Το τεστ ΠΑΠ, που χρησιμοποιείται ως μέθοδος ρουτίνας για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου, θα μπορούσε επιτέλους να αξιοποιηθεί μελλοντικά ως βάση για την ανίχνευση και άλλων μορφών γυναικολογικού καρκίνου, των ωοθηκών και της μήτρας.

Αυτό ανακοίνωσε μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων, μεταξύ των οποίων και ένας γιατρός ελληνικής καταγωγής, ο Νικόλαος Παπαδόπουλος του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ισαάκ Κάιντ του Τζον Χόπκινς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine» σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, χρησιμοποίησαν το συνηθισμένο κολποτραχηλικό επίχρισμα που συλλέγεται στο τεστ ΠΑΠ και κατάφεραν, μέσω ανάλυσης του DNΑ των κυττάρων που περιέχονται σε αυτό, να εντοπίσουν γενετικές αλλαγές που προκαλούνται στις περιπτώσεις καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου.

Ανοίγει, έτσι, ο δρόμος για την επέκταση του τεστ ΠΑΠ, ώστε να «πιάνει» και άλλες μορφές της ασθένειας, αν και, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα χρειαστούν αρκετά ακόμα χρόνια (ίσως δέκα έως 15), εωσότου το νέο τεστ χρησιμοποιηθεί ευρέως. Αν όμως αυτό συμβεί, εφόσον το τεστ αποδειχτεί όντως αποτελεσματικό μετά από πολλές κλινικές δοκιμές, τότε θα καλύψει ένα κενό που αφήνει το σημερινό τεστ ΠΑΠ, που εφηύρε ο Έλληνας γιατρός Γιώργος Παπανικολάου στα μέσα του προηγούμενου αιώνα και έκτοτε έχει γίνει διάσημο παγκοσμίως.

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν τεστ που αξιόπιστα να ανιχνεύουν έγκαιρα τους καρκίνους της μήτρας και των ωοθηκών, ώστε η αντικαρκινική θεραπεία να είναι πιο αποτελεσματική. Ιδίως ο καρκίνος των ωοθηκών έχει συχνά άσχημη πρόγνωση, επειδή συνήθως αργεί να διαγνωστεί, λόγω και της καθυστέρησης στην εκδήλωση των συμπτωμάτων του.

Το νέο τεστ (με την ονομασία PapGene) φιλοδοξεί να κάνει έγκαιρη διάγνωση, εντοπίζοντας το γενετικό ίχνος αυτών των καρκίνων (δηλαδή τις μεταλλάξεις των φυσιολογικών κυττάρων) με τη βοήθεια του αρχικού τεστ ΠΑΠ. Οι γιατροί θα κάνουν το κανονικό τεστ ΠΑΠ και, στη συνέχεια, θα χρησιμοποιούν σύγχρονες τεχνικές γενετικής ανάλυσης για να αναλύσουν το επίχρισμα που έχει ληφθεί. Επειδή το κολποτραχηλικό επίχρισμα συχνά περιέχει κύτταρα τόσο από τις ωοθήκες, όσο και από το ενδομήτριο, τα τυχόν καρκινικά κύτταρα από αυτές τις περιοχές θα ανιχνεύονται και θα αναλύονται ανάλογα.

Ο ερευνητής Λούις Ντίαζ, καθηγητής ογκολογίας του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, δήλωσε ότι, όπως έδειξαν οι πρώτες δοκιμές σε μια ομάδα 46 γυναικών, το νέο τεστ «μπορεί να ανιχνεύσει το 100% των ενδομητριακών καρκίνων και το 40% των καρκίνων των ωοθηκών, ακόμα και στα πιο πρώιμα στάδια της νόσου -και μάλιστα χωρίς καθόλου παραπλανητικά θετικά αποτελέσματα». Έως το τέλος του 2013, θα έχει ολοκληρωθεί μια σειρά από δοκιμές αξιολόγησης του τεστ σε έναν μεγάλο αριθμό δειγμάτων από γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών ή της μήτρας.

Το αναβαθμισμένο τεστ Παπ αρχικά αναμένεται να κοστίζει γύρω στα 100 δολάρια (όσο περίπου κοστίζει και το τεστ DNA για τη διάγνωση του ιού HPV που προκαλεί καρκίνο του τραχήλου), αλλά η τιμή του θα πέσει δραστικά μετά την ευρεία χρήση του και τη βελτίωση της τεχνολογίας γενετικής ανάλυσης των δειγμάτων.