Απορρίφθηκε προς το παρόν από τη δικαιοσύνη της Νότιας Αφρικής το αίτημα για την υπό όρους απελευθέρωση του Γιουτζίν ντε Κοκ, ενός νοτιοαφρικανού αστυνομικού διευθυντή που ευθύνεται για τις απαγωγές, τα βασανιστήρια και τις δολοφονίες αντιφρονούντων επί του ρατσιστικού καθεστώτος του απαρτχάιντ.
«Καμία από τις οικογένειες των θυμάτων δεν ερωτήθηκε. Δεν μπορώ να εγκρίνω την υπό όρους απελευθέρωση σε αυτό το στάδιο, όμως αποφάσισα ότι να υποβληθεί ένας πιο εμπεριστατωμένος φάκελος σε 12 μήνες» ώστε να εξεταστεί ένα νέο αίτημα προφυλάκισης, δήλωσε ο νοτιοαφρικανός υπουργός Δικαιοσύνης και Σωφρονιστικών Θεμάτων Μάικλ Μασούτα.
«Είμαι της άποψης ότι είναι δίκαιο και προς το συμφέρον των θυμάτων και όλου του λαού οι οικογένειες των θυμάτων να έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στη διαδικασία ελέγχου του αιτήματος αποφυλάκισης», εξήγησε ο Μασούτα στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου από την Πρετόρια, αναγνωρίζοντας ότι ο ντε Κοκ έχει σημειώσει «προόδους» και έχει λάβει «θετικές αξιολογήσεις».
Ο ντε Κοκ, 65 ετών, θεωρείται ο υπ’ αριθμόν ένα δολοφόνος του καθεστώτος του απαρτχάιντ. Καταδικάστηκε το 1996 σε 212 χρόνια κάθειρξη για 89 εγκλήματα και αδικήματα που διέπραξε όταν ήταν επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής.
Η Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης (TRC), που δημιουργήθηκε μετά την πτώση του απαρτχάιντ για να εξετάσει τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη διάρκεια του καθεστώτος αυτού, έδωσε αμνηστία στον ντε Κοκ για μεγάλο μέρος των εγκλημάτων του, περιλαμβανομένων δύο βομβιστικών επιθέσεων και τον φόνο 12 ακτιβιστών κατά του απαρτχάιντ.
Αρνήθηκε όμως να του δώσει αμνηστία για τον φόνο πέντε ανδρών το 1992, εκτιμώντας ότι τα θύματα δεν είχαν σχέση με τη μάχη κατά του απαρτχάιντ και άρα δεν μπορεί να επικαλεστεί πολιτικά κίνητρα.
Έτσι παρέμεινε στη φυλακή, την ώρα που κάποιοι από τους ανώτερούς τους, και κυρίως ο Φρέντερικ ντε Κλερκ ο τελευταίος πρόεδρος του απαρτχάιντ, παρέμειναν ελεύθεροι.
Στη διάρκεια της δίκης του ο ίδιος ο ντε Κοκ είχε χαρακτηρίσει τον εαυτό του «δολοφόνο του κράτους» και περιέγραψε ψυχρά και με λεπτομέρειες πολλές από τις ωμότητες που διέπραξε η μονάδα του, η Vlakplaas, από το 1985 ως το 1993.
«Είμαι το μοναδικός μέλος της νοτιοαφρικανικής αστυνομίας που εκτίει ποινή για εγκλήματα που διέπραξε στο πλαίσιο των προσπαθειών του Εθνικού Κόμματος (που βρισκόταν στην εξουσία από το 1948 ως το 1994) για την υπεράσπιση του απαρτχάιντ και για την καταπολέμηση των κινημάτων απελευθέρωσης», υπογράμμισε ο ντε Κοκ στην αίτηση για την απελευθέρωσή του.
