Το προεδρικό συμβούλιο μετάβασης στην Αϊτή, που γεννήθηκε έπειτα από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, ορκίστηκε χθες Πέμπτη, αφού υπέβαλε επίσημα την παραίτησή του ο πρωθυπουργός Αριέλ Ανρί και καλείται τώρα να χειριστεί το βαρύ και δύσκολο καθήκον της διακυβέρνησης της χώρας σε κρίση εν μέσω ραγδαίας κλιμάκωση της βίας των συμμοριών.
Τα εννέα μέλη του συμβουλίου, οκτώ άνδρες και μια γυναίκα, ορκίστηκαν κι ανέλαβαν έπειτα από τελετή σε δυο χρόνους: αρχικά στο Palais National, το προεδρικό μέγαρο, όπου τους υποδέχθηκε μπάντα· κατόπιν στη Villa d’Accueil, έδρα των υπηρεσιών του πρωθυπουργού, με παρόντες αντιπροσώπους διπλωματικών αποστολών και της λεγόμενης κοινωνίας των πολιτών.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έκρινε πως πρόκειται για «κρίσιμο» βήμα της διαδικασίας που αναμένεται να καταλήξει στη διεξαγωγή εκλογών, που έχουν να οργανωθούν από το 2016 στη χώρα. Ο ΟΗΕ εξήρε την ανάληψη της εξουσίας από το νέο όργανο και το κάλεσε να εφαρμόσει «πλήρως» τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.
Καθώς το συμβούλιο ορκιζόταν κι αναλάμβανε καθήκοντα, ακούγονταν ριπές αυτομάτων στο κέντρο της αϊτινής πρωτεύουσας Πορτ-ο-Πρενς, κοντά στο παλάτι της προεδρίας, καθώς και στο Ντελμά, προάστιο, θυμίζοντας πως παρά τα βήματα πολιτικής προόδου, οι πολίτες συνεχίζουν να είναι αντιμέτωποι με τη βία των κακοποιών.
Επρόκειτο για επιθέσεις συμμοριών και μάχες, εξήγησαν περίοικοι.
«Κυρία και κύριοι, μέλη του συμβουλίου μετάβασης, με τη σημερινή τελετή σας ανατίθενται επίσημα τα ηνία της τύχης του έθνους και του λαού του», είπε ο νέος μεταβατικός πρωθυπουργός Μισέλ Πατρίκ Μπουαβέρ.
Έκανε λόγο για «ανακούφιση» για την Αϊτή, που μπορεί κατ’ αυτόν να ελπίζει πως θα υπάρξει «θετική αλλαγή», υπογραμμίζοντας τη «βαριά ευθύνη» που ανέλαβε το όργανο αυτό.
«Αποτυχία»
Πρώτη προτεραιότητα του συμβουλίου: «η αποκατάσταση της δημόσιας ασφάλειας», όπως διαβεβαίωσε η Ρεζίν Αμπραάμ, η μόνη γυναίκα μέλος του. Τόνισε επίσης, με πολύ αυστηρό τόνο, την οδυνηρή «αποτυχία» της απερχόμενης κυβέρνησης, που «εγκατέλειψε τελείως την ευθύνη της να προστατεύσει τον πληθυσμό από τη βία των εγκληματιών».
Ο απελθών πρωθυπουργός Αριέλ Ανρί, που είχε αναγγείλει τον Μάρτιο πως επρόκειτο να παραιτηθεί όταν γινόταν η εγκατάσταση των νέων αρχών, επισημοποίησε την αποχώρησή του, και της κυβέρνησής του, με επιστολή που έφερε προχθεσινή ημερομηνία και δημοσιοποιήθηκε χθες.
Εν αναμονή σχηματισμού νέας υπηρεσιακής κυβέρνησης ο Μισέλ Πατρίκ Μπουαβέρ ονομάστηκε μεταβατικός πρωθυπουργός. Είχε ήδη υπογράψει επίσημες ανακοινώσεις τις τελευταίες εβδομάδες. Ο κ. Ανρί άλλωστε δεν μπόρεσε εξάλλου να επιστρέψει στην πατρίδα του από την Κένυα, βρίσκεται στις ΗΠΑ.
Το συμβούλιο μετάβασης θα σχηματίσει νέα κυβέρνηση και θα ονομάσει πρωθυπουργό.
Χρειάστηκαν εβδομάδες περίπλοκων διαπραγματεύσεων, που σημαδεύτηκαν από ανατροπές, για να σχηματιστεί το προεδρικό συμβούλιο μετάβασης. Τα πράγματα δυσκόλεψαν διαφωνίες μεταξύ πολιτικών κομμάτων και άλλων φορέων που πήραν μέρος, καθώς και με την απερχόμενη κυβέρνηση, χωρίς καν να λογαριάζονται οι αμφιβολίες για το εάν και κατά πόσον η ίδια η δημιουργία του είναι σύννομη.
Το συμβούλιο έχει επτά μέλη με δικαίωμα ψήφου, αντιπροσώπους των κυριότερων πολιτικών δυνάμεων και συλλογικών φορέων του ιδιωτικού τομέα. Ακόμη δύο μέλη, που αντιπροσωπεύουν την κοινωνία των πολιτών και την εκκλησία, έχουν ιδιότητα παρατηρητών, δεν έχουν δικαίωμα ψήφου.
Η Αϊτή είναι αντιμέτωπη εδώ και δεκαετίες με χρόνια πολιτική αστάθεια, χωρίς να λογαριάζονται καν μάστιγες όπως η φτώχεια, οι φυσικές καταστροφές, η πολιτική αστάθεια, η βία πάνοπλων κακοποιών.
Όμως στα τέλη Φεβρουαρίου, ισχυρές συμμορίες, που ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας, ένωσαν τις δυνάμεις τους κι άρχισαν να εξαπολύουν συντονισμένες επιθέσεις εναντίον αστυνομικών τμημάτων, φυλακών, του διεθνούς αεροδρομίου και του κυριότερου λιμανιού, με διακηρυγμένο στόχο να διώξουν από την εξουσία τον de facto πρωθυπουργό Ανρί.
Αυτός ο τελευταίος, που ονομάστηκε στο αξίωμα λίγο πριν από τη δολοφονία το 2021 από ομάδα μισθοφόρων του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ, αμφισβητείτο ολοένα πιο έντονα.
Την 11η Μαρτίου, ημέρα που αϊτινοί πολιτικοί και άλλοι παράγοντες, περιφερειακοί και διεθνείς οργανισμοί και χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία διεξήγαγαν διαπραγματεύσεις, γνωστοποίησε πως δέχθηκε εντέλει να παραιτηθεί, αφήνοντας την εξουσία στο λεγόμενο συμβούλιο μετάβασης.
Η Αϊτή δεν έχει ούτε πρόεδρο, ούτε κοινοβούλιο. Οι τελευταίες εκλογές διεξήχθησαν το 2016.
Το 80% της πρωτεύουσας βρίσκεται στα χέρια πάνοπλων συμμοριών, που κατηγορούνται για σωρεία φρικαλεοτήτων, φόνους, βιασμούς, λεηλασίες, απαγωγές για λύτρα…
Τα Ηνωμένα Έθνη έδωσαν πέρυσι πράσινο φως στην ανάπτυξη διεθνούς οπλισμένης δύναμης υπό την ηγεσία της Κένυας, όμως η πρόοδος ως προς τον σχηματισμό και την αποστολή της καθυστέρησε λόγω νομικών περιπλοκών και προβλημάτων χρηματοδότησης κι εντέλει το σχέδιο τέθηκε σε αναμονή όταν ο de facto πρωθυπουργός Ανρί ανακοίνωσε πως θα παραιτείτο, ωσότου αναλάβουν νέες αρχές.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ κάλεσε εκ νέου χθες να αναπτυχθεί «γρήγορα» η δύναμη αυτή, σύμφωνα με ανακοίνωση του εκπροσώπου του.
