Η συμφωνία των Παρισίων με τα 31 άρθρα που υπέγραψαν Ελλάδα και Γαλλία για πολλούς αλλάζει το τοπίο και τους συσχετισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο και δημιουργεί νέα δεδομένα όχι μόνο για τις δυο χώρες αλλά και για τους συμμάχους αλλά και τους εχθρούς τους.
της Γεωργίας Αθ. Σκιτζή
Είναι μια συμφωνία που από την μια έχει οφέλη και για τους δυο συμβαλλόμενους αλλά και από την άλλη στέλνει μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση και κυρίως προς την Τουρκία.
Με τις ΗΠΑ να έχουν στρέψει αλλού το βλέμμα τους και να μην έχουν την περιοχή της Μεσογείου ως προτεραιότητα, η Γαλλία είναι η υπερδύναμη που κυριαρχεί πλέον στα νερά της.
Και προφανώς άγγιξε ευαίσθητες χορδές αφού συντονισμένα τα τουρκικά ΜΜΕ, όπως το συνηθίζουν άλλωστε, εκτίμησαν ότι η Ελλάδα άλλαξε γραμμή πλεύσης και πλέον στρέφεται ξεκάθαρα κατά της Τουρκίας.
Το άρθρο 2 και η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής
Το άρθρο 2 της συμφωνίας, αναφέρει: Τα Μέρη παρέχουν το ένα στο άλλο βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στην διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι η πρώτη φορά που τέτοια ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής περιέχεται σε διμερή συμφωνία της Ελλάδας με Ευρωπαίο εταίρο ή σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργεί ένα νέο περιβάλλον όσον αφορά την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της χώρας μας.
Να θυμίσουμε ότι ναι μεν αντίστοιχη ρήτρα υπάρχει στη συμφωνία που υπέγραψε περίπου πριν από ένα χρόνο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με τον ομόλογό του των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σεΐχη Αμπντουλάχ μπιν Ζαϊντ Αλ Ναχιάν. Όμως εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εδώ έχουμε δύο ευρωπαϊκές χώρες και συμμάχους του ΝΑΤΟ να ενώνονται αμυντικά και αποτρεπτικά.
Το άρθρο αυτό θεωρείται ίσως από τα πιο σημαντικά της ελληνογαλλικής συμφωνίας γιατί στέλνει μήνυμα στην Άγκυρα ότι αν τα βάλει με την Ελλάδα – πάντα στην επικράτειά της – θα έχει να κάνει και με την Γαλλία.
Σε αντίθεση με το άρθρο 5 της συνθήκης της Ουάσιγκτον, το άρθρο 2 της συμφωνίας αφορά επίθεση εναντίον της επικράτειας μίας εκ των δύο χωρών, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, αλλά δεν αφορά στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί εκτός επικράτειας. Και αυτό απαντά σε όσους με την ανακοίνωση της συμφωνίας έσπευσαν να πουν ότι η Ελλάδα μπορεί να εμπλακεί σε συρράξεις που βρίσκονται σε ταραγμένες περιοχές του πλανήτη όπου υπάρχουν γαλλικά συμφέροντα αλλά όχι εδάφη που ανήκουν στην γαλλική επικράτεια.
Το διεθνές δίκαιο και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ
Ένα άλλο σημαντικό σημείο της συμφωνίας και θεωρείται, αν όχι ένας από τους βασικούς πυλώνες, η ουσία αυτή καθ’ εαυτή είναι η σαφής αναφορά στις αρχές που πρεσβεύει η Ελλάδα, όπως ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και συμβατότητα με τη στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ.
Τι θα ακολουθήσει
Η συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλλίας περιέχει, πέρα από τη στρατηγική και στρατιωτική συνεργασία, ειδικό κεφάλαιο για τη στενή συνεργασία στην εξωτερική πολιτική, το οποίο προβλέπει τακτικές επαφές μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, αλλά και τον συντονισμό εν γένει μεταξύ των δύο υπουργείων, τόσο σε διμερή όσο και σε πολυμερή πλαίσια (ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ).
Δημιουργείται το ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ;
Διαβάζοντας προσεκτικά την συμφωνία διαπιστώνει κανείς ότι δεν είναι απλά μια συμφωνία που υπέγραψαν δύο χώρες προκειμένου να εξοπλίσει στρατιωτικά η μια την άλλη. Είναι κάτι πιο βαθύ. Πολλά από τα άρθρα της περιγράφουν το μέλλον της αμυντικής πολιτικής της Ευρώπης και αυτό δεν το έκρυψε και ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν σε μια αποστροφή του λόγου του λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
«Συμβάλουμε στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Ευρώπης. Συμμεριζόμαστε ένα κοινό όραμα», είπε χαρακτηριστικά. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η συμφωνία αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας και συνδρομής αποτελεί το πρώτο βήμα προς την ολοκλήρωση του οράματος που έχει εκφράσει πολλές φορές ο Γάλλος πρόεδρος για τη δημιουργία ευρωστρατού.
Μια κοινή αμυντική ευρωπαϊκή συνεργασία πρωτοβουλία που κάποιοι λένε ότι έρχεται να απαντήσει στην σοβαρή κρίση με την Ουάσιγκτον.
