Αμφιβολίες προκαλεί η συμφωνία στην Πορτογαλία

Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Πέδρου Πάσους Κουέλιου εξασφάλισε την επιβίωση της κυβέρνησής του χάρη σε μια συμφωνία με τον ήσσονα κυβερνητικό του εταίρο, αλλά αυτή υπόκειται στην έγκριση του προέδρου της χώρας Ανίμπαλ Καβάκου Σίλβα και ήδη εγείρει αμφιβολίες.

Έπειτα από εντατικές διαπραγματεύσεις, ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός της Πορτογαλίας κατέληξε σε μια συμφωνία με τον Πάουλου Πόρτας, τον ηγέτη του μικρού συντηρητικού κόμματος CDS-PP, με το οποίο έχει συμμαχήσει το κυβερνών κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του πρωθυπουργού που ασκεί την εξουσία από το 2011. Οι έδρες των δύο κομμάτων στη βουλή εξασφαλίζουν την πλειοψηφία στη βουλή.

Η επιβίωση του συνασπισμού κρεμόταν από μια κλωστή μετά την απροσδόκητη παραίτηση του Πόρτας από το θώκο του υπουργού Εξωτερικών, αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο. Αν και ο υπουργός είχε παρουσιάσει την απόφασή του να αποχωρήσει από την κυβέρνηση ως «αμετάκλητη», ο Πάσους Κουέλιου τον προήγαγε σε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και ταυτόχρονα του ανέθεσε να «συντονίζει την οικονομική πολιτική και να χειρίζεται τις σχέσεις με την (διεθνή) «τρόικα» των πιστωτών της Πορτογαλίας (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ) που της χορήγησαν το 2011 ένα δάνειο ύψους 78 δισ. ευρώ.

Η συμφωνία χαρακτηριζόταν άκρως επείγουσα καθώς οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης οι οποίοι συναντώνται αύριο Δευτέρα στις Βρυξέλλες αναμένεται να ασχοληθούν με την κατάσταση στην Πορτογαλία και κλιμάκιο της τρόικας αναμένεται να αρχίσει την νέα εξέταση της εφαρμοζόμενης οικονομικής πολιτικής στη χώρα από την 15η Ιουλίου. Ορισμένοι υπουργοί έχουν εκφράσει φόβους ότι η πολιτική κρίση ίσως θέσει σε κίνδυνο την επάνοδο της Πορτογαλίας στις αγορές δανεισμού, που προβλέπεται για την επόμενη χρονιά, μετά τη λήξη της ισχύος του σχεδίου χρηματοοικονομικής στήριξης.

Ο Πάσους Κουέλιου διαβεβαίωσε ότι η διευθέτηση στην οποία κατέληξε ο συνασπισμός είναι «φερέγγυα» και θα επιτρέψει να «ξεπεραστεί η λεπτή πολιτική κατάσταση» στην Πορτογαλία και να υπάρξει «πολιτική σταθερότητα» ως το τέλος της θητείας της κυβέρνησης. Όμως οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις δημιούργησαν πολλές αμφιβολίες. Η κυβέρνηση «αξίζει ίσως την εμπιστοσύνη των Πορτογάλων;» διερωτήθηκε η εφημερίδα Público. «Δεν μπορεί κανείς να πιστέψει τις διαβεβαιώσεις που δίνονται», σχολίασε ο κοινωνιολόγος Πακέτε ντε Ολιβέιρα σε άρθρο του στην εφημερίδα Diario de Noticias. Η κεντροαριστερή αντιπολίτευση έκανε ιδιαίτερα επικριτικά σχόλια. «Η επιβίωση της κυβέρνησης δεν είναι λύση: αποτελεί έναν εφιάλτη για τους Πορτογάλους», είπε ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αντόνιου Ζουζέ Σεγούρου, προσθέτοντας: «Πλέον ουδείς εμπιστεύεται αυτήν την κυβέρνηση και όσα λένε οι βασικοί της ηγέτες».

Ο Πάσους Κουέλιου διαβεβαιώνει ότι αναθέτοντας στον Πόρτας, ο οποίος είχε αμφισβητήσει την υπέρμετρη λιτότητα, να επιβλέπει την οικονομική πολιτική, η έμφαση θα δοθεί «στην προτεραιότητα της ανάκαμψης και της απασχόλησης», την ώρα που η πορτογαλική οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί φέτος κατά -2,3% του ΑΕΠ και η ανεργία έχει φθάσει το επίπεδο-ρεκόρ του 18,2%. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός διαβεβαιώνει ότι «οι διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας θα τηρηθούν».

Ο Πόρτας θα έχει υπό την δική του επίβλεψη την Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκι, αφού αρνήθηκε να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Οικονομικών. Η επιλογή της Αλμπουκέρκι για να αντικαταστήσει τον Βίτορ Γκάσπαρ –η παραίτηση του οποίου στις αρχές της εβδομάδας που τελειώνει είχε αποτελέσει το έναυσμα της κρίσης– ερμηνεύθηκε ως μια ξεκάθαρη ένδειξη πως η πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας θα συνεχιστεί, παρά την τεράστια λαϊκή δυσαρέσκεια που προκαλεί.

Πύρρειος νίκη;

Ο Πόρτας, που ακόμη δεν έχει σχολιάσει τη συμφωνία με τον Πάσους Κουέλιου, μοιάζει να κατήγαγε μια νίκη. Αλλά αυτή ίσως αποδειχτεί απλώς φαινομενική, αφού δεν είναι σε θέση να επιβάλει τις θέσεις του στην «τρόικα» των πιστωτών, για την οποία η δημοσιονομική λιτότητα είναι το μοναδικό δόγμα. Ο Πόρτας «απώλεσε κάθε περιθώριο ελιγμών όσον αφορά το να επικρίνει την πολιτική της κυβέρνησης», σχολίασε η Público.

Ο πρόεδρος Καβάκου Σίλβα αναμένεται να επικυρώσει τη συμφωνία στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας, αφού συναντηθεί με τους ηγέτες των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Ωστόσο ο πρόεδρος έχει την δυνατότητα να διαλύσει τη βουλή και να προκηρύξει νέες εκλογές.

Η κρίση στην Πορτογαλία ανακίνησε φόβους περί ενός νέου κύματος πολιτικής αστάθειας στην υπερχρεωμένη περιφέρεια της ευρωζώνης, στέλνοντας τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων της χώρας σε κρίσιμα επίπεδα. Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s αναθεώρησε επί τα χείρω την προοπτική του κρατικού αξιόχρεου της Πορτογαλίας την Παρασκευή, σε «αρνητική», επικαλούμενος την πολιτική αβεβαιότητα. Ήδη, η βαθμίδα στην οποία τοποθετεί ο οίκος την αξιολόγησή του για το πορτογαλικό κρατικό χρέος (BB) είναι στην περιοχή των «σκουπιδιών», ή της μη-επένδυσης.

Τα συνδικάτα ενέτειναν την πίεση στην κυβέρνηση καλώντας σε διαδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαν εκατοντάδες άνθρωποι. «Η κατάσταση έχει γίνει αφόρητη. Θέλουμε αληθινή αλλαγή, όχι μουσικές καρέκλες», είπε ένας άνεργος 38χρονος διαδηλωτής.

Παρά τις αντιδράσεις στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η κυβέρνηση καλείται να βρει πεδία για νέες περικοπές ύψους 4,7 εκατ. ευρώ.

Μια δημοσκόπηση που δημοσίευσε χθες η εβδομαδιαία εφημερίδα Expresso έδειξε ότι το 41,5% των πολιτών ήθελε να διατηρηθεί η σημερινή κυβέρνηση ή να σχηματιστεί νέα με την έγκριση του προέδρου, ενώ αντιθέτως ένα 37,2% εξ όσων ερωτήθηκαν τάχθηκε υπέρ της διεξαγωγής νέων εκλογών, όπως ζητεί η αντιπολίτευση.