Το δουλεμπόριο μεταξύ Αφρικής και Αμερικής και η οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση εκατομμυρίων ανδρών και γυναικών μέχρι και τον 19ο αιώνα μπορούν να ανιχνευθούν στο DNA των απογόνων τους, σύμφωνα με μεγάλη έρευνα που δόθηκε στη δημοσιότητα και διενεργήθηκε χάρη στα γενετικά προφίλ που συγκέντρωσε η εταιρεία 23andMe.

Περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι στην Αμερική, την Ευρώπη και την Αφρική συμμετείχαν σε αυτήν την απροσδόκητη έρευνα που συνδυάζει τις αναλύσεις ατομικών DNA με τα λεπτομερή αρχεία των πλοίων που μετέφεραν τους σκλάβους: 12,5 εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν από το 1515 μέχρι το 1865. Από αυτούς, το 70% κατέληξε στη Λατινική Αμερική και 300.000-500.000 στην ηπειρωτική Βόρεια Αμερική. Πάνω από 2 εκατομμύρια πέθαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους.

«Θέλαμε να συγκρίνουμε τα γενετικά δεδομένα με τα αρχεία των μεταφορών, για να βρούμε τυχόν ασυμφωνίες, κάτι που διαπιστώθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις», εξήγησε ο Στίβεν Μιτσελέτι, γενετιστής που εργάζεται στην εταιρεία.

Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι, μολονότι οι σκλάβοι ήταν στην πλειονότητά τους άνδρες, η γενετική συμβολή των Αφρικανών γυναικών, ήταν πολύ μεγαλύτερη στη σημερινή σύνθεση του πληθυσμού. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε με την ανάλυση των γονιδίων του χρωμοσώματος Χ. «Σε ορισμένες περιοχές, εκτιμούμε ότι για κάθε Αφρικανό άνδρα που αναπαραγόταν, αντιστοιχούσαν 17 Αφρικανές γυναίκες που αποκτούσαν απογόνους, ποτέ δεν θα πιστεύαμε ότι αυτή η αναλογία ήταν τόσο υψηλή», συνέχισε ο ερευνητής.

Οι μελετητές εξήγησαν ότι το γεγονός αυτό εξηγείται σε μεγάλο βαθμό λόγω της πολιτικής της «λεύκανσης της φυλής» που εφαρμοζόταν την εποχή εκείνη στη Λατινική Αμερική: ο στόχος ήταν να «λευκανθεί» ο πληθυσμός για αυτό και ενθαρρύνονταν οι σχέσεις μεταξύ αποίκων και σκλάβων, όπως γινόταν στη Βραζιλία στις αρχές του 19ου αιώνα.

Αντιθέτως, οι Αφρικανοί άνδρες και γυναίκες στις ΗΠΑ αναπαράγονταν σχεδόν με την ίδια αναλογία. «Η τάση ήταν να ενθαρρύνεται η αναπαραγωγή μεταξύ των σκλάβων, για να παραχθούν περισσότεροι σκλάβοι», είπε η Τζοάνα Μάουντεν, διευθύντρια ερευνών της 23andMe, μολονότι οι βιασμοί των γυναικών από τους «ιδιοκτήτες» τους ήταν συνηθισμένο φαινόμενο.

Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι οι Αφροαμερικανοί στις Ηνωμένες Πολιτείες συνδέονται γενετικά, στη μεγάλη πλειονότητά τους, με πληθυσμούς που κατοικούσαν σε μια περιοχή της Αφρικής που αντιστοιχεί στη σημερινή Νιγηρία. Την εποχή εκείνη πάντως, οι σκλάβοι από αυτήν την περιοχή συνιστούσαν μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό μεταξύ εκείνων που στάλθηκαν στις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα μάλιστα, τους έστειλαν πρώτα στην Καραϊβική και από εκεί μεταφέρθηκαν κατόπιν στις ΗΠΑ, μια φάση του ενδοαμερικανικού δουλεμπορίου που μόλις τώρα αρχίζει να ανακαλύπτεται.

Η υποεκπροσώπηση, στη γενετική κληρονομιά, της Σενεγαμβίας (περιοχή σημερινής Σενεγάλης-Γκάμπιας) στις ΗΠΑ ίσως να έχει μακάβρια εξήγηση: «Καθώς οι Σενεγαμβέζοι ήταν συχνά καλλιεργητές ρυζιού στην Αφρική, τους έστελναν σε ορυζώνες στις ΗΠΑ. Οι φυτείες αυτές μαστίζονταν από την ελονοσία και υπήρχε αυξημένη θνησιμότητα, κάτι που αναμφίβολα οδήγησε στην υποεκπροσώπησή (του γενετικού υλικού τους) στους σημερινούς Αφροαμερικανούς», είπε ο Μιτσελέτι.