Ο Άδωνις, η Αυγή και οι φαρμακοβιομηχανίες

Στο κενό έπεσε η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να δημιουργήσει διευρυμένο κοινοβουλευτικό μέτωπο κατά της κυβέρνησης με αφορμή την τροπολογία για τη μείωση της τιμής των φαρμάκων. Η περιβόητη τροπολογία του υπουργείου Υγείας που άναψε φωτιές σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση πέρασε από τη Βουλή με 164 ψήφους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως έχει τονίσει πολλές περιπτώσεις ο Άδωνις, καλείται να εξηγήσει πώς είναι δυνατόν να καταψηφίσει μία τροπολογία που σε πολλές περιπτώσεις θα φέρει μειώσεις έως και 50% σε χιλιάδες φάρμακα.

Η κόντρα που ξέσπασε μεταξύ του Άδωνι Γεωργιάδη και του ΣΥΡΙΖΑ έλαβε διαστάσεις πολιτικής βεντέτας με τις επιθέσεις να κλιμακώνονται εκατέρωθεν, με λίγες όμως αναφορές από την πλευρά της Κουμουνδούρου ως προς το καθαυτό περιεχόμενο της τροπολογίας, αλλά και με αλληλοκατηγορίες περί προστασίας συμφερόντων φαρμακοβιομηχανιών.

Η τροπή που έλαβε η εντονότατη πολιτική διαμάχη θα πρέπει πλέον να προβληματίζει την Κουμουνδούρου. Τα φάρμακα είναι ακριβά και ακόμα περισσότερο εν μέσω κρίσης, αφού η οικονομική συμμετοχή είναι εξαιρετικά υψηλή σε σχέση με τις μειωμένες συντάξεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως μένει έκθετος όταν εναντιώνεται σε μία προσπάθεια κατά της σπατάλης που διατείνεται ότι δίνει η κυβέρνηση. Σίγουρα θα υπάρχει και συνέχεια στο θέμα της κόντρας, ίσως και των αποκαλύψεων…

Η σύγκρουση για τις φαρμακοβιομηχανίες

«Το φθηνό φάρμακο είναι τιμή της κυβέρνησης και το ακριβό τιμή του κ. Τσίπρα», δήλωσε περικλείοντας σε λίγες λέξεις την κατηγορία που αποδίδει στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο υπουργός Υγείας εξαπέλυσε νέα σφοδρή επίθεση στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με αφορμή άρθρο που δημοσιεύτηκε στην «Αυγή της Κυριακής», με την υπογραφή «ειδικού συνεργάτη», όπου γίνεται λόγος για άνοιγμα της ελληνικής αγοράς φαρμάκων σε πολυεθνικές που παράγουν γενόσημα αμφιβόλου ποιότητας.

Μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό, ο κ. Γεωργιάδης έκανε λόγο για άρθρο που διοχετεύτηκε από το γραφείο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, καταγγέλλοντας λίβελο και υιοθέτηση αιτημάτων των φαρμακοβιομηχανιών.

Απαντώντας στις κατηγορίες της αντιπολίτευσης ότι «σκοτώνει» την ελληνική φαρμακοβιομηχανία και πώς προωθεί την κυριαρχία της ισραηλινής ΤΕVA, ο υπουργός Υγείας παρουσίασε κατάλογο off patent (εκτός πατέντας) φαρμάκων πολυεθνικών εταιρειών για το διαβήτη με μειώσεις τιμών από 17% έως και 50%. «Εγώ ο ντίλερ φαρμάκων φέρνω στη Βουλή νομοσχέδιο για να χάσουν χρήματα», σχολίασε δηκτικά, απαντώντας ουσιαστικά στους χαρακτηρισμούς που του απέδωσε η εφημερίδα «Αυγή».

Μάλιστα, ο υπουργός Υγείας κλιμάκωσε τη σύγκρουση, μία ημέρα πριν από την ψήφιση της τροπολογίας στη Βουλή, κατηγορώντας ευθέως την αξιωματική αντιπολίτευση για διαπλοκή με τις φαρμακευτικές βιομηχανίες, λέγοντας πως ο διευθυντής του ραδιοσταθμού του ΣΥΡΙΖΑ «Στο Κόκκινο», Κώστας Αρβανίτης, έχει παραδεχθεί «πως έχουν ανοίξει νταραβέρι» με τις φαρμακοβιομηχανίες.

«Το πόσα πήρε ο σταθμός πάνω ή κάτω από το τραπέζι είναι άλλο θέμα», σημείωσε ο κ. Γεωργιάδης. «Σας πιάσαμε στα πράσα», συμπλήρωσε ο υπουργός Υγείας, απευθυνόμενος στον Γιώργο Κυρίτση από την εφημερίδα «Αυγή».

«Σας κατηγορώ πως κάνετε αντιπολίτευση κάνοντας παπαγαλία τις ανακοινώσεις της φαρμακοβιομηχανίας», συνέχισε ο κ. Γεωργιάδης, καταγγέλλοντας πως η αξιωματική αντιπολίτευση υιοθετεί τυφλά τις θέσεις της ένωσης φαρμακοβιομηχανιών.

Επεξηγήσεις ως προς το περιεχόμενο της τροπολογίας

Τις τελευταίες ημέρες ο Άδωνις Γεωργιάδης εμφανίστηκε πολλές φορές στα τηλεοπτικά παράθυρα προκειμένου να δώσει τα απαραίτητα στοιχεία και τις λεπτομέρειες για την επίμαχη τροπολογία του, ξεκαθαρίζοντας επανειλημμένως ότι οι μειώσεις θα επέλθουν τόσο στις τιμές των φαρμάκων των ελληνικών όσο και των πολυεθνικών φαρμακοβιομηχανιών.

Ως προς το περιεχόμενο της τροπολογίας, σε μία από τις πολλές του εμφανίσεις στα τηλεοπτικά παράθυρα τις τελευταίες ημέρες, ο υπουργός Υγείας υπογράμμισε πως η επικρατούσα κατάσταση στην Ελλάδα οφείλεται στις μεγάλες διαφορές τιμών που υπάρχουν μεταξύ των γενοσήμων φαρμάκων στη χώρα μας και σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές.

Η αύξηση της διείσδυσης των γενόσημων θα επιτευχθεί με την προσφορά κινήτρων σε φαρμακοποιούς και ιατρούς, κίνητρα που, όπως δήλωσε ο υπουργός Υγείας, συνιστούν τους άλλους δύο πυλώνες της κυβερνητικής πολιτικής. Τόνισε, δε, πως στόχος της κυβέρνησης δεν είναι να «γκρεμίσει» την τιμή, καθώς υπάρχει κατανόηση για την ποιοτική και ασφαλή παραγωγή των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών.

Επισήμανε, ωστόσο, ότι θα πρέπει, καθώς θα τονώνονται οι πωλήσεις των γενόσημων στην ελληνική αγορά, να μειώνονται παράλληλα και οι τιμές, προς όφελος των φορολογούμενων αλλά και των Ταμείων.

Διαβάστε αναλυτικά τι προβλέπει η τροπολογία του υπουργείου Υγείας:

1. Η μέγιστη τιμή των φαρμάκων υπό καθεστώς προστασίας (on patent) ορίζεται ως ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι μέγιστες αυτές τιμές αναθεωρούνται τακτικά προς τα κάτω. Η ρύθμιση αυτή επί της ουσίας διατηρεί το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο ώστε να εξασφαλίζονται από τις οι χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη χωρίς να υπάρχει κίνδυνος απόσυρσης τους. Αυξήσεις δεν θα επιτρέπονται αλλά μόνον μειώσεις τιμών. Θα υπάρξει εξοικονόμηση που θα φτάσει συνολικά στα 76 εκατομμύρια ευρώ σε ότι αφορά την δαπάνη των νοσοκομείων και του ΕΟΠΠΥ από την συγκεκριμένη ρύθμιση.

2. Οι τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων μετά την λήξη της ισχύος του πρώτου Εθνικού ή Ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας της δραστικής ουσίας (off patent) των αντιστοίχων προϊόντων, εφόσον για αυτά υπάρχει γενόσημο που κυκλοφορεί, μειώνονται αυτόματα είτε στο 50% της τελευταίας τιμής υπό προστασία είτε στον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον είναι χαμηλότερος του 50% της τελευταίας τιμής υπό προστασία και στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει γενόσημο που να κυκλοφορεί, στον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Oι μέγιστες τιμές πρέπει να αναθεωρούνται τακτικά προς τα κάτω κάθε φορά που δημοσιεύεται ένα δελτίο τιμών, όπως ορίζεται στις διατάξεις της παραγράφου 4 και του σημείου 5 κατωτέρω.

Η συγκεκριμένη διάταξη για τα off patent φάρμακα, δηλ. τα φάρμακα που χάνουν την πατέντα, πέραν της σημερινής μείωσης του 50% στην τιμή, προβλέπει ότι θα μειώνεται η τιμή περαιτέρω όταν ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών των χωρών μελών της ΕΕ γίνεται χαμηλότερος από την τιμή του 50%. Η διάταξη εφαρμόζεται για τα φάρμακα μετά το 2012, ενώ για τα υπόλοιπα πριν το 2012 θα εφαρμοστούν οριζόντιες μειώσεις τιμών με υπουργική απόφαση. Η διάταξη εφαρμόζεται μετά το 2012 διότι συνολικά τα φάρμακα αυτά είναι 2500 και δεν δύναται ο ΕΟΦ να ανταποκριθεί στο διοικητικό βάρος της έρευνας τιμών σε 28 χώρες. Για τα φάρμακα αυτά η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη το 2013 εκτιμάται στα 1100 εκατομμύρια ευρώ για τα ασφαλιστικά και τον ΕΟΠΥΥ και 198 εκατομμύρια ευρώ στα νοσοκομεία. Με την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης εκτιμάται ότι θα υπάρξει μεσο-σταθμικά μείωση τιμών 15% το πρώτο εξάμηνο του 2014 και 7,5% το δεύτερο εξάμηνο για τα φάρμακα των οποίων έχει λήξη η πατέντα μετά από το 2012 και 15% επίσης για τα φάρμακα που έληξε η πατέντα πριν το 2012 με υπουργική απόφαση και συνολικά θα υπάρξει εξοικονόμηση που θα φτάσει στα 176 εκατομμύρια ευρώ από την δαπάνη των νοσοκομείων και του ΕΟΠΠΥ. Στην Υπουργική Απόφαση προβλέπεται προστασία στα πολύ φθηνά φάρμακα.

3. Η μέγιστη τιμή των γενοσήμων φαρμάκων ορίζεται στο 65% της τιμής του αντίστοιχου φαρμάκου αναφοράς, του οποίου έχει λήξει η περίοδος προστασίας. Όταν περισσότερα από ένα γενόσημα προϊόντα λαμβάνουν άδεια κυκλοφορίας, εφαρμόζεται δυναμική τιμολόγηση βάσει του όγκου των πωλήσεων, όπως θα οριστεί με Απόφαση του Υπουργού Υγείας. Σύμφωνα με το ανωτέρω εδάφιο, οι μέγιστες τιμές πρέπει να αναθεωρούνται τακτικά προς τα κάτω, κάθε φορά που δημοσιεύεται ένα δελτίο τιμών.

Η συγκεκριμένη διάταξη που αφορά τα γενόσημα φάρμακα προβλέπει ότι για τα μετά το 2012 γενόσημα η τιμή τους να καθορίζονται στο 65% (από 80%) που είναι σήμερα ως ποσοστό της τιμής των off patent και η τιμή αυτή θα ακολουθεί τις μειώσεις των off patent φαρμάκων. Τα φάρμακα πριν το 2012 θα υποστούν οριζόντιες μειώσεις τιμών. Για τα φάρμακα αυτά η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη το 2013 εκτιμάται στα 500 εκατομμύρια ευρώ για τα ασφαλιστικά ταμεία και τον ΕΟΠΥΥ και 210 εκατομμύρια ευρώ στα νοσοκομεία. Με την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης εκτιμάται ότι θα υπάρξει μεσοσταθμικά μείωση τιμών κατά 18,75% και θα υπάρξει εξοικονόμηση που θα φτάσει στα 123 εκατομμύρια ευρώ από την δαπάνη των νοσοκομείων και του ΕΟΠΠΥ. Στην Υπουργική Απόφαση προβλέπεται προστασία των πολύ φθηνών φαρμάκων.

4. Οι καθορισμένες τιμές αντιπροσωπεύουν τις μέγιστες θεσπισμένες τιμές και οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας δύνανται να προσφέρουν σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, τιμές χαμηλότερες, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται εφαρμοστέες με ένα συμπληρωματικό δελτίο τιμών. Αυξήσεις τιμών δεν επιτρέπονται κατά τις αναθεωρήσεις των τιμών με εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 1 έως 3, εκτός από τις περιπτώσεις που αφορούν διορθώσεις.

5. Οι τιμές εκδίδονται εντός των χρονικών περιθωρίων που ορίζονται στην Κοινοτική Οδηγία περί Διαφάνειας. Μετά την τιμολόγηση τους νέα γενόσημα φάρμακα εντάσσονται αυτόματα στο θετικό κατάλογο και τα νέα φάρμακα υπό προστασία εντάσσονται στον θετικό κατάλογο μετά από αξιολόγηση των κλινικών και οικονομικών δεδομένων τους και σύμφωνα με τις υφιστάμενες κείμενες διατάξεις.

6. και 7. Αυξάνεται από 9% σε 11% το rebate (επιστροφή) για τον ΕΟΠΥΥ στα μοναδικά φάρμακα (κυρίως on patent) και επαναπροσδιορίζονται οι επιστροφές όγκου με τρόπο ώστε να διπλασιάζονται. Οι διατάξεις αυτές αφορούν κυρίως φάρμακα των πολυεθνικών με μεγάλες πωλήσεις, όπου οι εταιρείες αναγκάζονται να δώσουν εκπτώσεις. Με τον τρόπο αυτό μειώνονται έμμεσα οι τιμές και αποφεύγεται ο κίνδυνος απόσυρσης φαρμάκων από χαμηλές τιμές.

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για οριζόντιες μειώσεις τιμών ενέχει ένα σοβαρό κίνδυνο απόσυρσης φαρμάκων για 2 λόγους. Οι τιμές στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται για να καθοριστούν οι τιμές σε 16 χώρες παγκοσμίως. Σε κάθε μείωση κατά 10% των τιμών στην Ελλάδα η φαρμακευτική βιομηχανία έχει απώλεια παγκοσμίως 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Για να προστατεύσει αυτές τις πωλήσεις θα αποσύρει τα φάρμακα από την Ελλάδα, όταν οι τιμές μειωθούν απότομα. Επίσης όταν τα φάρμακα γίνονται πολύ φθηνά με οριζόντιες περικοπές οι χονδρέμποροι τα εξάγουν σε άλλες χώρες και δημιουργούνται ελλείψεις, αλλά επίσης υπάρχει κίνδυνος και πάλι απόσυρσης από τις εταιρείες προκειμένου να προστατεύουν τις πωλήσεις τους σε άλλες ακριβότερες αγορές.

8. Τα φαρμακεία δεν υπόκεινται σε κανένα rebate ή επιστροφή προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης για το ποσό των μηνιαίων πωλήσεων που σχετίζονται με τα φάρμακα με χαμηλό κόστος ημερήσιας θεραπείας.

Η διάταξη αυτή προβλέπει την άρση του rebate των φαρμακοποιών στα γενόσημα και τα φθηνά φάρμακα ώστε να δώσει ώθηση στην χρήση τους. Από την αύξησης της χρήση των γενοσήμων προκύπτουν δημοσιοοικονομικά οφέλη στα 35 εκατ. ευρώ.

9. Τα φάρμακα υψηλού κόστους με άδεια για νοσοκομειακή μόνον χρήση θα διατίθενται αποκλειστικά και μόνον από φαρμακεία των νοσοκομείων. Για τα υπόλοιπα φάρμακα προσδιορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας ειδικά ποσοστά κέρδους χονδρεμπόρων και φαρμακείων και ειδικά ποσοστά επιστροφών (rebates) ώστε να διατίθενται εκτός από τα φαρμακεία του ΕΟΠΠΥ και από τα ιδιωτικά φαρμακεία, χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση του δημοσίου, με στόχο την βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών.

10. Με Απόφαση του Υπουργού Υγείας δύναται να καθορίζονται τα περιθώρια κέρδους των χονδρεμπόρων και των φαρμακοποιών καθώς και τα rebates και οι εκπτώσεις, ώστε να δύναται να τα προσαρμόζει για την επίτευξη των στόχων της φαρμακευτικής πολιτικής. Επιπρόσθετα με Απόφαση του Υπουργού Υγείας να καθορίζονται στόχοι συνταγογράφησης γενοσήμων φαρμάκων ή φαρμάκων με χαμηλό κόστος ημερήσιας θεραπείας και να θεσπίζονται κίνητρα και κυρώσεις στις περιπτώσεις μη επίτευξης των στόχων αυτών.