Από τη Γλασκώβη μέχρι το Εδιμβούργο και από το Αμπερντίν μέχρι τα αμέτρητα νησάκια της Σκωτίας, οι Σκωτσέζοι ψηφίζουν σήμερα μαζικά αποφασίζοντας υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας της περιοχής τους, σε ένα «ραντεβού με την ιστορία» που γοητεύει αλλά και ανησυχεί το υπόλοιπο 92% των Βρετανών, οι οποίοι παραμένουν απλοί θεατές σε μια πιθανή διάσπαση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μια τελευταία δημοσκόπηση, του ινστιτούτου Ipsos Mori, πριν το αποτέλεσμα της κάλπης, αποκαλύπτει πως οι υποστηρικτές του «όχι» φτάνουν το 53% με προβάδισμα της τάξεως έξι μονάδων υπέρ των υποστηρικτών της παραμονής της Σκωτίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού όσοι ψηφίζουν για την απόσχιση της Σκωτίας λαμβάνουν ποσοστό 47%.

Η επιλογή φαινομενικά είναι απλή: στα ψηφοδέλτια οι ψηφοφόροι καλούνται να τσεκάρουν το κουτάκι του «ναι» ή του «όχι» στην ερώτηση αν επιθυμούν να γίνει η Σκωτία ανεξάρτητη χώρα, 307 χρόνια μετά την Πράξη της Ένωσης.

Οι κάλπες άνοιξαν στις 07:00 τοπική ώρα (09:00 ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 22:00 (μεσάνυχτα Πέμπτης). Δεν θα μεταδοθούν έξιτ πολ και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένεται να γίνουν γνωστά τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής.

Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μέχρι στιγμής οριακή νίκη του «όχι» μολονότι το «ναι» τις τελευταίες ημέρες κερδίζει συνεχώς έδαφος. Ωστόσο, η διαφορά είναι τόσο μικρή που βρίσκεται μέσα στο περιθώριο του στατιστικού λάθους (συν/πλην 3%).

Μια άλλη, ίσως κρισιμότερη, παράμετρος είναι οι αναποφάσιστοι που οι δημοσκοπήσεις τους έφερναν να ανέρχονται από το 4% έως και το 14% των ψηφοφόρων.

Δικαίωμα ψήφου έχουν 4,2 εκατομμύρια Σκωτσέζοι ηλικίας από 16 ετών και άνω και αναμένεται ότι η συμμετοχή θα σπάσει κάθε ρεκόρ, ξεπερνώντας ενδεχομένως και το 80%.

Στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης η διαμάχη συνεχιζόταν ακόμη και σήμερα, με τον Σκωτσέζο τενίστα Άντι Μάρεϊ, τον θριαμβευτή του Ουίμπλετον, να τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας και τη δημιουργό του Χάρι Πότερ, συγγραφέα Τζ. Κ. Ρόουλινγκς, να επιμένει: «Το μυαλό μου λέει όχι και η καρδιά μου το φωνάζει».

Η Πρεσβυτεριανή Εκκλησία της Σκωτίας κάλεσε τους πιστούς να ψηφίσουν «με ψυχραιμία» και «με πνεύμα ενότητας».

Την Κυριακή θα τελέσει μια «λειτουργία συμφιλίωσης» στον Καθεδρικό του Αγίου Αιγιδίου (Σεντ Τζάιλς) του Εδιμβούργου.

«Είναι μια ευκαιρία ζωής να την αρπάξουμε και με τα δυο χέρια» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άλεξ Σάλμοντ, ο πρωθυπουργός της Σκωτίας, ο οποίος ψήφισε στην αγροτική κοινότητα του Στρίχεν.

Ένας πρώην ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ, ο Εργατικός πολιτικός Γκόρντον Μπράουν —μακράν ο λιγότερο δημοφιλής Βρετανός πολιτικός στη Σκωτία— επέδειξε παρόμοιο πάθος ψηφίζοντας στη Γλασκώβη υπέρ του «όχι». Ο Μπράουν κατήγγειλε τον εγωιστικό, διχαστικό και «περιορισμένης αντίληψης» εθνικισμό.

Ο Σάλμοντ χαρακτήρισε τη σημερινή διαδικασία «τη μεγαλύτερη γιορτή της δημοκρατίας» που έχει οργανωθεί ποτέ στη Σκωτία.

Το δημοψήφισμα ωστόσο ήταν ταυτόχρονα και μια μεγάλη επιμελητειακή επιχείρηση καθώς έπρεπε να στηθούν 2.600 εκλογικά τμήματα στο ένα τρίτο της συνολικής επιφάνειας του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κάλπες μεταφέρθηκαν στον τόπο της ψηφοφορίας με ελικόπτερο ή με το φεριμπότ.

Στο Εδιμβούργο, την πρωτεύουσα, οι αφίσες του «ναι» είχαν νικήσει κατά κράτος εκείνες του «όχι» και διακρίνονταν ευκρινώς από μεγάλη απόσταση.

Σχεδόν παντού κυμάτιζε η σημαία του Αγίου Ανδρέα (ο διαγώνιος λευκός σταυρός σε μπλε φόντο): ακόμη και στο άγαλμα του συγγραφέα του 18ου αιώνα Γουόλτερ Σκοτ και τον έφιππο ανδριάντα της βασίλισσας Βικτωρίας στη Γλασκώβη.

Τα τρία μεγάλα κόμματα της Βρετανίας, οι Συντηρητικοί, οι Φιλελεύθεροι και οι Εργατικοί, έχουν υποσχεθεί ότι θα παραχωρήσουν αυξημένη αυτονομία στους Σκωτσέζους εάν ψηφίσουν κατά της ανεξαρτητοποίησής τους.

Οι πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι εάν νικήσει το «ναι» ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον θα πρέπει να επιλέξει, είτε να επισπεύσει τις βουλευτικές εκλογές (κανονικά θα διεξαχθούν τον Μάιο του 2015), είτε να υποβάλει την παραίτησή του, είτε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο.

Εκτιμούν ωστόσο ότι όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, ο μεγάλος νικητής δεν θα είναι άλλος από τον 59χρονο Άλεξ Σάλμοντ που, στην καλύτερη περίπτωση θα κερδίσει την ανεξαρτησία της Σκωτίας και στη χειρότερη θα αποζημιωθεί με την παραχώρηση ευρείας αυτονομίας.