Καθημερινά, γύρω στις 08:30 το πρωί, ξεκινά στο Μέγαρο Μαξίμου η πρώτη σύσκεψη του πρωθυπουργού με τους άμεσους συνεργάτες του. Στο μεγάλο παραλληλόγραμμο τραπέζι του ισογείου, κουβεντιάζονται ενδελεχώς τόσο τα ζητήματα της τρέχουσας επικαιρότητας όσο και τα μελλοντικά κυβερνητικά σχέδια.

Του Γεώργιου Σαρρή

Η αλήθεια είναι ότι σε κάποιες απ’ αυτές τις συναντήσεις ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης δέχθηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα, μετά τη λήξη του lockdown, εισηγήσεις προκειμένου να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, είτε μεσούντος του καλοκαιριού είτε αρχές Σεπτεμβρίου.

Όλες τις φορές όμως, υπήρξε κατηγορηματική απόρριψη αυτών των σχεδιασμών τόσο από τον ίδιο όσο και από τη συντριπτική πλειοψηφία των παριστάμενων καθώς αντιλαμβάνονται ότι το νέο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί μετά το πέρας του πρώτου κύματος της πανδημίας δεν αφήνει και πολλά περιθώρια τέτοιου είδους πολιτικών ελιγμών. Το ενδεχόμενο για πρόωρες εκλογές την παρούσα χρονική συγκυρία θα σήμαινε δημοσιονομικό όλεθρο, κάτι που επιβεβαιώνεται και από το οικονομικό επιτελείο.

Από τον Μάρτιο «πάγωσε» κάθε οικονομικό δραστηριότητα

Η κυβέρνηση επί της ουσίας πρόλαβε να εφαρμόσει μέρος του προγράμματός της μόλις μισό χρόνο, από τον Ιούλιο του 2019 που ανήλθε στην εξουσία μέχρι τις αρχές του τρέχοντος έτους. Και αυτό γιατί τέλη Φεβρουαρίου ο κορονοϊός έκανε απειλητική την εμφάνισή του πάνω από τη χώρα και έκτοτε «πάγωσε» κάθε οικονομική δραστηριότητα. Τα καταστήματα έκλεισαν στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας (με εξαίρεση μονάχα τα σούπερ μάρκετ, τα φαρμακεία, τις τράπεζες και την αλυσίδα τροφοδοσίας), τα μεγάλα έργα που προγραμματίζονταν σταμάτησαν, οι επενδύσεις έμειναν στα χαρτιά και ο ιδιωτικός τομέας συρρικνώθηκε δραματικά σε τέτοιο σημείο, που το κράτος ήταν αναγκασμένο να προβαίνει σε αποζημιώσεις για την αναστολή εργασίας εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων. Μάλιστα αρχές της εβδομάδας το μέτρο κρίθηκε σκόπιμο να παραταθεί με νέα Κυβερνητική Απόφαση σε μια σειρά επιχειρήσεων.

Η επανεκκίνηση της οικονομίας

Στόχος είναι να αρχίζει σταδιακά η επανεκκίνηση της οικονομίας και να κινηθεί «ζεστό» χρήμα στην αγορά, κάτι όμως που μόνο εύκολο δεν φαντάζει. Παρά τις γενναίες εκπτώσεις των καταστημάτων που από την πλευρά τους θέλουν να διώξουν το εμπόρευμα που έχει μείνει απούλητο, ο κόσμος διστάζει να εισέλθει σ’ αυτά φοβούμενος την πιθανότητα να μολυνθεί από τον κορονοϊό ή θέλει πολύ απλά να αποταμιεύσει τα χρήματά του, βλέποντας ότι μπορεί η χώρα να εξήλθε από μια δεκαετή κρίση που μας οδήγησε στη σύναψη τριών επαχθών προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής (ήτοι μνημόνια) ωστόσο τώρα μπαίνουμε σε μια νέα ατραπό που είναι παγκόσμια και άρα δυσκολότερα ελέγξιμη.

Οι εκλογές ακυρώνουν το αφήγημα πολιτικής σταθερότητας

Τα στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου που διαφωνούν με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών σημειώνουν επίσης ότι τυχόν προσφυγή στις κάλπες, οι οποίες μάλιστα θα ήταν και σχεδόν μετά βεβαιότητας διπλές καθώς η πρώτη εκλογική αναμέτρηση θα πραγματοποιηθεί με το μέτρο της απλής αναλογικής, θα προκαλούσε αβεβαιότητα και νέα παράλυση της οικονομίας που θα οδηγούσε τη χώρα σε βαθύτερη ύφεση. Συν τοις άλλοις θα ακύρωνε και το αφήγημα του πρωθυπουργού προς τους ξένους και εγχώριους μεγαλοεπιχειρηματίες να επενδύσουν στη χώρα μας καθώς «μπήκε πλέον σε μια πολιτική σταθερότητα», κάτι που για παράδειγμα είχε επισημάνει ο κ. Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στην Κίνα προ μηνών. Κι όλα αυτά χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος σε εκατομμύρια ευρώ δύο νέων εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων που θα ερχόντουσαν να προστεθούν στις ήδη τρεις περσινές (ευρωεκλογών, αυτοδιοικητικές σε δύο γύρους και βουλευτικές) αλλά και το πολιτικό ρίσκο που ενέχει κάθε εκλογική μάχη όσο κι εύκολη μπορεί να φαντάζει από τα δημοσκοπικά ευρήματα.

Προτιμά λιγότερα έσοδα αλλά να είναι άμεσα

Για να γίνει αντιληφθεί η δημοσιονομική κατάσταση αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το υπουργείο Οικονομικών αναζητά τρόπους προκειμένου να εισρεύσουν χρήματα στο δημόσιο ταμείο, ακόμη κι αν στο τέλος βγει χαμένο. Αρκεί να τα έχει εγκαίρως. Είναι γνωστό ότι ο υπουργός κ. Χρήστος Σταϊκούρας σε συνεννόηση με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων εξετάζουν αυτό τον καιρό το ενδεχόμενο ανακοίνωσης γενναίας έκπτωσης σε όσους πολίτες προχωρήσουν εκπρόθεσμα στην πληρωμή του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ.

Με την ύφεση να αναμένεται για φέτος να κυμανθεί στην Ελλάδα γύρω στο 6% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (σύμφωνα με χθεσινή εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης – EBRD), την εκτίναξη της ανεργίας στο 26 έως και 31,6% (σύμφωνα με την ειδική έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή για τις οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις του Covid-19) και τη μείωση των εισοδημάτων, είναι λογικό να υπάρχει σημαντική πτώση των εσόδων του κράτους και να απειλείται ο κρατικός Προϋπολογισμός με διευρυμένο έλλειμμα.
Προκειμένου λοιπόν να εξασφαλιστούν τα ελάχιστα δυνατά έσοδα, το υπουργείο Οικονομικών είναι πιθανόν να ανακοινώσει ότι θα δοθεί μια γενναία έκπτωση της τάξης τουλάχιστον του 10% σε όσους πληρώσουν φέτος εφάπαξ τον φόρο εισοδήματος, είτε εντάχθηκαν στα μέτρα ελάφρυνσης λόγω της πανδημίας είτε όχι.

Αυτό όμως σημαίνει ότι στο τέλος το δημόσιο ταμείο θα πάρει λιγότερα χρήματα, αλλά προτιμά κάτι τέτοιο στην κατάσταση που βρίσκεται η οικονομία ώστε να μπουν άμεσα χρήματα, έστω και λιγότερα, παρά να εισρέουν περισσότερα αργότερα.

Στόχος να σωθεί πλέον το ελληνικό καλοκαίρι

Έτσι, τις επόμενες εβδομάδες η κυβέρνηση θα ρίξει το βάρος στην θωράκιση της δημόσιας υγείας ενόψει ενός ενδεχομένως νέου κύματος πανδημίας το φθινόπωρο και στη στήριξη των κλάδων που επλήγησαν περισσότερο από τον Covid-19. Ιδιαίτερη μέριμνα θα υπάρξει για τον τουριστικό κλάδο, που πριν καν ξεκινήσει το καλοκαίρι έχει ήδη απολέσει ένα πολύ σημαντικό τμήμα των επισκεπτών που θα έφθαναν στη χώρα μας, αφού ήδη ακυρώθηκαν χιλιάδες κρατήσεις από το εξωτερικό λόγω του κορονοϊού. Στόχος είναι τουλάχιστον να μην χαθεί όλο το εμπορικό προϊόν που λέγεται «ελληνικό καλοκαίρι», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους επιχειρηματίες, τους εργαζόμενους αλλά και την εθνική οικονομία συνολικότερα.