Νέα στοιχεία για τους αρχαίους Έλληνες και τον τρόπο με τον οποίο πολέμησαν τους Καρχηδόνιους εχθρούς τους στη Σικελία φέρνει στη δημοσιότητα αμερικανο-ιταλική επιστημονική μελέτη η οποία έκανε γεωχημικές αναλύσεις σε σκελετούς που βρέθηκαν σε τάφους ηλικίας περίπου 2.500 ετών.
Σύμφωνα με τα ευρήματα των ειδικών οι αρχαίοι Έλληνες βασίστηκαν σημαντικά στη βοήθεια μη Ελλήνων μισθοφόρων για να πολεμήσουν τους Καρχηδόνιους εχθρούς τους.
Οι Σικελικοί Πόλεμοι των Συρακουσίων και άλλων ελληνικών πόλεων της Σικελίας κατά των Καρχηδονίων (που εξορμούσαν κυρίως από την περιοχή της σημερινής Τυνησίας) καταγράφηκαν από τον Ηρόδοτο, τον Διόδωρο Σικελιώτη και άλλους συγγραφείς. Κατά καιρούς είχε εκφραστεί ο προβληματισμός κατά πόσο ο Ηρόδοτος, ως Έλληνας, έτεινε να παρουσιάσει απολύτως αντικειμενικά εκείνες τις μάχες.
Για παράδειγμα, σύμφωνα τον Ηρόδοτο, στην πρώτη μάχη της Ιμέρας (που ήταν ελληνική αποικία) το 480 π.Χ. αναφέρεται ότι οι ντόπιοι Έλληνες έλαβαν βοήθεια από άλλους Έλληνες συμμάχους και νίκησαν τους Καρχηδόνιους. Αλλά στη δεύτερη μάχη το 409 π.Χ. οι ντόπιοι έμειναν χωρίς έξωθεν ελληνική βοήθεια και η Ιμέρα έπεσε στα χέρια των Καρχηδονίων.
Η πρόσφατη ανακάλυψη στη Σικελία οκτώ ομαδικών τάφων που σχετίζονταν με τις μάχες της Ιμέρας επέτρεψε στους επιστήμονες να διερευνήσουν κατά πόσο η εξιστόρηση του Ηροδότου είναι πλήρως αξιόπιστη. Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ και την Ιταλία, με επικεφαλής τη δρα Κάθριν Ραϊνμπέργκερ του Τμήματος Ανθρωπολογίας του αμερικανικού Πανεπιστημίου της Τζόρτζια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, ανέλυσαν ισότοπα στροντίου και οξυγόνου από τα δόντια 62 σκελετών στρατιωτών που βρέθηκαν στους τάφους, βγάζοντας συμπεράσματα κατά πόσο οι πεσόντες στις μάχες ήταν ντόπιοι ή όχι (το χημικό «προφίλ» των δοντιών διαφέρει ανάλογα με τη χώρα προέλευσης ενός ανθρώπου).
Η ανάλυση όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων αποκάλυψε ότι εν μέρει η ιστορική αφήγηση είναι σωστή, καθώς υπήρξαν όντως δύο μάχες στην Ιμέρα, περίπου τα δύο τρίτα των δυνάμεων της Ιμέρας στην πρώτη μάχη δεν ήταν ντόπιοι (ενώ στη δεύτερη μάχη μόνο το ένα τέταρτο δεν ήταν ντόπιοι) και Έλληνες στρατιώτες από άλλα μέρη εκτός Ιμέρας πολέμησαν στο πλευρό των ντόπιων Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ανάλυση δείχνει ότι πολλοί από τους μη ντόπιους στρατιώτες στην πραγματικότητα δεν ήταν Έλληνες, αλλά από άλλα μέρη της Μεσογείου, πιθανώς μισθοφόροι για λογαριασμό των Ελλήνων.
«Πιθανώς οι αρχαίες κοινότητες και σίγουρα οι αρχαίοι στρατοί εμφάνιζαν μεγαλύτερη διαφοροποίηση από ό,τι αρχικά νομίζαμε», ανέφερε η κ. Ραϊνμπέργκερ.
«Οι ισοτοπικές μελέτες δείχνουν ότι πιθανώς επρόκειτο για ανθρώπους που μισθώνονταν από την ακτή της Καταλανίας, από όλη την Ιβηρική Χερσόνησο, από την ηπειρωτική Ελλάδα ή ακόμη και από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Έτσι, μπορεί να ήταν είτε Έλληνες είτε αυτόχθονες που οι κλασσικές πηγές θεωρούσαν βαρβάρους. Προφανώς αυτοί οι “βάρβαροι” ήταν πολύ πιο ενσωματωμένοι στις καθημερινές ζωές των “κανονικών” Ελλήνων από ό,τι θεωρείτο έως τώρα», δήλωσε στο New Scientist ο δρ Μάριο Νόβακ του Ινστιτούτου Ανθρωπολογικών Ερευνών της Κροατίας.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ελληνικές ιστορικές πηγές υποτίμησαν την εμπλοκή των ξένων μισθοφόρων, προκειμένου να προάγουν μία πιο ελληνοκεντρική αφήγηση και να ευθυγραμμίσουν τη νίκη στην πρώτη μάχη της Ιμέρας με άλλες ελληνικές επιτυχίες κατά των Περσών στην ηπειρωτική Ελλάδα περίπου την ίδια εποχή. Επίσης, η αρχαιοελληνική κοινωνία πιθανώς δεν ενθουσιαζόταν γενικότερα στην ιδέα των ξένων μισθοφόρων, οπότε το θέμα έτεινε να αποσιωπάται.
