Κάθε βιβλίο μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής στον τόπο μας αποκαλείται κοινώς «τσελεμεντές» και καθόλου άδικα, αφού ήταν αυτός ο αρχιμάγειρας και δάσκαλος της γαστριμαργίας που δίδαξε σε ένα ολόκληρο έθνος τις βασικές αρχές της καλής κουζίνας. «Κανένα άλλο βιβλίο δεν εσκόρπισε εις την Ελληνικήν οικογένειαν τόσην ευτυχία», συνήθιζε να λέει ο Γρηγόριος Ξενόπουλος για τα περιοδικά και τα βιβλία του Νικολάου Τσελεμεντέ, ευαγγέλιο άλλοτε σε κάθε κουζίνα και χείρα βοήθειας για όλες τις νέες νοικοκυρές. Ο σιφναίος σεφ γράφει το 1926 τον περιβόητο «Οδηγό της Μαγειρικής και Ζαχαροπλαστικής», θέτοντας τις βάσεις για τη νέα γαστρονομική περιπέτεια της ελληνικής κοινωνίας. Όπως το ήθελε και ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς, αυτός ο τσελεμεντές «έσπρωξε την ελληνική κατσαρόλα στο σύγχρονο πολιτισμό» κάνοντας τον συγγραφέα του συνώνυμο όλων των κατοπινών οδηγών μαγειρικής. Κατάφωρα επηρεασμένος από τη γαλλική κουζίνα, ο εκσυγχρονιστής «αυτοκράτορας» του ελληνικού τραπεζιού δίδαξε σε μια χώρα την μπεσαμέλ, τη σαντιγί, το πιροσκί, την μπουγιαμπέσα, το κονσομέ, τα καναπεδάκια, το ζελέ κ.λπ., κάνοντας τη νοικοκυρά να πίνει νερό στο όνομά του. Γι’ αυτό και τα βιβλία του ήταν τρομερά μπεστ σέλερ, καθώς δεν περιείχαν μόνο ανανεωτικές της κουζίνας μας συνταγές, αλλά και πρακτικές συμβουλές για τις σωστές διατροφικές συνήθειες, τον ιδανικό εξοπλισμό της κουζίνας, τους τρόπους συντήρησης των τροφίμων, το πρωτόκολλο του στρωσίματος του τραπεζιού αλλά και τους κανόνες καλής συμπεριφοράς στο γεύμα και το δείπνο. Κοσμοπολίτης ο ίδιος και γνωστός στα πέρατα του κόσμου ως σεφ, λατρεύτηκε ιδιαιτέρως από την ελληνίδα νοικοκυρά των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Μπορεί σήμερα να τον κατηγορούν κάποιοι για νόθευση της ελληνικής κουζίνας με ξενόφερτα ευρωπαϊκά στοιχεία (όπως η διαβόητη αντικατάσταση του ελαιόλαδου από το βούτυρο), μιλάμε ωστόσο για μια εποχή που ο όρος «ελληνική κουζίνα» ήταν ένα συνονθύλευμα ανατολίτικων και ιταλικών προσμείξεων και τα πιάτα στο καθημερινό τραπέζι του τόπου μας ιδιαιτέρως περιορισμένα. Ο δημιουργικός νους του Τσελεμεντέ, η ευρυμάθεια, η μεθοδικότητα, το όραμα και η αγάπη του για τους πειραματισμούς, κοινός τόπος σήμερα των σεφ που σέβονται τον εαυτό τους, έδωσε νέο νόημα στο τραπέζι του Έλληνα, ξεκλειδώνοντας τις αισθήσεις του και βάζοντας στο καθημερινό μενού λαχταριστές και πεντανόστιμες συνταγές με ευρωπαϊκές πινελιές. Δικαίως έμεινε στην ιστορία του τόπου μας ως ο μεγαλύτερος μάγειρας της εποχής του αλλά και παιδαγωγός μοναδικός της ελληνίδας νοικοκυράς, παίρνοντας από το χέρι την άπειρη κοπέλα και μετατρέποντάς τη σε βασίλισσα της κουζίνας της. Κανείς άλλος δεν μπορεί να παινευτεί ότι δημιούργησε μόνος την ελληνική αστική κουζίνα μεταμορφώνοντας τις γευστικές προτιμήσεις του Νεοέλληνα: ο Τσελεμεντές έμαθε στην Ελλάδα να μαγειρεύει και να τρώει…
Πρώτα χρόνια
Ο Τσελεμεντές γεννιέται
Ο πρώτος «Τσελεμεντές»
Κατοπινά χρόνια