Στη Γερμανία περιοδεύει αυτό το διάστημα ο Μανώλης Γλέζος ως καλεσμένος του Κόμματος «Η Αριστερά». Σκοπός της επίσκεψής του με αφορμή την επέτειο για τα 70 χρόνια μετά τη γερμανική συνθηκολόγηση στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι η ενημέρωση της κοινής γνώμης για το θέμα των αποζημιώσεων.
Στόχος της ελληνικής προσπάθειας θα πρέπει να είναι οι ήδη «καταγεγραμμένες και μετρήσιμες αποζημιώσεις», τόνισε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Deutsche Welle στο Βερολίνο.
Αυτές είναι δύο: Οι πολεμικές επανορθώσεις που επιδίκασε η Διεθνής Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων το 1946 και η επιστροφή του κατοχικού δανείου. Το ύψος και των δύο οφειλών με τη σημερινή τους αξία ανέρχεται κατά τον Μανώλη Γλέζο στα 162 δις ευρώ. Στην ένσταση ότι το Γενικό Λογιστήριο ανέβασε πρόσφατα τα ελληνικά αιτήματα στα σχεδόν 280 δις ευρώ αντιδρά με κατηγορηματικό τρόπο. «Ούτε μπορούμε να αυξήσουμε και ούτε μπορούμε να μειώσουμε τα ποσά που έχουν προδιαγράψει οι διεθνείς οργανισμοί. Είτε θέλουμε, είτε δεν θέλουμε αυτό είναι το ποσό. Δεν μπορεί κανείς να το αλλάξει. Τώρα τι ήρθε στο Γενικό Λογιστήριο – ρωτήστε το Γενικό Λογιστήριο γιατί το άλλαξε» ανέφερε ο Μανώλης Γλέζος.
Ο Μανώλης Γλέζος παραδέχεται ότι το θέμα των οφειλών μόλις πρόσφατα ετέθη επίσημα από ελληνικής πλευράς σε κυβερνητικό επίπεδο. Στην ερώτηση αν θα προβαλλόταν χωρίς το ξέσπασμα της κρίσης και την επικριτική στάση μεγάλου μέρους της γερμανικής κοινής γνώμης έναντι της Ελλάδας, απαντά ως εξής: «Είναι ανεξάρτητο το θέμα των δανείων από το πάγιο θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Δεν θέλουμε να συμψηφιστούν – σε καμία απολύτως περίπτωση».
Η επίσημη γερμανική στάση στο θέμα των ελληνικών αιτημάτων είναι πάντως ότι νομικά και πολιτικά το θέμα έχει κλείσει με τη Χάρτα των Παρισίων το 1990, η οποία χαιρετίζει τη Συμφωνία 2+4 που αφορά τη γερμανική ενοποίηση. Η τότε ελληνική κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν είχε αξιοποιήσει την ευκαιρία να καταθέσει ένσταση. Ο Μανώλης Γλέζος επιμένει ότι το παρόλα αυτά τα θέμα παραμένει ανοιχτό, δεδομένου ότι το 1995 η ελληνική πρεσβεία στη Βόννη με ρηματική διακοίνωση προς στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ζητήσει τη διαπραγμάτευση των αιτημάτων. «Άλλο πράγμα αν η Γερμανία δεν το συζήτησε. Το έθεσαν με ρηματική διακοίνωση. Άρα το θέμα υπάρχει από ελληνικής πλευράς. Μπορεί να καθυστέρησε, μπορεί να αργοπόρησε, αλλά τελικά με ρηματική διακοίνωση έγινε», αναφέρει σχετικά.
Εκτός από τα νομικά επιχειρήματα η γερμανική πλευρά έχει κάτι άλλο πιο ουσιαστικό υπόψη όταν απορρίπτει τα ελληνικά αιτήματα. Από τη στιγμή που θα αποδεχθεί να ανοίξει το θέμα πολεμικών επανορθώσεων για μια χώρα είναι σαν να ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για αιτήματα και άλλων χωρών που βρέθηκαν υπό γερμανική κατοχή. Κατανοεί ο Μανώλης Γλέζος όμως το γερμανικό δίλημμα; Ο ίδιος υποστηρίζει ότι υπάρχει ένα μπέρδεμα. Στην πραγματικότητα οι γερμανικές κυβερνήσεις φοβούνται τις αποζημιώσεις σε θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Εκτός από λίγες εξαιρέσεις. Σύμφωνα με τον Μ. Γλέζο «δεν έχουν δώσει πουθενά αποζημιώσεις για θύματα… Αυτό θέλουν, να ματαιώσουν και κάνουν σύγχυση με το θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς τα κράτη και ειδικά προς την Ελλάδα που είναι η μόνη που δεν την έχουν πληρώσει».
Κινητοποίηση της κοινής γνώμης
Ο Μανώλης Γλέζος απορρίπτει τη σκέψη να διεκδικήσει η Ελλάδα τα αιτήματα της στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δεν του αρέσει αυτή η ιδέα. Σχεδόν τριάντα φορές έχει βρεθεί ο ίδιος στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Τα ελληνικά αιτήματα θα πρέπει να τα υποστηρίξουν γερμανοί πολίτες, να δημιουργήσουν επιτροπές. Βέβαια, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις η πλειοψηφία απορρίπτει γερμανικές αποζημιώσεις. Πρόσφατα σε συνέντευξη του ο γερμανός πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ, ενώ διαβεβαίωσε ότι έχει την ίδια αντίληψη δικαίου με αυτή που εκπροσωπεί η γερμανική κυβέρνηση, έκανε ωστόσο λόγο για την αναγκαιότητα «διαφορετικών προτάσεων» έτσι ώστε «να δικαιωθεί η ανάγκη πολλών Ελλήνων για ένα είδος επανόρθωσης.» Μπορεί να δεχθεί αυτόν τον προβληματισμό;
«Επειδή έχω συζητήσει με τον ίδιο τον πρόεδρο της Ομόσπονδης Γερμανικής Δημοκρατίας όταν είχε έρθει στην Ελλάδα και ζήτησε ο ίδιος να με δει, έχω γνωρίσει τις απόψεις του. Αποδέχομαι εκείνα που έχει πει τότε. Ότι έχουμε δίκιο αλλά δεν είναι υπόθεση δική του, είναι υπόθεση της γερμανικής κυβέρνησης και ότι θα υποστηρίξει το αίτημά μας».
Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τα ελληνικά αιτήματα γερμανικές προτάσεις όπως το Ελληνογερμανικό Ταμείο του Μέλλοντος που ήδη λειτουργεί ή την ίδρυση ενός Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεολαίας κατά το πρότυπο του Γαλλογερμανικού και του Πολωνογερμανικού. Ο Μανώλης Γλέζος δεν τα απορρίπτει εντελώς. «Αν ξοφλήσουν τις οφειλές τους, τα δεχόμαστε», λέει χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος άλλωστε επανειλημμένα έχει εκφραστεί υπέρ της ελληνογερμανικής φιλίας, ενώ κλείνοντας υπογραμμίζει: «Δεν ευθύνεται ο γερμανικός λαός για τις εγκληματικές πράξεις του Γ΄ Ράιχ. Αυτό το έλεγα πάντοτε. Έχει έναν πολιτισμό ο γερμανικός λαός, έχει έναν πολιτισμό ο ελληνικός λαός. Θα μπορούσε να αποτελέσει ο κάθε πολιτισμός τον παραστάτη όπου θα στηθεί η γέφυρα φιλίας όχι μονάχα των δύο λαών αλλά και όλων των λαών της Ευρώπης».