Η οικογένεια του λευκορώσου δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς ισχυρίζεται ότι τον εξανάγκασαν να κάνει μια δημόσια απολογία στην τηλεόραση και να παραδεχτεί πως οργάνωσε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Ο 26χρονος συνελήφθη στο Μινσκ τον περασμένο μήνα, μετά το θρίλερ με την πτήση για Λιθουανία που εξετράπη την τελευταία στιγμή για τη Λευκορωσία.
Ρομάν Προτάσεβιτς: Τα δάκρυα στην τηλεόραση, η ομολογία και οι έπαινοι στον Λουκασένκο
Με δάκρυα στα μάτια και εμφανώς μετανιωμένος, ο Προτάσεβιτς έπλεξε το εγκώμιο του προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο και ομολόγησε πως επιχείρησε να τον ανατρέψει.
Στους καρπούς του υπήρχαν ωστόσο εμφανή σημάδια και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε πως βασανίστηκε. Η κυβέρνηση της Λευκορωσίας τον είχε βάλει εξάλλου στη λίστα με «άτομα που σχετίζονται με τρομοκρατική δράση».
Στην τηλεοπτική συνέντευξή του την Πέμπτη το απόγευμα, ο Προτάσεβιτς ξεκαθάρισε πως μιλά στο γυαλί από δική του πρωτοβουλία. Είπε μετά ότι άσκησε δριμεία κριτική στον Λουκασένκο, αλλά «άρχισα να καταλαβαίνω ότι έκανε το σωστό και σίγουρα τον σέβομαι».
Στο τέλος έβαλε τα κλάματα, λέγοντας ότι ελπίζει να παντρευτεί μια μέρα και να αποκτήσει παιδιά.
Ο πατέρας του δημοσιογράφου δήλωσε στο πρακτορείο AFP: «Ξέρω τον γιο μου πολύ καλά και πιστεύω πως δεν θα έλεγε ποτέ τέτοια πράγματα. Τον έσπασαν και τον ανάγκασαν να πει αυτά που χρειάζονταν».
«Είναι φριχτό να σκεφτεί κανείς όλη τη βία που θα άσκησαν οι δυνάμεις ασφαλείας της Λευκορωσίας ώστε να αναγκάσουν τον Ρομάν Προτάσεβιτς να κάνει αυτό το βίντεο. Έπρεπε να λειτουργήσει ως Πειστήριο Α στη δίωξη του προέδρου Λουκασένκο για βασανιστήρια και κακομεταχείριση», δήλωσε σχετικά ο Kenneth Roth του Human Rights Watch.
«Δεν με νοιάζει τι θα πουν»
Στην τρίτη αυτή εμφάνισή του μετά την αναγκαστική προσγείωση που πραγματοποίησε αεροπλάνο της Ryanair στο Μινσκ με στόχο τη σύλληψή του από τις λευκορωσικές αρχές στις 23 Μαΐου, ο Προτάσεβιτς λέει ότι παραχωρεί εκούσια τη συνέντευξη: «Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι θα με καταδικάσουν δημοσίως και οι διαδηλώσεις υπέρ μου θα σταματήσουν», λέει για τους πρώην συνεργάτες του.
«Αλλά δεν με νοιάζει τι θα πουν», συνεχίζει.
«Παραδέχτηκα αμέσως την ενοχή μου για τη διοργάνωση μαζικών κινητοποιήσεων χωρίς άδεια. Άσκησα συχνά κριτική εις βάρος του Αλεξάντρ Γκριγκόριεβιτς, αλλά όταν ενεπλάκην περισσότερο σε πολιτικά ζητήματα άρχισα να καταλαβαίνω ότι έκανε το σωστό και βεβαίως τον σέβομαι».
Στο τέλος της συνέντευξης που διήρκεσε 1,5 ώρα ο Προτάσεβιτς κλαίει, καλύπτει το πρόσωπό του με τα χέρια του και λέει ότι ελπίζει μια ημέρα να αποκτήσει σύζυγο και παιδιά.
«Είναι οδυνηρό να βλέπεις “ομολογία” του Ρομάν Προτάσεβιτς. Οι γονείς του θεωρούν ότι βασανίστηκε. Δεν είναι αυτός ο Ρομάν, το ξέρω», σημείωσε ο Φρανάκ Βιατσόρκα, ένας ανώτερος σύμβουλος της αυτοεξόριστης ηγέτιδας της αντιπολίτευσης Σβετλάνας Τιχανόφσκαγια.
«Αυτός ο άνθρωπος στην γκεμπελική τηλεόραση είναι όμηρος του καθεστώτος και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον απελευθερώσουμε μαζί με άλλους 460 πολιτικούς κρατούμενους», έγραψε ο ίδιος στο Twitter.
Ενόψει της προβολής της συνέντευξης, η ανεξάρτητη οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Viasna ανακοίνωσε ότι ο Προτάσεβιτς προφανώς υποχρεώθηκε δια της βίας να μιλήσει στις υπηρεσίες ασφαλείας της Λευκορωσίας επειδή αντιμετωπίζει «άδικες, αλλά πολύ σοβαρές κατηγορίες».
«Ό,τι και αν πει ο Προτάσεβιτς θα είναι προϊόν απειλής βίας, στην καλύτερη περίπτωση ψυχολογικής βίας. Ό,τι λέει τώρα είναι καθαρή προπαγάνδα, υπό την οποία δεν υπάρχει βάση αλήθειας”, δήλωσε χθες στο AFP ο επικεφαλής της Viasna Άλες Μπιαλιάτσκι.
Ο Προτάσεβιτς και η Ρωσίδα σύντροφός του, η 23χρονη Σοφία Σαπέγκα, συνελήφθησαν στο Μινσκ στις 23 Μαΐου και κατηγορήθηκαν ότι βοήθησαν στην διοργάνωση των διαδηλώσεων που ξέσπασαν μετά την αμφιλεγόμενη επανεκλογή του Λουκασένκο τον Αύγουστο.
Αμέσως μετά τη σύλληψή τους και οι δύο εμφανίστηκαν σε βίντεο να «ομολογούν», κάτι που σύμφωνα με τους υποστηρικτές τους έγινε υπό την απειλή βίας και είναι μια συνηθισμένη τακτική του καθεστώτος.
Απαντώντας στις μετεκλογικές διαδηλώσεις οι αρχές της Λευκορωσίας προχώρησαν σε μια επιχείρηση βίαιης καταστολής εις βάρος της αντιπολίτευσης και της κοινωνίας των πολιτών, προχωρώντας σε συλλήψεις χιλιάδων διαδηλωτών και υποχρεώνοντας σε εξορία τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης. Πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα επεισόδια.
Το γραφείο του Λουκασένκο δεν απάντησε σε αίτημα του Reuters να σχολιάσει τις κατηγορίες, όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Δυτικές χώρες και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταδικάσει την κίνηση του Λουκασένκο να υποχρεώσει το αεροσκάφος να προσγειωθεί στο Μινσκ και έχουν επιβάλει κυρώσεις εις βάρος λευκορώσων αξιωματούχων για την καταστολή των διαδηλώσεων έπειτα από τις αμφισβητούμενες εκλογές.
Τη Δευτέρα η Τιχανόφσκαγια δήλωσε ότι θεωρεί πως ο Προτάσεβις υπέστη ξυλοδαρμό και βασανίστηκε μέσα στη φυλακή.
Ένας δικηγόρος που τον επισκέφθηκε στη φυλακή είπε ότι είναι καλά στην υγεία του.
