Τα αιματηρά «ραντεβού θανάτου» των χούλιγκαν

Για κάποιους  ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο η μπάλα. Είναι η αφορμή για να λύσουν πολιτικές, εθνικές ή ακόμα και… γεωπολιτικές διαφορές. Χουλιγκανισμός και βία στα γήπεδα υπήρχαν σχεδόν πάντα. Σε μικρότερη έκταση και ένταση αλλά πάντα υπήρχε. Ο χουλιγκανισμός οφείλει το όνομά του στον όρο «hooliganism» που χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1890 για να χαρακτηρίσει τη συμπεριφορά συμμοριών των δρόμων. Η χρήση του όρου εμφανίζεται σε μια αναφορά της Αστυνομίας του Λονδίνου το 1898, αλλά ενδεχομένως δεν είναι η πρώτη. Πιθανότατα ο όρος πάρθηκε από το όνομα του Πάτρικ Χούλιχαν ο οποίος ήταν Ιρλανδός βάνδαλος που έμενε στο Λονδίνο. Μια άλλη θεωρία αναφέρει πως ο όρος προέρχεται από τον απολίτιστο τρόπο ζωής μιας ιρλανδικής αγροτικής οικογένειας. Άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι ο όρος πάρθηκε από μια συμμορία του δρόμου στο Ίσλινγτον του Λονδίνου που είχε το όνομα «Χούλι». Τέλος, υπάρχει και μια θεωρία που υποστηρίζει ότι ο όρος βασίζεται στην ιρλανδική λέξη «houlie» που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει ένα έκλυτο πάρτι. Ξύλο στα γήπεδα, λοιπόν, έπεφτε σχεδόν πάντα… Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, και ειδικότερα μετά την πτώση του πρώην ανατολικού μπλοκ και την σχεδόν ταυτόχρονη συμμετοχή ποδοσφαιρικών ομάδων από αυτές τις χώρες στα ευρωπαϊκά γήπεδα έχει λάβει μια πιο άγρια, πιο αιματηρή και σαφώς πιο φονική διάσταση.

Τα ραντεβού θανάτου

Μεγάλο μερίδιο ευθύνης στο ότι ο χουλιγκανισμός έχει λάβει θανατηφόρες διαστάσεις έχουν τα λεγόμενα «ραντεβού» μεταξύ των οπαδών διαφορετικών ομάδων.

Εξαιτίας, μάλιστα, της αύξησης των μέτρων καταστολής στα γήπεδα η συντριπτική πλειονότητα αυτών των ραντεβού δίνονται είτε έξω από στάδια που γίνονται αναμετρήσεις μικρότερης δημοφιλίας από το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ είτε σε μέρη άσχετα όπως δάση, παραλίες, εγκαταλελειμμένα εργοστάσια και τέλος πάντων οπουδήποτε μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα πολιτών, αστυνομικών αλλά και των… καμερών ασφαλείας. Ποιος μπορεί, άλλωστε, να ξεχάσει τα απίστευτα έως ανατριχιστικά βίντεο που πριν από μερικά χρόνια είδαν το φως της δημοσιότητας από τη Ρωσία και την Ουκρανία με μεγάλες ομάδες χούλιγκαν να συναντώνται σε δάση και να επιδίδονται σε έναν ανελέητο πόλεμο μέχρι τελικής πτώσης.

Αλλά αυτά, δυστυχώς, δεν είναι μόνο φαινόμενα του εξωτερικού. Νωπές, άλλωστε, είναι οι μνήμες από το φονικό ραντεβού Ολυμπιακών και Παναθηναϊκών τον Μάρτιο του 2007 στη λεωφόρο Λαυρίου που είχε σαν αποτέλεσμα τη δολοφονία του οπαδού των «πρασίνων», Μιχάλη Φιλόπουλου. Τα ραντεβού αυτά κλείνονται συνήθως τηλεφωνικά, ανάμεσα σε μέλη συνδέσμων. Όλοι γνωρίζονται, άλλωστε, μεταξύ τους. Η ενημέρωση όσων θα πάρουν μέρος γίνεται στο «μιλητό» υπό τον φόβο της Αστυνομίας και συνήθως ώρες και τοποθεσίες ορίζονται την τελευταία στιγμή. Ανεξάρτητα απ’ ότι γίνεται πριν, ωστόσο, μετά το ραντεβού η όλη υπόθεση λαμβάνει μεγάλη δημοσιότητα δεδομένου πως κινηματογραφείται, προκειμένου οι νικητές να επιδείξουν τα… κατορθώματά τους!

Οι ταινίες, η μόδα και οι άγραφοι κανόνες

Αυτού του είδους τα ραντεβού, δυστυχώς, έχουν γίνει μόδα. Καμίας ομάδας οι χούλιγκαν δεν διανοούνται πως δεν θα συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο ραντεβού ή έστω σε γενικευμένα επεισόδια εντός ή εκτός γηπέδων  από την στιγμή που θέλουν να έχουν θέση στον χάρτη της οπαδικής βίας.

Μέχρι και ταινίες έχουν γυριστεί με σπουδαιότερες τις συνέχειες της θρυλικής πλέον «Green Street Hooligans».  Για το θέμα έχουν γραφτεί βιβλία ενώ εγκληματολόγοι γράφουν εκθέσεις επί εκθέσεων συνδέοντας αυτό το φαινόμενο με τη γενικότερη αύξηση της βίας αλλά και την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Όπως σε κάθε παράνομη δραστηριότητα που έχει έστω και μια υποτυπώδη μορφή οργάνωσης, έτσι και τα ραντεβού μεταξύ των χούλιγκαν έχουν τους δικούς τους άγραφους κανόνες. Οι σημαντικότεροι από αυτούς αφορούν τον αριθμό όσων συμμετέχουν στις δυο αντιμαχόμενες πλευρές (ένας μέσος όρος είναι περίπου 150 άτομα σε κάθε ομάδα), τα όπλα που θα χρησιμοποιηθούν (μολότοφ, σπρέι παράλυσης, καδρόνια, σιδερολοστοί, σιδερογροθιές ακόμα και σφυριά και τσεκούρια ή αν θα είναι μόνο με τα χέρια) και τέλος την «ομερτά» που πρέπει με θρησκευτική ευλάβεια να τηρηθεί σε περίπτωση που το πράγμα «στραβώσει» και επέμβει η αστυνομία κάνοντας συλλήψεις.

Νεοναζιστικές οργανώσεις και βία στα γήπεδα

Όπως ήδη έχει αναφερθεί τα χειρότερα ραντεβού δίνονται ανάμεσα σε οπαδούς ομάδων των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ. Εκεί, όμως, υπεισέρχεται ένας ακόμα παράγοντας. Στις συγκεκριμένες χώρες ο εθνικισμός (ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους) υπάρχει σε μεγάλο βαθμό και δεν είναι λίγες οι νεοναζιστικές οργανώσεις που βρίσκουν γόνιμο το έδαφος για να ρίξουν τον σπόρο του μίσους. Σερβία, Ουκρανία, Κροατία αλλά και Ρωσία κρατάνε τα σκήπτρα καθώς όχι απλά κάνουν τα «κουμάντα» στη χώρα τους  αλλά μέσω των περίφημων… αδελφοποιήσεων κάνουν και εξαγωγή βίας στις υπόλοιπες χώρες. Πρόσφατο άλλωστε είναι το αιματηρό παράδειγμα της μάχης μεταξύ Σέρβων, Κροατών και Ελλήνων με αφορμή την προ ημερών αναμέτρηση του Ολυμπιακού και της Ντιναμό Ζάγκρεπ για το Champions League. Οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα, γνωστοί για τις ακροδεξιές τους απόψεις που είναι αδελφοποιημένοι με αυτούς του Ολυμπιακού, ήρθαν στην Ελλάδα μόνο και μόνο  για να συγκρουστούν με τους επίσης ακροδεξιούς οπαδούς της Ντιναμό οι οποίοι βρίσκονταν στην Αθήνα φιλοξενούμενοι των φανατικών της Θύρας 13. Οι διαφορές εδώ δεν ήταν μόνο πολιτικές. Είχαν να κάνουν με το άσβεστο μίσος ανάμεσα σε Σέρβους και Κροάτες που βρήκε χώρο έκφρασης ανάμεσα σε «πράσινους» και «κόκκινους» χούλιγκαν.

Υπολογίσιμες μονάδες σε θέματα χουλιγκανισμού και νεοναζιστικής βίας είναι τόσο οι Ιταλοί της Λάτσιο, οι Αυστριακοί της Ραπίντ Βιέννης και βέβαια οι Άγγλοι με κύριους εκφραστές τους οπαδούς της Τσέλσι. Ιδιαίτερα, μάλιστα, στη Βρετανία τα πράγματα είναι ακόμα και σήμερα εξαιρετικά βίαια διότι παρά τα αντιθέτως «θρυλούμενα» τα «Δρακόντεια» μέτρα που επιβλήθηκαν επί Θάτσερ δεν καταπολέμησαν το φαινόμενο απλά το έδιωξαν μέσα από τα γήπεδα και το έστειλαν στις αλάνες, στους δρόμους και τις pub…

Δείτε όλα τα θέματα του Weekend