Τι συμβαίνει με τον βρετανικό χρυσό των δύο παγκοσμίων πολέμων που παραμένει στα έγκατα της θάλασσας

Κατά τη διάρκεια τόσο του Α’ όσο και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η βρετανική κυβέρνηση ξαπόστελνε καραβιές χρυσού για να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της σε πυρομαχικά και καταναλωτικά αγαθά. Όπως υπολογίζεται επισήμως, κάπου 7.500 εμπορικά πλοία με αγγλική σημαία χτυπήθηκαν και βυθίστηκαν στις δύο ένοπλες συγκρούσεις και 700 περίπου από αυτά ήταν εντεταλμένοι «μεταφορείς χρυσού». Η Αγγλία χρειαζόταν επειγόντως πολεμικό εξοπλισμό για τη δεινή κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει, την ίδια ώρα που ο απλός λαός πάλευε με την πείνα και την ανέχεια, κι έτσι άδειαζε τα αποθέματα χρυσού της για να καλύψει τμήμα μόνο των πιεστικών αναγκών. Αυτό σημαίνει πως σήμερα οι ωκεανοί είναι πρακτικά γεμάτοι με τεράστιες ποσότητες αυτού του βρετανικού χρυσού και τουλάχιστον ένας φορέας, η Britannia’s Gold Ltd, έχει αναγνωρίσει περισσότερα από 700 πλοία που μετέφεραν χρυσό και ασήμι στα αμπάρια τους. Πατώντας πάνω στις έρευνες Αγγλίας, Καναδά και ΗΠΑ που γίνονται εδώ και 25 χρόνια σημειώνοντας τις θέσεις των χρυσοφόρων ναυαγίων, η Britannia’s Gold σχεδιάζει πια να φέρει στο φως κάποια από τα τεράστια αποθέματα χρυσού που παραμένουν στον πυθμένα του νερού. Ο χρυσός αξίας 4,5 δισ. λιρών που ήξερε η βρετανική κυβέρνηση πως είχε αποτραβηχτεί για πάντα στον βυθό υπολογίζεται σήμερα σε περισσότερες από 300 δισ. λίρες, ένας σωστός μποναμάς που μπορεί να βγάλει από τη δύσκολη θέση κράτη και ομοσπονδίες! Χρησιμοποιώντας τεχνολογία αιχμής, η Britannia’s Gold έχει πιστοποιήσει τη θέση των συγκεκριμένων πλοίων, πυροδοτώντας έναν δημόσιο διάλογο με παγκόσμιες μάλιστα επιπτώσεις…

Για πόσο χρυσό μιλάμε;

Όπως είπαμε, η αξία των ράβδων του βρετανικού χρυσού που χάθηκε άλλοτε στη θάλασσα υπολογίζεται σε σημερινές τιμές κάπου στα 300 δισ. λίρες (346 δισ. ευρώ). Τα περισσότερα από τα χρυσά αυτά φορτία μεταφέρονταν με πλοία του εμπορικού στόλου κάτω από ρητές κυβερνητικές εντολές. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου, η Τράπεζα της Αγγλίας είχε μεταφέρει από τα ταμεία της στα αμπάρια των πλοίων χρυσό αξίας 125 δισ. λιρών (σε σημερινές πάντα αξίες) και στον Β’ Παγκόσμιο άλλες 175 δισ. λίρες. Το αστρονομικό ποσό περιλαμβάνει μάλιστα μόνο τον κρατικό χρυσό και δεν αναφέρεται σε αποστολές άλλων πολύτιμων μετάλλων ή πετραδιών, ούτε όμως και στον χρυσό μετοχικών εταιριών και ιδιωτικών τραπεζών, που αν συνυπολογιστούν τότε κάνουν το πράγμα… διαστημικών διαστάσεων. Αν η Britannia’s Gold καταφέρει να βρει ακόμα και ένα τμήμα όλων αυτών, τότε μιλάμε σαφώς για νούμερα που ζαλίζουν…

Πόσα πλοία μπορούν να περισωθούν;

Όπως μας λέει η ίδια η Britannia’s Gold, έχει περάσει το τελευταίο 1/4 του αιώνα ερευνώντας εξονυχιστικά το θέμα, τόσο μέσω αναγνωριστικών καταδυτικών αποστολών όσο και μέσω μελέτης 8.000 ντοκουμέντων και επίσημων κρατικών εγγραφών για τις πορείες των πλοίων και τα φορτία τους. Παρά το γεγονός ότι έχει πιστοποιήσει πολλά, η Britannia’s Gold δεν θα περισώσει όλα τα πλοία που ξέρει πως έχουν χρυσό. Χαρακτηριστικό εδώ είναι το πλοίο της γραμμής «City of Benares», το οποίο επιστρατεύτηκε το 1940 για να μεταφέρει 262 ανθρώπους (μεταξύ αυτών και 90 παιδιά) από τη Βρετανία στον Καναδά, όταν και χτυπήθηκε από τορπίλη από γερμανικό υποβρύχιο. Ήταν μια από τις χειρότερες ναυτικές θηριωδίες των Ναζί που απασχόλησε τα Μέσα και τον κόσμο για δεκαετίες. Γιατί χτύπησαν οι Γερμανοί ένα πλοίο που μετέφερε πολίτες; Όπως αποδείχθηκε, γιατί οι Βρετανοί είχαν κρύψει χρυσό στα αμπάρια του. Η Britannia’s Gold δεν σκοπεύει πάντως να ενοχλήσει το ατμόπλοιο «City of Benares» από τον υπόγειο τάφο του, ως ένδειξη σεβασμού στους νεκρούς του. Από το 1914 άλλωστε όλα τα βρετανικά πολεμικά που βυθίστηκαν έχουν χαρακτηριστεί «πολεμικοί τάφοι», κάτι που σημαίνει πως πρέπει κάποιος να στέκεται με σεβασμό και ευαισθησία απέναντί τους. Και σίγουρα πως κανείς δεν πρέπει να βάλει το χεράκι του πάνω τους! Αυτό ισχύει βέβαια αποκλειστικά για τα πολεμικά πλοία, μιας και για τα βυθισμένα εμπορικά δεν ισχύει η κρατική προστασία. Εμπορικά ήταν άλλωστε αυτά που κουβαλούσαν τον χρυσό, κι έτσι η Britannia’s Gold στοχεύει μόνο σε αυτά…

Πόσο εύκολο είναι να βρεις αυτά τα πλοία;

Αντίθετα με την περιβόητη ισπανική αρμάδα, η οποία βυθίστηκε επίσης με χρυσάφια και θησαυρούς ανείπωτους στα αμπάρια της, τα εμπορικά πλοία του προηγούμενου αιώνα είναι πολύ πιθανό να παραμένουν άθικτα εκεί στα έγκατα των θαλασσών, κάτι που απλοποιεί τις προσπάθειες για την ανεύρεσή τους. Ένα ξύλινο πλοίο του 15ου αιώνα θα έχει πιθανότατα αποσυντεθεί στις μέρες μας, ενώ ένα ατσάλινο του περασμένου αιώνα είναι απείρως πιο πιθανό να παραμένει σε καλή κατάσταση. Ήταν όμως η έρευνα για τον εντοπισμό τους το πιο δύσκολο έργο της Britannia’s Gold, καθώς τα σχετικά αρχεία ήταν πολλές φορές αποσπασματικά ή… σε λάθος θέση! Ξεψαχνίζοντας, για παράδειγμα, ένα ντουλάπι με διαθήκες ναυτικών, ένας από τους ιδρυτές της Britannia’s Gold έπεσε συμπτωματικά πάνω σε ένα έγγραφο με τίτλο «Έκθεση Εισαγωγών και Εξαγωγών Χρυσού από την Τράπεζα της Αγγλίας». Εκεί βρήκε ένα δακτυλογραφημένο ντοκουμέντο του 1915 από τον επικεφαλής οικονομικό σύμβουλο (George Paish) του βρετανού πρωθυπουργού στον υπουργό Οικονομικών, Ρέτζιναλντ ΜακΚένα, στο οποίο του υποδεικνύει ότι δύο επιβατικά πλοία της γραμμής καθ’ οδόν για τις ΗΠΑ και με σημαντικές ποσότητες χρυσού στα αμπάρια τους είχαν μόλις τορπιλιστεί. Την ίδια μάλιστα μέρα με τον απόπλου καθενός από τα δύο πλοία, παρατηρεί ο Paish, η Τράπεζα της Αγγλίας είχε ανακοινώσει την αγορά μεγάλων ποσοτήτων «ξένου χρυσού». Οι Ναζί παρακολουθούσαν στενά τις ανακοινώσεις της Τράπεζας της Αγγλίας και με τον τρόπο αυτό γνώριζαν για τις αποστολές χρυσού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την ίδια οδό χρησιμοποίησε και η Britannia’s Gold για να βρει εκείνα τα ναυάγια που κουβαλούσαν χρυσό. Αν και δεν περιορίστηκε εκεί, αφού χρησιμοποίησε πολλές ακόμα πηγές, ακόμα και τις ακριβείς σημειώσεις ενός γερμανού κυβερνήτη υποβρυχίου για τα πλοία που είχε βυθίσει το U-boat του…

Ποιος θα πάρει τον χρυσό;

Η σημαντική τώρα ερώτηση! Σε ποιον θα πάει λοιπόν ο χρυσός μόλις στεγνώσει από το νερό; Νομικά μιλώντας, ο χρυσός συνεχίζει να ανήκει στο βρετανικό Δημόσιο, υπάρχει πάντως πρόβλεψη για γενναία αμοιβή της Britannia’s Gold που θα τον φέρει στο φως. Όσο για την ίδια την Britannia’s Gold, διαθέτει τη δική της αμοιβή σε όποιον τη βοηθήσει να επιστρέψει τον βρετανικό χρυσό στον νόμιμο δικαιούχο του: μια ολόκληρη ράβδο χρυσού…