Στα βάθη του Γκουτζαράτ, στο δυτικό τμήμα της Ινδίας, η πόλη Σιντπούρ ξεδιπλώνει μια αναπάντεχη αρχιτεκτονική κληρονομιά, όπου το παρελθόν της εμπορικής κοινότητας των Dawoodi Bohras αποτυπώνεται στα επιβλητικά κτίριά της.
Στην καρδιά της Σιντπούρ βρίσκεται ένας δρόμος γεμάτος με επιβλητικά τριώροφα και τετραώροφα αρχοντικά, γνωστά ως «χαβελί», σε μια ξεθωριασμένη παλέτα παστέλ αποχρώσεων του ουράνιου τόξου, από πετρόλ και baby ροζ μέχρι φιστικί πράσινο. Γνωστός στην περιοχή ως Paris Galli, ή Paris Street, μεταφέρει τους επισκέπτες σε μια ευρωπαϊκή μεγαλούπολη, με νεοκλασική αρχιτεκτονική και περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία που συνδυάζουν Art Deco και ινδοϊσλαμικό στυλ.
Η γειτονιά γύρω από το Paris Galli φαίνεται σε μεγάλο βαθμό έρημη, εκτός από περιστασιακούς περαστικούς με τα χαρακτηριστικά χρωματιστά χιτζάμπ και τα χρυσά και λευκά σκουφάκια που φορούν οι Dawoodi Bohras, μια σιιτική μουσουλμανική αίρεση που εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά σε αυτό το τμήμα της δυτικής Ινδίας τον 11ο αιώνα.
Οι Bohras είναι μια στενή εμπορική κοινότητα που ξεκίνησε από την Αίγυπτο και αργότερα ταξίδεψε σε όλη τη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία για να εμπορεύεται μπαχαρικά, πολύτιμους λίθους και αρώματα. Η έδρα της αίρεσης μεταφέρθηκε αργότερα από την Υεμένη στο Σιντπούρ, όπου οι οπαδοί της επιδείκνυαν την ευημερία και τον πλούτο τους χτίζοντας εκατοντάδες πολυτελείς κατοικίες στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Αυτά τα συγκροτήματα κατοικιών ονομάζονταν Bohrawads ή Vohrawads, και οι ιδιοκτήτες των αρχοντικών προσπαθούσαν να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλον με πολυελαίους, βελγικό γυαλί και έπιπλα αντίκες, ή φιλοξενώντας μεγάλα δείπνα.
Οι στενές εμπορικές σχέσεις της κοινότητας με την Ευρώπη μπορεί να επηρέασαν τις αρχιτεκτονικές της ευαισθησίες. Ο μαχαραγιάς της περιοχής εκείνη την εποχή, ο Sayajirao Gaekwad III, ήταν επίσης γνωστό ότι λάτρευε την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική. Καθόρισε αυστηρούς κανόνες σχεδιασμού, εμπνευσμένους από τον Σκωτσέζο πολεοδόμο Patrick Geddes (ο οποίος έζησε στην Ινδία μεταξύ 1914 και 1924), που είχαν ως αποτέλεσμα εντυπωσιακά ομοιόμορφα οδικά τοπία, σύμφωνα με τον γεννημένο στο Σιντπούρ αρχιτέκτονα Zoyab A. Kadi και όσα αναφέρει το CNN Travel.
«Οι Bohras προσέφεραν τη βοήθειά τους σε άλλες κοινότητες κατά τη διάρκεια ενός λιμού στις αρχές της δεκαετίας του 1900 και (σε αντάλλαγμα) ο Μαχαραγιάς της Baroda τους χάρισε μια έκταση γης, καθώς αντιμετώπιζαν έλλειψη στέγης», είπε. «Σε αυτή τη γη άρχισαν να χτίζουν αυτά τα υπέροχα οικοδομήματα, τα οποία έπρεπε να τηρούν αυστηρούς πολεοδομικούς κανόνες».
Μοναδικός σχεδιασμός
Βρίσκονται κυρίως στην περιοχή Najampura, όπου βρίσκεται το Paris Galli, τα μακρόστενα, στενά αρχοντικά είναι κατασκευασμένα κυρίως από ξύλο (η ευελιξία του υλικού αποτελεί πλεονέκτημα σε σεισμογενείς περιοχές) εκτός από σοβά και τούβλα. Τα σχέδια διαθέτουν δίρριχτες στέγες, παραστάδες και κίονες, σκαλιστές πόρτες και περίτεχνα παράθυρα «jharokha» που προεξέχουν από την πρόσοψη κάθε αρχοντικού. Ο κύριος όροφος διαβίωσης βρίσκεται πάνω από το επίπεδο του δρόμου πάνω από ένα υπόγειο -οι βαθμιδωτές πλίνθοι, ή «otlas», λειτουργούν σαν βεράντες και παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν ως κοινωνικοί χώροι- ενώ στις προσόψεις των κτιρίων εμφανίζονται συχνά ιδιόμορφα μονογράμματα με τα αρχικά της οικογένειας ή τα επώνυμα στα αγγλικά.
Τα ονόματα των σπιτιών, όπως Zainab Mansion και Kagalwala Manor, συχνά παραπέμπουν στους ανθρώπους που κάποτε ζούσαν εκεί. Υπάρχουν και εντυπωσιακές κατοικίες, όπως το σπίτι Zaveri (γνωστό και ως το σπίτι με τα 365 παράθυρα), το οποίο τώρα έχει βαφτεί μαύρο από την άμμο, με τους μεγαλοπρεπείς παραστάδες και τα γεωμετρικά σκαλίσματα της πρόσοψης να χρειάζονται επειγόντως αποκατάσταση, και το Teen Khuniya (ή σπίτι με τρεις γωνίες), με τη χαρακτηριστική τριγωνική του διάταξη.
Σύμφωνα με την κάτοικο της περιοχής και ξεναγό Insiya Bangalorewalla, τα σπίτια χωρίζονταν συνήθως σε πέντε γραμμικά τμήματα: το «dehli» (ένας χώρος εξυπηρέτησης), το «chowk» (μια κεντρική αυλή με κουζίνα και μπάνιο, ανοιχτή στον ουρανό για φως και, σήμερα, εξαερισμό, εξοπλισμένη με γρίλιες), το εξωτερικό «pursaal» (ένα δωμάτιο πολλαπλών χρήσεων για το καθιστικό και την τραπεζαρία), το εσωτερικό «pursaal» (το πιο δροσερό δωμάτιο, που χρησιμοποιείται ως υπνοδωμάτιο) και το «orda» (το καλύτερο δωμάτιο του σπιτιού, καλά επιπλωμένο, που χρησιμοποιείται από τον αρχηγό της οικογένειας).
«Από το δρόμο δεν μπορείς να δεις μέσα στο σπίτι χάρη σε ένα πέπλο που ονομάζεται «φουρτάλ», το οποίο προστάτευε την ιδιωτική ζωή των γυναικών», πρόσθεσε ο Bangalorewalla κατά την περιήγησή του στη Najampura.
Οι εσωτερικοί χώροι των σπιτιών ήταν συχνά μια οπτική πανδαισία, διακοσμημένοι με γεωμετρικά πλακάκια, ζωφόρους, περσικά χαλιά, σκούρα έπιπλα από μαόνι και παλίσανδρο ξύλο, ζωγραφισμένους βελγικούς καθρέφτες, γωνιακά κομμάτια αντίκες, οικογενειακά αναμνηστικά και μια ειδική μαρμάρινη εσοχή που προοριζόταν για την αποθήκευση νερού (το νερό έχει σημαντική θέση στο Ισλάμ και χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό ή τον εξαγνισμό του σπιτιού).
Μια κληρονομιά που εξαφανίζεται
Τα επίσημα στοιχεία της πόλης δείχνουν ότι, στη δεκαετία του 1970, υπήρχαν τουλάχιστον 1.400 από τα αρχοντικά σε όλη τη Σιντπούρ. Αλλά μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας από τη Βρετανία το 1947, πολλοί από τους κατοίκους της Σιντπούρ μετανάστευσαν στο εξωτερικό ή σε μεγαλύτερες ινδικές πόλεις όπως η Βομβάη και το Αχμενταμπάντ, αφήνοντας τη συντήρηση των σπιτιών σε επιστάτες ή συγγενείς.
Σήμερα, πολλά από αυτά είναι σφραγισμένα με σανίδες, βρίσκονται εγκαταλελειμμένα και ερειπωμένα ή έχουν εμπλακεί σε νομικές περιπέτειες μεταξύ των απογόνων των πρώην ιδιοκτητών, άλλα έχουν κατεδαφιστεί για να δημιουργηθεί χώρος για σύγχρονες αναπτύξεις, ενώ οι αντίκες και η ξυλεία έχουν πουληθεί από τους ιδιοκτήτες. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι λιγότερα από 400 από τα havelis της Σιντπούρ κατοικούνται σήμερα.
