Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ραγδαίες και φαίνονται στην καθημερινότητά μας. Σε κάθε μας βήμα. Πλέον κάθε απόφαση που λαμβάνουμε έχει επίπτωση στην ποιότητα της ίδιας μας της ζωής και σύμφωνα με τους επιστήμονες οι πράξεις μας από εδώ και πέρα θα κρίνουν μέχρι πότε και αν, θα γραφτεί το τέλος του ανθρώπου.
Κάποιοι έχουν αφουγκραστεί τα καμπανάκια που χτυπούν επί δεκαετίες ολόκληρες και προσπάθησαν να κάνουν μία πραγματική αλλαγή. Ένα ζευγάρι πριν από 30 χρόνια δεν θεώρησε ότι τα καμπανάκια ήταν θεωρίες συνωμοσίας και σκέφτηκε να κάνει κάτι που θα είχε χειροπιαστά αποτελέσματα για τον πλανήτη. Μετά από 3 δεκαετίες οι σπόροι που φύτεψε ο Σεμπαστιάο Σαλγκάδο έδωσαν ζωή σε μία τεράστια έκταση «καμένης γης» στην κοιλάδα του Μέιν, του ποταμού του γλυκού νερού Rio Doce, στην Ατλαντική ακτή της Βραζιλίας. Και τα κατάφεραν.
Κάτι αντίστοιχο έχει βαλθεί να πετύχει και ένας σύγχρονος Ροβινσώνας Κρούσος στην Ολλανδία ο οποίος δημιούργησε τη νέα «είσοδο» στον παγκόσμιο χάρτη: Τη συστάδα νησιών Marker Wadden που θεωρείται ένα σύγχρονο θαύμα αναγέννησης της φύσης και της ζωής.
Ενισχυμένη από άφθονες γέφυρες από σκυρόδεμα η ρηχή λίμνη Markermeer, η οποία θεωρείται και εσωτερική θάλασσα, εκτείνεται για περίπου 40 χιλιόμετρα, πλημμυρίζοντας μια έκταση 700 τ.μ. της κεντρικής Ολλανδίας.
Στο νοτιότερο σημείο της, φτάνει στο Άμστερνταμ και στα βόρεια, δυτικά και ανατολικά συνεχίζει στις πόλεις Enkhuizen, Hoorn και Lelystad, μέρη που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα σκέφτονταν ποτέ να επισκεφθούν.
Αν σταθεί κάποιος στην αποβάθρα Lelystad θα έχει την δυνατότητα να παρατηρήσει ένα όμορφο και σπάνιο θέαμα: Σπάνια είδη πτηνών, και ανάπτυξη χλωρίδας και πανίδας πάνω σε μία συστάδα τεχνητών νησιών που δημιουργούν το αρχιπέλαγος Marker Wadden.
Οραματιστής του μεγαλεπήβολου έργου ήταν (και είναι) ο Roel Posthoorn. Το όραμα του Posthoorn έχει μετατρέψει ένα εγκαταλελειμμένο τόπο σε καταφύγιο άγριας ζωής. Ο ίδιος ανέφερε σε αυτοψία του BBC: «Καλώς ήρθατε στη νέα ακτογραμμή της Ευρώπης. Μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, αυτό το μέρος θα είναι εντελώς διαφορετικό. Στη συνέχεια, όταν η συμμετοχή μας φτάσει στο τέλος της, η φύση θα αναλάβει το έργο της».
Πριν από περίπου 4 δεκαετίες, η ολλανδική κυβέρνηση σχεδίαζε να ανακτήσει τη γη από τη Markermeer για να αυξήσει την κατοικήσιμη περιοχή του Flevoland και να διευκολύνει την πίεση στις πυκνοκατοικημένες πόλεις.
Η γραφειοκρατία και οι κλιμακούμενες δαπάνες κράτησαν πίσω το έργο. Πραγματοποιήθηκαν πολιτικές μάχες αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ωστόσο παράλληλα με τις πολιτικές κόντρες η καταστροφή πλησίαζε γοργά. Η ποιότητα του νερού επιδεινώθηκε ραγδαία εξαιτίας της εξαφάνισης της φυσικής ακτογραμμής και ο πληθυσμός των ψαριών παρουσίασε απότομη πτώση.
Ο Posthoorn αναλύοντας την αποστολή του είπε: «Είχα μια τολμηρή ιδέα. Να τη διασώσω και να ενισχύσω τη βιοποικιλότητα». Το Flevoland, μια ανθρωπογενής επαρχία που κατασκευάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από αναγεννημένη γη στη δεκαετία του 1950 και του 1960, είχε εμπνεύσει τον Posthoorn.
Ωστόσο όπως γίνεται σε αντίστοιχες περιπτώσεις ριζοσπαστικών ιδεών ο κόσμος στην αρχή είναι διστακτικός. «Οι άνθρωποι ζούσαν πάντα δίπλα στο νερό ή ουσιαστικά πάνω από αυτό. Οπότε, το επόμενο σχέδιο ήταν η δημιουργία πέντε νησιών, εκ των οποίων μόνο το ένα θα ήταν ανοικτό για τους επισκέπτες. Πήρα τους κατοίκους και τους μετέφερα με βάρκες για να τους εξηγήσω πώς θα ξεκινούσαμε με την ανάκτηση της γης από τον πάτο της λίμνης, αλλά δεν μπορούσαν να δουν τι έβλεπα. Ήταν μια απλή εξίσωση νερού, νησιών και φύσης».
Παρόλα αυτά για τον οραματιστή Ροβινσώνα το «δάσος» ήταν ευκρινέστατο στο σχέδιό του: Ένα παράλληλο σύμπλεγμα παρθένων νησιών και πυκνά γεμάτων πόλεων θα μπορούσε να συνυπάρχει. Η δημιουργία νησιών από τη λάσπη που έπνιγε τα πάντα. Και μετά η φύση θα έκανε τη δουλειά της.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία στην τεχνητή συστάδα των νησιών υπάρχουν περίπου 120 είδη πουλιών.
Συγκεκριμένα μπορεί να δει κανείς χήνες, πάπιες, κορμοράνους και περισσότερους από 2.200 γλάρους.
Παράλληλα, εδώ θα βρει κανείς τέσσερις διαφορετικούς τύπους νυχτερίδων, έντομα και 170 διαφορετικά είδη φυτών.
Πρόκειται για ένα πρωτοφανές επίτευγμα σε ένα παραμελημένο τοπίο που μέχρι τώρα έχει διαγραφεί από τον χάρτη.
Πριν από δύο χρόνια δεκάδες Ολλανδοί αποφάσισαν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στο αρχιπέλαγος Marker Wadden.
Η ουρά που σχημάτισαν για να ψηφίσουν στο μοναδικό από κάθε άποψη εκλογικό κέντρο ήταν τεράστια, αλλά περίμεναν υπομονετικά τη σειρά τους, καθώς ήταν η πρώτη ευκαιρία που δόθηκε στους Ολλανδούς να επισκεφθούν το νησί, στο οποίο η πρόσβαση κανονικά απαγορεύεται.
Μετέβησαν εκεί με μικρά πλοία τα οποία δεν κατάφεραν να εξυπηρετήσουν τις ουρές αναχώρησης από την ενδοχώρα της Ολλανδίας.
Μέσα στην επόμενη δεκαετία και με πλάνο παράδοσης το 2030 θα πραγματοποιηθεί ένα νέο έργο που περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός δεύτερου αρχιπελάγους στην απάνεμη πλευρά του Marker Wadden και μια τεχνητή χερσόνησο κοντά στο επαρχιακό Lelystad.
Ο οραματιστής συμπλήρωσε ότι: «Αν μου επιτρέπεται να κτίσω ένα άλλο νησί μετά από αυτό θα το αφήσω εντελώς στη φύση για να δούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Το Leylstad κατασκευάστηκε από ανθρώπους και μπορείτε να δείτε ότι αυτά τα νησιά είναι το επόμενο βήμα»,
Η Ina Adema, δήμαρχος του Lelystad σχολίασε: «Είναι κατασκευασμένα από ανθρώπους, αλλά αυτή τη φορά όχι για εμάς, αλλά για τη φύση».
Το έργο του Posthoorn ωστόσο είναι ήδη ορατό: Το ανθρώπινο αποτύπωμα είναι σχεδόν μηδενικό ενώ δεν υπάρχουν κτίρια, δρόμοι, σήμανση, καλώδια ή ό,τιδήποτε θα μπορούσε να εμποδίσει την φυσική αναγέννηση.
Μέσα στο 2020 θα είναι έτοιμες οι τέσσερις καμπίνες του νησιού που είναι προσβάσιμες από το κοινό για ολονύκτιους εθελοντές και επισκέπτες και ένα εργαστήριο και ερευνητικό κέντρο εκτός δικτύου, που θα λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και αφαλατωμένο θαλασσινό νερό.
Υπάρχει όμως και μία παραχώρηση στους κατοίκους που θέλουν να δουν από κοντά το θαύμα. Ένα πλοίο, το οποίο θα κάνει δρομολόγια στη Markermeer από την επόμενη άνοιξη, προσφέροντας στους ημερήσιους ταξιδιώτες την ευκαιρία να επανασυνδεθούν με τη φύση.
