Η γυναίκα καθώς μπαίνει στη μέση ηλικία βιώνει πολλές αλλαγές σε ψυχολογικό και βιολογικό επίπεδο. Οι ψυχολογικές αλλαγές σχετίζονται κυρίως με τους πολλαπλούς της ρόλους, «γυναίκα», «σύζυγος» και «μητέρα».
Γράφει ο Θάνος Ασκητής
Η γυναίκα παρατηρεί ότι η εξωτερική της εμφάνιση αλλάζει. Βλέπει και αισθάνεται να χάνεται η νεανικότητά της. Το πρόσωπό της αποκτάει ρυτίδες, χάνοντας τη λάμψη και την ομορφιά του. Το σώμα της χάνει τη σφριγηλότητα του και συχνά παίρνει περισσότερα κιλά.
Η γυναίκα κυριαρχείται από δυσάρεστα συναισθήματα για την αλλαγή της σωματικής της εικόνας. Αισθάνεται ότι δεν είναι πλέον όμορφη και αρεστή, ότι χάνει τη θηλυκότητά της και ότι δεν είναι σεξουαλικά επιθυμητή.
Βιώνει πιο «επώδυνα» τις αλλαγές στη σωματική της εικόνα, σε σύγκριση με τον άνδρα. Αυτό εξηγείται επειδή έχει επενδύσει ένα μεγάλο κομμάτι της αυτοπεποίθησής της στην ομορφιά της, κάτι που λειτουργεί ως «πλήγμα» όταν τη χάνει. Αισθάνεται άγχος, θυμό και απογοήτευση για την απώλεια της νιότης της. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να την οδηγήσουν κάποιες φορές σε υπερβολικές και ακραίες συμπεριφορές, που θεωρεί η ίδια ότι μπορούν να σώσουν την ομορφιά της, όπως επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής που ίσως αλλοιώνουν τελικά τη φυσική της ομορφιά.
Πέρα από την εξωτερική της εμφάνιση, η γυναίκα στη μέση ηλικία μπορεί να κάνει σκέψεις που αφορούν τον απολογισμό της ζωής της έως τώρα. Ερωτήματα όπως «τι έχω πετύχει στη ζωή μου, στο γάμο μου, στη δουλειά μου;», «τι δεν έχω κάνει;», «τι θα μπορούσα να κάνω διαφορετικά;», μπορεί να κυριαρχούν και να την εγκλωβίζουν στον εαυτό της. Άλλες φορές, ο φόβος ότι κάποια νεότερη γυναίκα θα κερδίσει την προσοχή του συζύγου της μπορεί να την παγιδεύσει σε ένα διαρκές άγχος ενισχύοντας την ανασφάλειά της.
Η διατήρηση της ποιότητας της σεξουαλικής της ζωής είναι καθοριστικής σημασίας καλύπτοντας μεταξύ άλλων και την ανάγκη της για επιβεβαίωση του θηλυκού της ρόλου. Είναι ωφέλιμο να κατανοήσει ότι το σεξ δεν είναι αναγκαίο να είναι μοναδικός πρωταγωνιστής της ζωής και της σχέσης της, όπως πιθανό να συνέβαινε όταν ήταν σε νεανική ηλικία. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι πρέπει να απουσιάζει.
Σχετικά με την επιθυμία για το σεξ, οι περισσότερες γυναίκες στη μέση ηλικία δεν τη χάνουν, σε αντίθεση με τις διάφορες κοινωνικές προκαταλήψεις. Αντίθετα, συνεχίζουν να έχουν επιθυμία και σεξουαλικές φαντασιώσεις, σε αρκετές περιπτώσεις πολύ πιο έντονες από όταν ήταν σε νεότερη ηλικία, όπου οι κοινωνικές αναστολές τις περιόριζαν. Η μείωση της επιθυμίας είναι περισσότερο δημιούργημα των κοινωνικών στερεοτύπων, της χαμηλής αυτοεικόνας της και της φτωχής συναισθηματικής επένδυσης της σχέσης, παρά αποκλειστική συνέπεια των ορμονολογικών αλλαγών της.
Η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών με το σύντροφό της μπορεί να μειώνεται αλλά αυτό οφείλεται σε παράγοντες, όπως οι οργανικές παθήσεις, η συναισθηματική απομάκρυνση των συντρόφων και που δεν έχουν σχέση με τη δική της επιθυμία για σεξουαλική επαφή. Ο οργασμός της συνεχίζει να υπάρχει, κάτι που συμβάλλει θετικά στη «γυναικεία» της εικόνα και διάσταση.
Επίσης, η γυναίκα στη μέση ηλικία αισθάνεται ασφάλεια και σταθερότητα με το σύντροφο-σύζυγό της με τον οποίο έχει δημιουργήσει οικογένεια. Ο ρόλος της ως σύζυγος και μητέρα συμβάλλει θετικά στην ψυχική της υγεία. Η αίσθηση ότι έχει κατακτήσει τους ρόλους αυτούς τη γεμίζει με συναισθήματα ηρεμίας, πληρότητας και αισιοδοξίας.
Νευρολόγος – Ψυχίατρος
Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
&
Αργύρης Θεοδωρόπουλος
Ψυχολόγος Σεξουαλικής Υγείας
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας τηλ. 210 7797979 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-14.00 και 16.00-20.00)
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site www.askitis.gr