Οι ευρωπαϊκές πετρελαϊκές κυρώσεις που επισήμως τίθενται σε ισχύ την Κυριακή, ενισχυμένες από τις αμερικανικές πιέσεις ώστε οι αγοραστές του ιρανικού αργού να μειώσουν τις εισαγωγές τους, πλήττουν ήδη το Ιράν.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου μειώθηκαν κατά 40% το τελευταίο εξάμηνο, σε 1,5 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως.
Αναλυτές στην Τεχεράνη αναφέρουν ότι το Ιράν αποθηκεύει μέρος του αργού του σε δεξαμενόπλοια ώστε να αποφύγει να μειώσει την παραγωγή του. Έως 42 εκατομμύρια βαρέλια αποθηκεύονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, αναφέρει η ΔΙΕ που υπολογίζει ότι θα συνεχιστεί η μείωση των εξαγωγών το δεύτερο εξάμηνο.
Το Ιράν διαψεύδει τις πληροφορίες αυτές, ανακοινώνοντας αντίθετα αύξηση της παραγωγής του κατά σχεδόν 3,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, και σταθερές εξαγωγές που ξεπερνούν τα 2,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
Ο ιρανός υπουργός πετρελαίου Ροστάμ Γασεμί δήλωσε σήμερα ότι «οι εξαγωγές του Ιράν δεν μειώθηκαν σημαντικά» σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Shargh.
Η ΕΕ που απορροφούσε το 20% των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου (600.000 βαρέλια ημερησίως) αποφάσισε τον Ιανουάριο την επιβολή πλήρους εμπάργκο την 1η Ιουλίου, το οποίο οι περισσότερες χώρες ήδη εφαρμόζουν.
Οι ευρωπαϊκοί κολοσσοί όπως η Shell και η Total σταμάτησαν τις αγορές τους. Η Ισπανία και η Ελλάδα σταμάτησαν τις εισαγωγές τους τον Απρίλιο και η Ιταλία, ο πρώτος εισαγωγέας στην Ευρώπη του ιρανικού αργού (180.000 βαρέλια ημερησίως) αναμένεται να ακολουθήσει τους προσεχείς μήνες.
Οι ισχυρές πιέσεις της Ουάσινγκτον που απειλεί να μποϊκοτάρει τις εμπλεκόμενες εταιρίες στο εμπόριο του ιρανικού πετρελαίου, ώθησαν αρκετούς ακόμη πελάτες να μειώσουν τις αγορές τους για να αποφύγουν τις κυρώσεις.
Πέμπτος αγοραστής του ιρανικού πετρελαίου η Τουρκία, που είχε αρνηθεί μέχρι σήμερα να εφαρμόσει τις δυτικές οικονομικές κυρώσεις ανακοίνωσε από την πλευρά της μείωση κατά 20% των εισαγωγών της.
Ανταλλαγές
Η κατάσταση είναι ρευστή στην Ασία, η οποία απορροφά το 70% των ιρανικών εξαγωγών.
Η Ινδία, δεύτερος πελάτης του Ιράν, ανακοίνωσε μια μείωση κατά 11% των αγορών της το 2012 και η Νότια Κορέα, τρίτος κατά σειρά αγοραστής, μείωσε κατά 40% τις εισαγωγές από τις αρχές του έτους. Η Ιαπωνία, τέταρτος πελάτης του Ιράν, μείωσε κατά 65% τις αγορές της τον Απρίλιο σε σχέση με πέρυσι.
Μόνο η Κίνα, βασικός οικονομικός εταίρος του Ιράν και πρώτος αγοραστής του πετρελαίου του, αύξησε τις εισαγωγές της έπειτα από μια μείωση στις αρχές του έτους.
Οι ιρανοί ηγέτες επιβεβαίωσαν ότι βρήκαν νέους αγοραστές, αλλά δεν είπαν ποιοι είναι.
Οι πετρελαϊκές κυρώσεις έρχονται σε προστεθούν σε ένα τραπεζικό εμπάργκο που εμποδίζει τους τελευταίους 18 μήνες την επιστροφή στην Τεχεράνη των πετροδολαρίων της, ποσό τουλάχιστον 100 δισεκατομμυρίων το 2011.
Για τη διακίνηση του πετρελαίου του, το Ιράν δέχεται στο εξής πληρωμές σε τοπικό νόμισμα, μάλιστα και με τη μορφή ανταλλαγών.
Πέραν της έκπτωσης που μπορεί να κυμανθεί μεταξύ 10 και 20 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο του πετρελαϊκού τομέα, η Τεχεράνη θα προτείνει επίσης παραδόσεις με πληρωμή επί προθεσμία, κυρίως στο Πακιστάν.
Παράλληλα με το εμπάργκο αυτό, οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρίες –που ελέγχουν το 90% των ναυτιλιακών ασφαλίσεων παγκοσμίως — θα σταματήσουν την 1η Ιουλίου να καλύπτουν τα πετρελαιοφόρα που μεταφέρουν ιρανικό αργό, υποχρεώνοντας έτσι τις χώρες αγοραστές να παρέχουν κρατική εγγύηση για την κάλυψη κινδύνων ατυχημάτων ή πετρελαιοκηλίδων, όπως μόλις έκανε η Ιαπωνία.
Η κατάσταση είναι ακόμη πιο επιζήμια για την Τεχεράνη, καθώς η τιμή του αργού μειώθηκε τον Ιούνιο κάτω από τα 90 δολάρια το βαρέλι, ενώ το Ιράν υπολόγιζε μια αύξηση άνω των 150 δολαρίων λόγω του ευρωπαϊκού εμπάργκο.
«Η αύξηση της παραγωγής από άλλες χώρες, με τη Σαουδική Αραβία επικεφαλής, επέτρεψε η σταδιακή εφαρμογή του εμπάργκο να μην αποσταθεροποιήσει τις αγορές», δηλώνει ευρωπαίος εμπειρογνώμονας στην Τεχεράνη.
«Η μείωση των εξαγωγών, οι εκπτώσεις, οι πληρωμές σε τοπικό νόμισμα και οι δυσκολίες στην επιστροφή των πετροδολαρίων στην Τεχεράνη, δείχνουν ότι οι κυρώσεις αρχίζουν να στοιχίζουν ακριβά στο Ιράν», τονίζει.
