«Σκιώδης φιλοξενία», αυτός είναι ο τεχνικός-τεχνοκρατικός όρος που χρησιμοποιούν όσοι επιθυμούν να ταξινομήσουν στο ελληνικό λεξικό την εκμετάλλευση ακινήτων, προς ενοικίαση. Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος Η διεθνής ορολογία για τη συγκεκριμένη μορφή ενοικίασης καλύπτεται για τους περισσότερους από ένα όνομα: Airbnb. Πρόκειται για την πλατφόρμα ενοικίασης σπιτιών που δημιούργησαν οι εξ Αμερικής ορμώμενοι, Brian Chesky και Joe Gebbia το 2008, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις ξενοδόχων και ιδιοκτητών οργανωμένων καταλυμάτων ανά τον κόσμο, αρκετοί εκ των οποίων προέβησαν κατά καιρούς σε καταγγελίες περί αθέμιτου ανταγωνισμού. 
Τι ισχύει σήμερα
Όπως διευκρινίζει σχετικά με το ισχύον καθεστώς, ο φοροτεχνικός, Ηλίας Χατζηγεωργίου, «αυτή τη στιγμή ο νόμος δίνει το δικαίωμα τον πολίτη να προχωρήσει σε ευκαιριακή μίσθωση της κατοικίας του. Εάν πρόκειται για κατοικία ή τουριστικό κατάλυμα δεν μπορεί η μίσθωση να ξεπερνάει τον ένα μήνα. Εάν πρόκειται για τουριστικές κατοικίες, οι οποίες δεν ξεπερνάνε τα 80 τετραγωνικά, η μίσθωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη της μίας εβδομάδας και όχι μεγαλύτερη των τριών μηνών ανά έτος. Οι προϋποθέσεις αυτές ισχύουν για ανά ιδιοκτήτη και όχι ανά ενοικιαστή». 
ΦΠΑ στην Ιρλανδία
Όπως επισημαίνει ο κύριος Χατζηγεωργίου σε ό,τι αφορά στην επιβολή ΦΠΑ, εφαρμόζεται μόνο από το κράτος στο οποίο έχει έδρα η Airbnb, η οποία υπάγεται στο γραφείο Μητρώου Εταιρειών της Ιρλανδίας. 
Πώς μπορεί να γίνει ο έλεγχος
Αναφορικά με τη δυνατότητα ελέγχου από τις εκάστοτε φορολογικές αρχές, εξηγεί ότι εφόσον οι πληρωμές καταχωρούνται σε τραπεζικό λογαριασμό, ο έλεγχος είναι εφικτός. «Εξαίρεση αποτελεί εάν κάποιος διατηρήσει τα χρήματά του σε λογαριασμό Paypal (μορφή λογαριασμού με άυλο χρήμα). Σε αυτή την περίπτωση ο έλεγχος καθίσταται δυσκολότερος, ενώ ο δικαιούχος έχει δικαίωμα να προβεί σε αγορές μέσω Paypal, και να μη μεταφέρει τα χρήματά του σε τραπεζικό λογαριασμό. Φαινομενικά είναι δύσκολος ο εντοπισμός τους σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο σας θυμίζω ότι και η Ελβετία κάποτε δεν έδινε πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς, διατηρώντας το άβατο του τραπεζικού απορρήτου. Σταδιακά τα πράγματα άλλαξαν, κάτι που δεν αποκλείεται να συμβεί και σε αυτή την περίπτωση». 
Τι σχεδιάζει η κυβέρνηση
«Στην Ελλάδα οι κυβερνώντες αναμένεται να ωθήσουν τους πολίτες που νοικιάζουν κατοικίες μέσω Airbnb, για να πραγματοποιήσουν έναρξη επαγγέλματος. Στη συνέχεια θα τους χορηγείται από τη ΔΟΥ, ένας ειδικός κωδικός, τον οποίο ο κάθε εκμισθωτής θα είναι υποχρεωμένος να καταχωρεί στην πλατφόρμα της Airbnb ή σε άλλη αντίστοιχη με αυτή. Εάν ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής του ακινήτου αποφύγει να καταχωρήσει το συγκεκριμένο ειδικό κωδικό, η πλατφόρμα δεν θα του επιτρέπει να προσθέσει την αγγελία ενοικίασης. Η φορολόγηση και η υλοποίηση της διαδικασίας θα προκύψει μετά από συμφωνία της εταιρείας με την ελληνική κυβέρνηση», λέει ο Ηλίας Παπαγεωργίου. Διευκρινίζει μάλιστα ότι η κλίμακα φορολόγησης που θα ισχύσει,θα είναι ανάλογη με αυτή που εφαρμόζεται κατά την ενοικίαση ενός σπιτιού, κλίμακας από 15% έως και 45% ανάλογα με τα εισοδήματα που αποκομίζει ο κάθε εκμισθωτής. 
Τι αναφέρει ο υπουργείο Οικονομικών
Σε επικοινωνία που είχαμε με το υπουργείο Οικονομικών, ανέφεραν στο newsbeast.gr ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία αναμένεται να περάσει και να ψηφιστεί στη Βουλή τον Οκτώβριο. «Η μόνη φορολογική υποχρέωση που εισπράττει αυτή τη στιγμή το ελληνικό κράτος από εταιρείες όπως η Airbnb, αφορά στον ΦΠΑ παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Ωστόσο αυτή τη στιγμή ο ΦΠΑ για την ενοικίαση του κάθε σπιτιού αποδίδεται στη χώρα, στην οποία έχει τη φορολογική της έδρα η Airbnb».
Τι αναφέρει σχετικά η Airbnb
Σύμφωνα με την εταιρεία, η συλλογή τοπικών φόρων ορίζεται ως εξής: «Εάν κάποιος ιδιοκτήτης-διαχειριστής ακινήτου επιθυμεί να εισπράττει και να αποδίδει φόρους, μπορεί να προσθέσει το ποσό αυτό στην τιμή προσφοράς για την ενοικίαση. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να ενημερώνονται οι επισκέπτες για το ακριβές ποσό του φόρου πριν από την κράτηση. Εάν επιλέξετε να εισπράξετε φόρο μεγαλύτερο από τις τιμές που έχετε ήδη καταχωρήσει, θα πρέπει να το κάνετε μόνο κατά την άφιξη του πελάτη, καθώς η Airbnb δεν μπορεί να συνδράμει για την είσπραξή τους». 
Καθεστώς ΦΠΑ
Σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ, η πλατφόρμα αναφέρει ότι εάν κάποια χώρα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ίσως χρειαστεί οι διαχειριστές των ακινήτων να πληρώσουν για την παροχή των υπηρεσιών που προσφέρουν. «Σας προτρέπουμε να συμβουλευθείτε έναν φοροτεχνικό σε αυτή την περίπτωση», σημειώνεται σχετικά. Η Airbnb από την πλευρά της είναι υποχρεωμένη να συλλέγει και να αποδίδει τον ΦΠΑ, που σχετίζεται με τις ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες της. Η συγκεκριμένη συνθήκη αφορά όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ελβετία, τη Νορβηγία, την Ισλανδία, τη Νότια Αφρική και την Ιαπωνία. Με βάση τα παραπάνω είναι σαφές ότι η εταιρεία -μέχρι στιγμής- δεν μεσολαβεί κατά τη διαδικασία απόδοσης ΦΠΑ για τις προσφερόμενες υπηρεσίες από τους εκάστοτε ιδιοκτήτες προς το κράτος. Εξαίρεση αποτελεί φόρος που καταβάλλει η ίδια για την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Ανάλογες πλατφόρμες ενοικίασης είναι τόσο Housetrip όσο και το Homeway, καθώς και η Booking, οι οποίες βρίσκονται και αυτές στο στόχαστρο του κυβερνητικού επιτελείου. 
