

Ο ακροαριστερός φιλόσοφος επισημαίνει με νόημα ότι στην περίπτωση της επικράτησης των Ταλιμπάν, συνέβη ακριβώς αυτό, διανθίζοντας την οπτική του με μια ακόμη σκέψη, ότι δηλαδή δεν είναι ακριβές το να επιρρίπτουμε την ευθύνη για ό,τι συνέβη στους νεοσυντηρητικούς ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς.

Ο Ζίζεκ υπενθυμίζει μάλιστα πως την ειρήνη με τους Ταλιμπάν την πέτυχαν οι ίδιοι νεοσυντηρητικοί αυτοί μηχανισμοί (εννοεί το alt-right κίνημα του Ντόναλντ Τραμπ). Ωστόσο, τονίζει ότι ο ισλαμικός φονταμενταλισμός ενισχύθηκε τα μάλα πρωτίστως και κυρίως «ως αντίδραση στην επίδραση του φιλελεύθερου ατομικισμού και της δυτικής φιλελεύθερης κοσμικότητας».

Στη συνέχεια υπενθυμίζει την διάσημη διακήρυξη του Αγιατολάχ Χομεϊνί, ο οποίος μετά την επικράτηση των μουλάδων του Ιράν το 1979, είχε ξεκαθαρίσει ευθαρσώς πως «δεν φοβόμαστε τις οικονομικές κυρώσεις, ούτε τις στρατιωτικές εισβολές. Αυτό που φοβόμαστε μόνο είναι η εισβολή της δυτικής ανηθικότητας».

Οπότε, συμπεραίνει και ο Ζίζεκ, τούτων δοθέντων, ο βαθύτερος εχθρός του ισλαμικού φονταμενταλισμού και των οπαδών του δεν είναι ο οικονομικός νεοαποικιοκρατισμός της Δύσης ή αυτή η παροιμιώδης στρατιωτική της επιθετικότητα και επεμβατικότητα, αλλά αυτός ο «ανήθικος πολιτισμός της», ξεσηκώνοντας, ως είθισται, θύελλα αντιδράσεων στους ακαδημαϊκούς κύκλους πολλών κρατών.

Εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται λεπτά και ελαφρώς θολά για τον σλοβένο φιλόσοφο, ο οποίος θεωρεί ότι στο πλαίσιο αυτής της «δυτικής ανηθικότητας», όπως την ορίζουν οι φονταμενταλιστές, περιλαμβάνεται επίσης η ομοφυλοφιλία και η ελευθερία των γυναικών.

«Σε πολλές αφρικανικές και ασιατικές χώρες, το κίνημα για τα δικαιώματα των γκέι εκλαμβάνεται ως έκφραση της πολιτισμικής επίδρασης της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης που υπονομεύει τις παραδοσιακές κοινωνικές και πολιτισμικές δομές. Για αυτό και η μάχη κατά των ομοφυλόφιλων εμφανίζεται ως πτυχή της όποιας τζιχάντ τους κατά της Δύσης», σημειώνει ο Ζίζεκ, υπονοώντας, χωρίς να το αναφέρει ότι, λίγο έως πολύ, για τους «Ταλιμπάν, η θρησκεία δεν είναι απλά θέμα πίστης, αλλά θέμα της ίδιας τους της ύπαρξης», όπως αναφέρει και ο ιστότοπος TheWire.in.

Ο Ζίζεκ αναρωτιέται στο τέλος του άρθρου του «για ποιο λόγο άραγε οι μουσουλμάνοι, οι οποίοι έχουν υποστεί εκμετάλλευση, κυριαρχία και άλλες ταπεινωτικές πτυχές της αποικιοκρατίας, αντιδρούν εγκαλώντας όλη την Δύση για το καλύτερο, ίσως, κομμάτι της κληρονομιάς της, δηλαδή την ισοπολιτεία και τις ατομικές μας ελευθερίες;»

Η απάντηση, σύμφωνα με τον Ζίζεκ, είναι ότι «η Δύση έχει καταστεί πλέον αναξιόπιστη εξαιτίας της ιστορικά αντιφατικής συμπεριφοράς της. Αυτό που καθιστά τη φιλελεύθερη Δύση ανυπόφορη στα μάτια τους δεν είναι η εκμετάλλευση ούτε η βίαιη κυριαρχία, αλλά το γεγονός πως παρουσιάζει αυτή τη βάναυση πραγματικότητα ωσάν να επρόκειτο για το αντίθετό της: ελευθερία, ισότητα και δημοκρατία», σημειώνει εμφατικά.

Στο τέλος του άρθρου του, ο σλοβένος φιλόσοφος θυμάται μια ρήση του Μαρξ, ότι «είναι αλήθεια ότι ο καπιταλισμός παραβαίνει συστηματικά τους ίδιους του τους κανόνες». Ο Ζίζεκ υπενθυμίζει ότι όντως ο καπιταλισμός γιγαντώθηκε και έγινε αυτό που έγινε χάρη σε αλγεινές πρακτικές όπως η δουλεία, αλλά έχει και έναν ενδιαφέροντα αντίλογο: «στη συνέχεια εφηύρε ο ίδιος και τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρέχοντας, έτσι, και τρόπους μέτρησης του μεγέθους της υποκρισίας του».

Δεν πρέπει να πούμε “καθώς τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ένα προσωπείο που αποκρύπτει την εκμετάλλευση, αποκηρύσσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα” αλλά “Λαμβάνουμε πιο σοβαρά υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα παρά όποιον δημιούργησε την ιδεολογία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”. Αυτό ήταν το νόημα του σοσιαλισμού από τη σύλληψή του», καταλήγει με νόημα ο Σλοβένος διανοητής.

«Ναι, θα ψήφιζα Τραμπ»

Πάντως δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ζίζεκ βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα μετά από μια συνέντευξη ή ένα άρθρο του. Λίγες ημέρες πριν τις προεδρικές αμερικανικές εκλογές του 2016 είχε κάνει τον κόσμο να απορήσει αναφορικά με το ποιον θα επέλεγε ως τον επόμενο αμερικανό πρόεδρο. Απαντώντας τότε στη ερώτηση του βρετανικού δικτύου Channel 4 News ποιον θα ψήφιζε αν ήταν Αμερικανός, απάντησε χωρίς καν να το σκεφτεί: «τον Ντόναλντ Τραμπ».

Ο Ζίζεκ έσπευσε φυσικά να δηλώσει «τρομοκρατημένος και απ’ τους δύο υποψήφιους», ωστόσο τόνισε τότε ότι ο πραγματικός κίνδυνος είναι η Χίλαρι, λόγω των διασυνδέσεών της με τη Wall Street και τον μανδύα του προοδευτισμού που φορά. «Ενώ αν εκλεγεί ο Τραμπ, τότε το σύστημα θα καταρρεύσει και τα δύο κόμματα, Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί, θα πρέπει να καθίσουν να σκεφτούν και να επανεφεύρουν εαυτούς, να επαναπροσδιοριστούν κι ίσως προκύψει κάτι θετικό απ’ όλο αυτό», επεσήμανε εμφατικά.