Πρόκειται για ένα δράμα επιβίωσης. Μια ιστορία ακραία και… άρρωστη. Ζωές παραδομένες στα πάθη, άνθρωποι απελπισμένοι και έτοιμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους για το χρήμα. Η σειρά Squid Game (Το Παιχνίδι του Καλαμαριού) θα μπορούσε να αποτελεί μια αλληγορία για τον καπιταλισμό, μια γλαφυρή διαπίστωση για τη ραγδαία παρακμή της κοινωνίας.
Η κορεάτικη σειρά των εννέα μόλις επεισοδίων είναι ένα νέο «φαινόμενο» και έχει σκαρφαλώσει στην κορυφή του Netflix σε 90 χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα αλλά ακόμη και η Αμερική.
Εκατοντάδες άτομα που έχουν πια ως όνομα έναν αριθμό στρατολογούνται μετά από μία περίεργη διαδικασία. Διεκδικούν το αμύθητο ποσό των 45,6 δισ. γουόν παίζοντας παιδικά παιχνίδια και πληρώνοντας την ήττα με την ίδια τους την ύπαρξη.
Πώς μπορεί μια τόσο «διεστραμμένη» σειρά να καθηλώνει τους πάντες
Η διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute), κλινική εγκληματολόγος-Τrauma Coach και υποψήφια διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας, Κέλλυ Ιωάννου αλλά και η ψυχολογός και ΗΡ Coordinator του διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute), Ιωάννα Σκλιάμη μιλούν στο Newsbeast. Αναλύουν τους κινδύνους που κρύβει η αποτύπωση της ακραίας βίας για την ψυχοσύνθεση κυρίως των ανηλίκων ενώ παράλληλα δεν αποκλείουν τη μεταφορά ενός τόσο άρρωστου σεναρίου στη μικρή οθόνη.
«Γενικότερα βλέπουμε πως έρχονται πρώτα στην ατζέντα των media περιεχόμενα τα οποία έχουν μέσα βία ή το κομμάτι της σεξουαλικότητας» τονίζει η διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) εξηγώντας πως το κοινό ασχολείται πλέον ακόμη και στην καθημερινότητα με θέματα τα οποία αφορούν την εγκληματικότητα.
«Βλέπουμε πως το κοινό αποκτά μία εμμονή με το έγκλημα γιατί αρχίζουμε και γινόμαστε όλοι κάπως “ηδονοβλεψίες”. Αυτό εξηγείται επιστημονικά με το εξής “ο φόβος του ό,τι κάτι μπορεί να συμβεί σε εμένα ή το ό,τι θα με απειλήσει με τραβάει στο να παρακολουθώ αυτό το περιεχόμενο”» σημειώνει η κλινική Εγκληματολόγος Κέλλυ Ιωάννου.
«Η αλήθεια είναι πως κάτι το οποίο παραβλέπουμε όταν μιλάμε για το διαδίκτυο ή για τα ψηφιακά μέσα είναι ο ρόλος τον οποίο παίζουν οι σειρές και οι μεγάλες συνδρομητικές υπηρεσίες όπως είναι το Netflix αλλά και άλλες πλατφόρμες streaming. Έχουμε δει και στο παρελθόν ότι σειρές όπως το “13 Reasons Why” έχουν αποτελέσει μεγάλες “πηγές” επιρροής ειδικά για άτομα στην προεφηβεία και έφηβους όχι απαραίτητα στο να κάνουν κακό στον εαυτό τους αλλά στο να βλέπουν τα πράγματα από διαφορετική οπτική» συμπληρώνει.
«Τα παιδιά δεν μπορούμε να τα βάλουμε σε μια γυάλα σαν χρυσόψαρα»
«Αυτό που πρέπει να περάσει στον κόσμο είναι ότι περιεχόμενα βίαια (είτε αφορούν βιντεοπαιχνίδια, είτε αφορούν ταινίες, είτε ακόμη και μία είδηση) υπάρχουν και θα συνεχίζουν να υπάρχουν. Έτσι θα πρέπει να αποδεχτούμε πως τα παιδιά δεν μπορούμε να τα βάλουμε σε μία γυάλα σαν να ήταν χρυσόψαρα και να τα κρύψουμε από τους κινδύνους» αναφέρει η Κέλλυ Ιωάννου.
«Το θέμα είναι να κοιτάμε όταν γίνεται η έκθεση του παιδιού σε ένα τέτοιο περιεχόμενο πώς αυτό θα το αξιολογήσει. Επίσης θα πρέπει να δούμε πόσο και πώς ο ίδιος ο γονέας έχει κάτσει να ασχοληθεί με αυτό το περιεχόμενο στο οποίο εκτίθεται το παιδί» προσθέτει.
Θα μπορούσε ένα τέτοιο ακραίο σενάριο να μεταφερθεί στην τηλεόραση;
Η διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) δεν αποκλείει μία όπως τονίζει εν μέρει και όχι «σαφώς τόσο επικίνδυνη ”μεταφορά” του σεναρίου της σειράς στην μικρή οθόνη της χώρας μας».
«Όσον αφορά το τηλεοπτικό τοπίο βλέπουμε πως είμαστε σε μία κατάσταση εμπρός – πίσω. Η ποιότητα φθίνει αντί να υπάρχει κάποια βελτίωση. Μην ξεχνάμε ότι τηλεοπαιχνίδια στο παρελθόν έβαζαν τους παίκτες να επιδοθούν σε διάφορα challenges με φίδια κ.ά. που ήταν επικίνδυνα» λέει η Κέλλυ Ιωάννου.
«Όταν βλέπουμε πως κάτι είναι εμπορικό και πουλάει πολλές φορές δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να αξιολογήσουμε την έκθεση του ατόμου στον κίνδυνο. Ήδη βλέπουμε πως με αφορμή αυτή τη σειρά έχουν ξεκινήσει challenges στο Tik Tok. Το πρώτο που έχουμε αντιληφθεί, με αφορμή αυτή τη σειρά, είναι να προσπαθούν να τεμαχίσουν καραμέλες χωρίς αυτές να σπάσουν. Δεν έχουν μεγάλο βαθμό κινδύνου τα εν λόγω challenges τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Στο Squid Game όμως υπάρχουν και πιο επικίνδυνα παιχνίδια. Το ανησυχητικό για εμένα είναι ότι ακριβώς η πρόκληση σαν concept είναι που ιντριγκάρει τον εγκέφαλο του προέφηβου και του έφηβου» τονίζει η υποψήφια διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας.
Όπως επίσης επιβεβαίωνει η ψυχολόγος και ΗΡ Coordinator του διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute), Ιωάννα Σκλιάμη μια «αντιγραφή του Squid Game υπό άλλη όμως μορφή θα μπορούσαμε να δούμε στο μέλλον». «Κάτι τόσο ακραίο δεν θα ήταν εφικτό σίγουρα να ”σταθεί” στην Ελλάδα» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η προβολή λάθος προτύπων και η αντιγραφή συμπεριφορών
Σύμφωνα με την Ιωάννα Σκλιάμη η σειρά Squid Game (το παιχνίδι του καλαμαριού) παίζει πολύ με την ψυχολογία.
«Έχει σκηνές έντονης βίας και δείχνει τους πρωταγωνιστές να περνούν από σκληρές δοκιμασίες επιβίωσης υπό τη μορφή όμως παιχνιδιών. Τα παιδιά και οι έφηβοι αντιγράφουν συμπεριφορές, χωρίς πολλές φορές να καταλαβαίνουν καν τι κάνουν και να το κάνουν επειδή το είδαν. Αυτός είναι ένας μεγάλος κίνδυνος» σημειώνει η ψυχολόγος και ΗΡ Coordinator του διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) κάνοντας λόγο για «προβολή λάθος προτύπων».
«Γενικότερα αναζητάμε σαν θεατές τη βία διότι καθηλώνει» τονίζει η Ιωάννα Σκλιάμη.
Αναφερόμενη στους χαρακτήρες της σειράς που λένε το «ναι» στο παιχνίδι υπογραμμίζει πως είναι άτομα «απελπισμένα και εξαρτημένα για παράδειγμα από τον τζόγο». «Είναι άνθρωποι που συναντάμε στην καθημερινότητά μας και αναγκάζονται να παίξουν για τα χρήματα. Αν κάποιος είναι απελπισμένος και βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού γνωρίζουμε πως μπορεί να κάνει ακραία πράγματα. Έχουμε άλλωστε δει ότι η απελπισία και οι εξαρτήσεις είναι άσχημος συνδυασμός» επισημαίνει η ψυχολόγος Ιωάννα Σκλιάμη. Κλείνοντας μάλιστα καλεί τους θεατές να «ξεχωρίζουν το φανταστικό από την πραγματικότητα» και να μην επηρεάζονται από σειρές, ταινίες και γενικότερα ό,τι βλέπουν στη μεγάλη και τη μικρή οθόνη.
Τι πρέπει να ξέρουν και να προσέχουν οι γονείς
Με αφορμή τη σειρά του Netflix Squid Game (Το Παιχνίδι του Καλαμαριού) αλλά και την καθημερινή ενασχόληση των παιδιών με τα social media και τις εφαρμογές που κυκλοφορούν η διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute), κλινική εγκληματολόγος – Trauma Coach και υποψήφια διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας, Κέλλυ Ιωάννου ζητά από τους γονείς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί.
«Θα πρέπει να ξέρουν με τι ακριβώς ασχολούνται τα παιδιά τους πάντα. Θα πρέπει να μιλάνε μαζί τους για τις τάσεις και να ωθούν τα παιδιά στο να παρακολουθούν και να υιοθετούν τις τάσεις που είναι πιο ποιοτικές. Δεν μπορούμε να απορρίψουμε το ότι θα υπάρχουν προκλήσεις. Για παράδειγμα εμείς τώρα στο CSI (και δεν το έχουμε λανσάρει ακόμη) ετοιμάζουμε ένα παιχνίδι μέσω Tik Tok ώστε να προωθούμε τα παιδιά στο να ακολουθήσουν positive challenges» προσθέτει.
«Πρέπει να τηρούμε το ηλιακό όριο»
«Το ερώτημα δεν είναι “να κλείσω ή να μην κλείσω το Tik Tok για παράδειγμα ή να μην αφήσω το παιδί μου να το παρακολουθήσει”. Το βασικό είναι να γίνεται ένα ξεκαρτάρισμα, μία αξιολόγηση του περιεχομένου στο οποίο εκτίθεται ο ανήλικος και των προκλήσεων που ακολουθεί. Πρέπει μικροί και μεγάλοι να καταλάβουν πως στις εφαρμογές, στις σειρές και στις ταινίες υπάρχει ένα ηλικιακό όριο χρήσης το οποίο συνήθως παραβλέπουμε. Όλες οι εφαρμογές, οι σειρές και οι ταινίες γράφουν πως για να μπεις πρέπει να είσαι για παράδειγμα 13 ετών και άνω, 17 ετών και άνω. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι πως τα ηλικιακά όρια χρήσης υπάρχουν για έναν συγκεκριμένο σκοπό, για να τηρούνται» εξηγεί η Κέλλυ Ιωάννου.
«Δεν μπορούμε βέβαια να αγνοήσουμε το γεγονός ότι υπάρχουν παιδιά για τα οποία η ηλικία είναι απλά ένα νούμερο και είναι πολύ συναισθηματικά ώριμα. Είναι στο χέρι του γονέα να το αξιολογήσει και να διερωτηθεί ”είναι το παιδί μου αρκετά ώριμο ώστε να εκτεθεί σε ένα περιεχόμενο το οποίο είναι απαγορευμένο για την ηλικία του ή όχι; Πώς θα αντιληφθεί τα όσα θα δει;”» συμπληρώνει.
«Οι γονείς δεν πρέπει να γίνονται πολύ απαγορευτικοί»
Σύμφωνα με την κλινική εγκληματολόγο, Κέλλυ Ιωάννου «οι γονείς δεν πρέπει να γίνονται πολύ απαγορευτικοί γιατί αυτό λειτουργεί σαν το ”μήλο της έριδος”».
«Όταν απαγορεύεις κάτι στο παιδί, όταν του λες μην δεις αυτό, μην κάνεις εκείνο ή κλείσε τον λογαριασμό τότε είναι που μεγιστοποιείται ο κίνδυνος καθώς το παιδί νιώθει πως εάν και κάνω κάτι το οποίο οι γονείς μου το απαγορεύουν τότε εάν το μάθουν θα με τιμωρήσουν.
Από την εμπειρία μου τα παιδιά που έχουν κινδυνεύσει ακόμη και σε επίπεδο διαδικτυακής αποπλάνησης ήταν εκείνα τα οποία είχαν αυτό τον φόβο της τιμωρίας και των ποινών από τους γονείς. Ό,τι απαγορεύουμε ταυτόχρονα γίνεται και πιο ελκυστικό για τον εγκέφαλο των παιδιών. Βασικό είναι οι γονείς να ενημερώνονται. Λέω πολύ συχνά πως αυτό που βιώνουμε στις ημέρες μας είναι το ότι οι γονείς τρέχουν σε χίλια πράγματα, κάνουν διπλές και τριπλές δουλειές ώστε να βγάλουν τα προς το ζειν και για να δώσουν πράγματα στα παιδιά τους αλλά στο τέλος λείπουν οι ίδιοι από τα παιδιά τους» επισημαίνει κλείνοντας η διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute).
Πάρτε μια γεύση από το Squid Game
