Eθνικό πένθος στην Ελλάδα: Οι περιπτώσεις που έχει κηρυχθεί κατά το παρελθόν

Μεσίστιες κυματίζουν οι σημαίες στα δημόσια κτίρια μετά την απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να κηρύξει τριήμερο πένθος, αρχής γενομένης από σήμερα και έως τις 3 Μαρτίου, για τα θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών. Παράλληλα αναστέλλονται όλες οι δημόσιες εορταστικές εκδηλώσεις. Μεταξύ άλλων σήμερα αναβλήθηκαν οι συνεδριάσεις της Βουλής των Ελλήνων που αφορούσαν τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και την επεξεργασία των νομοσχεδίων του υπουργείου Παιδείας για τον σχολικό εκφοβισμό και του υπουργείου Δικαιοσύνης για τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, η επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη καθώς επίσης και η παρουσίαση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

Παράλληλα αναβάλλονται και οι ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις για το Κύπελλο Ελλάδας (Ολυμπιακός – ΑΕΚ και Λαμία – ΠΑΟΚ) και μια σειρά προγραμματισμένων αθλητικών γεγονότων. Όσον αφορά πάντως το κλείσιμο σχολείων, δεν έχει παρθεί κάποια σχετική απόφαση,

Με την κήρυξη εθνικού πένθους το κράτος μέσω της εκάστοτε κυβέρνησης, εκφράζει τη λύπη του για κάποιο σημαντικό δυστυχές γεγονός που μπορεί να είναι ο θάνατος πολλών ανθρώπων έπειτα από μια φυσική καταστροφή, ένα τρομοκρατικό χτύπημα ή κάποιο άλλο δυστυχές γεγονός, όπως συνέβη τώρα με το σιδηροδρομικό δυστύχημα, ή μπορεί να οφείλεται στην απώλεια ενός και μόνο σημαντικού προσώπου για ένα έθνος ή τον λαό. Παρόμοια εκδήλωση πένθους μικρότερης διάρκειας είναι η τήρηση ενός λεπτού σιγής σε διάφορες συναθροίσεις και συγκεντρώσεις.

Σε ποιες περιπτώσεις έχει κηρυχθεί στην Ελλάδα εθνικό πένθος

Δεκάδες φορές έχει κηρυχθεί στη χώρα μας εθνικό πένθος κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο αιώνων.

• Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα Α’ κηρύχθηκε πενθήμερο εθνικό πένθος για τους στρατιωτικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους, μετά τον θάνατο του Ιωάννη Κωλέττη (31 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου 1847).
• Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γεωργίου Α΄ κηρύχθηκε επίσης πενθήμερο εθνικό πένθος για τους στρατιωτικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Κανάρη το 1877 και μετά τη δολοφονία του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη το 1905.
• Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κωνσταντίνου Α΄ κηρύχθηκε τρίμηνο πένθος μετά τη δολοφονία του Βασιλέως Γεωργίου Α΄ στη Θεσσαλονίκη τον Μάρτιο του 1913.
• Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γεωργίου Β΄ τέθηκαν σε μονοήμερη αργία οι δημόσιες υπηρεσίες και παρέμειναν μεσίστιες επί τρεις ημέρες οι σημαίες στα δημόσια κτίρια μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Δεμερτζή το 1936, κηρύχθηκε οκταήμερο πένθος μετά τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά το 1941 και τριήμερο πένθος μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου Κορυζή επίσης το 1941.
• Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Παύλου Α΄ κηρύχθηκε τρίμηνο εθνικό πένθος μετά τον θάνατο του Βασιλέως Γεωργίου Β΄ το 1947, και πενθήμερο δημόσιο πένθος μετά τον θάνατο του Θεμιστοκλή Σοφούλη το 1949 και του Αλέξανδρου Παπάγου το 1955.
• Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κωνσταντίνου Β΄ κηρύχθηκε τρίμηνο εθνικό πένθος μετά τον θάνατο του Βασιλέως Παύλου το 1964.
• Κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, από το 1974 έως και σήμερα οι κηρύξεις εθνικού πένθους είναι πολύ περισσότερες και δεν περιορίζονται στις απώλειες σημαντικών προσωπικοτήτων. Έτσι μεταξύ άλλων κηρύχθηκε δημόσιο πένθος όταν πέθανε η Μελίνα Μερκούρη το 1994, τετραήμερο πένθος όταν «έφυγε» ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1996, τριήμερο πένθος μετά την αποδημία του Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Παρθενίου Γ΄ Αλεξανδρείας το 1996, εθνικό πένθος μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1998, τετραήμερο πένθος μετά την αποδημία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Σεραφείμ το ίδιο έτος, τριήμερο πένθος μετά τον θάνατο του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρου Ζ΄ το 2004, ενώ εθνικό πένθος είχαμε και μετά το αεροπορικό δυστύχημα του Helios τον Αύγουστο του 2005 στο Γραμματικό και τριήμερο εθνικό πένθος το καλοκαίρι του 2007 για τα δεκάδες θύματα των πυρκαγιών. Επίσης τετραήμερο εθνικό πένθος κηρύχθηκε τον Ιανουάριο του 2008, για την αποδημία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλου, τετραήμερο πένθος μετά τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη τον Μάιο του 2017 αλλά εθνικό πένθος είχαμε και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους για τα θύματα των πλημμυρών της Δυτικής Αττικής. Το επόμενο έτος, και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2018 κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος για τα θύματα της καταστροφικής πυρκαγιάς στο Μάτι, ενώ είχαμε τριήμερο εθνικό πένθος τον Σεπτέμβριο του 2021 για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη και την ημέρα της κηδείας της προέδρου του ΚΙΝΑΛ Φώφης Γεννηματά τον ίδιο χρόνο. Τέλος, τριήμερο δημόσιο πένθος κηρύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 για τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, τριήμερο πένθος για τον θάνατο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη τον Φεβρουάριο του 2022 και τριήμερο πένθος στις Ένοπλες Δυνάμεις από τις 30 Ιανουαρίου έως τις 2 Φεβρουαρίου φέτος για τις απώλειες των δύο πιλότων του μαχητικού Phantom που συνετρίβη στη θαλάσσια περιοχή της Ανδραβίδας.