Ένας από τους τελευταίους επιζώντες των «τρένων του θανάτου», του πογκρόμ των Εβραίων από τις φιλοναζιστικές ρουμανικές αρχές, τον Ιούνιο του 1941, απεβίωσε από την Covid-19, ανακοίνωσε σήμερα η Εβραϊκή Κοινότητα του Βουκουρεστίου.

Ο Ιάνκου Τούκαρμαν ήταν 98 ετών. «Επέδειξε απίστευτη γενναιοδωρία απέναντι σε εκείνους που τον έστειλαν στην κόλαση όταν ήταν έφηβος. Παρά την οδύνη και τη θλίψη που σημάδεψαν τη “δεύτερη ζωή” του, αναζητούσε πάντα την ομορφιά και την καλοσύνη», δήλωσε ο Αντρέι Μουράρο, ιστορικός και σύμβουλος της ρουμανικής προεδρίας.

Σύμφωνα με τον πρεσβευτή του Ισραήλ στο Βουκουρέστι, τον Νταβίντ Σαράνγκα, ο Ιάνκου Τούκαρμαν πέθανε από τον νέο κορονοϊό. «Επέζησε από την αδιανόητη φρίκη στο πογκρόμ του Ιασίου» που στοίχισε τη ζωή σε 13.000 Εβραίους αλλά «αυτός ο άνθρωπος που διακρινόταν από την απίστευτη λαχτάρα του για τη ζωή δεν μπόρεσε να δώσει τη μάχη απέναντι σε αυτόν το ανηλεή ιό», σχολίασε ο διπλωμάτης. «Κατάφερε να συμφιλιωθεί με το παρελθόν και μετέτρεψε την εμπειρία του σε μάθημα για τις μελλοντικές γενιές», υπογράμμισε.

Στις 29 Ιουνίου 1941 χιλιάδες Εβραίοι, κάτοικοι του Ιασίου, συγκεντρώθηκαν στην αστυνομική διεύθυνση της πόλης, κατ’ εντολή του φιλοναζιστή δικτάτορα, στρατάρχη Ίον Αντονέσκου. Κάποιοι από αυτούς εκτελέστηκαν επί τόπου. Άλλοι, περίπου 7.000-8.000 άνθρωποι, επιβιβάστηκαν σε σφραγισμένα βαγόνια τρένων και οι περισσότεροι πέθαναν από ασφυξία, μετά από ταξίδι διάρκειας 10 ωρών.

«Γιορτάζω τα γενέθλιά μου δυο φορές τον χρόνο: τη μέρα που γεννήθηκα και στις 30 Ιουνίου, την ημέρα που επιβίωσα από το τρένο του θανάτου», είπε πει ο Ιάνκου Τούκαρμαν σε μια ομιλία του το 2016. «Στο βαγόνι μου είχαν επιβιβαστεί 137 Εβραίοι, μόνο οκτώ επέζησαν».

Ο έφηβος στη συνέχεια οδηγήθηκε σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας, στη βορειοανατολική Ρουμανία, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου.

Αφού για χρόνια αρνιόταν την ανάμιξή της στο Ολοκαύτωμα, η Ρουμανία συγκρότησε τελικά το 2003 μια διεθνή επιτροπή ιστορικών, υπό την εποπτεία του Νομπελίστα Ειρήνης Έλι Βιζέλ, για να ρίξει φως σε αυτή τη σκοτεινή σελίδα της ιστορίας της. Σύμφωνα με την έκθεση αυτής της επιτροπής, περίπου 280.000-380.000 Ρουμάνοι και Ουκρανοί Εβραίοι πέθαναν υπό το καθεστώς του Αντονέσκου σε εδάφη που είχε υπό τον έλεγχό της η Ρουμανία.