Η νύχτα της 17ης Ιουνίου προβλέπεται μακρά. Στην Κουμουνδούρου έχουν προετοιμαστεί για κάθε πιθανή εξέλιξη. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, ανεξάρτητα από το εάν κατορθώσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, φέρεται διατεθειμένος να προχωρήσει σε πρόταση συνεργασίας με όλες τις δυνάμεις που μπορούν να συμβάλουν ενεργά στο ξεπέρασμα της κρίσης.
Γνωρίζει πως η επόμενη εβδομάδα είναι από τις κρισιμότερες χρονικές περιόδους στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Γνωρίζει επίσης, όπως αναφέρει το περιοδικό «Επίκαιρα», τις δυσκολίες της σκληρής διαπραγμάτευσης με τους δανειστές της χώρας, όπως και με τις ηγεσίες της Ευρώπης. Προκειμένου, όμως, η χώρα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, πρόκειται την επόμενη ώρα της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, εφόσον βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα, να επικοινωνήσει με το σύνολο των ηγετών των κομμάτων. Πλην, φυσικά, της Χρυσής Αυγής και της ΝΔ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα
Σύμφωνα με πληροφορίες των «Επίκαιρων», ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ το πρώτο τηλεφώνημα θα το κάνει στον Φώτη Κουβέλη. Λέγεται πως θα του ζητήσει τη στήριξή του στο κυβερνητικό έργο και τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση. Στενός συνεργάτης του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ σημείωνε με νόημα πως αυτό θα συμβεί, ακόμη κι αν το κόμμα διαθέτει την απαραίτητη και αναγκαία κυβερνητική δύναμη.
Ο Αλέξης Τσίπρας πιστεύει πως την ώρα της κρίσης απαιτείται βασική ενότητα όλων των προοδευτικών δυνάμεων. Εξάλλου, στην Κουμουνδούρου εκτιμούν πως «δεν πρόκειται να διαφωνήσουμε στα επιμέρους».
Θεωρούν, δε, τη σύγκλιση ΣΥΡΙΖΑ – ΔΗΜΑΡ αναγκαία για την προοδευτική διακυβέρνηση του τόπου. Είναι ένα «κάλεσμα ευθύνης», όπως το χαρακτηρίζουν.
Αξίζει να σημειωθεί πως και στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και στη ΔΗΜΑΡ, εκτιμούν ότι την επόμενη των εκλογών «θα υπάρξει κυβέρνηση στην Ελλάδα». Ο πολύτιμος χρόνος εξαντλείται και «η χώρα πρέπει να διαλέξει την πορεία που θα ακολουθήσει στο μέλλον», λένε χαρακτηριστικά τα στελέχη του Κουμουνδούρου.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως, παρά τις όποιες διαφωνίες μεταξύ των δύο κομμάτων, «η ΔΗΜΑΡ είναι ο πιο γειτονικός χώρος με τον ΣΥΡΙΖΑ». Η κυβερνητική συνεργασία μπορεί να έχει πολλές και διαφορετικές μορφές.
Το σενάριο της συγκυβέρνησης ενισχύεται κυρίως και με την προοπτική της μη αυτοδυναμίας. Αντικειμενικά, θα απαιτείται συγκεκριμένος αριθμός βουλευτών προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση.
Σε αυτή την περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται διατεθειμένος να προτείνει είτε συμμετοχή στην κυβέρνηση, με την ανάληψη υπουργικών θώκων, είτε υποστήριξη της κυβέρνησης, με την ψήφο εμπιστοσύνης ή ανοχής. Αρκετοί στην Κουμουνδούρου διακρίνουν τις δύο αυτές ψήφους και τις χαρακτηρίζουν «πολιτικές κινήσεις». Λένε πως «η ψήφος εμπιστοσύνης είναι πράξη στήριξης ευρύτερου πολιτικού μηνύματος, ενώ η ψήφος ανοχής είναι πρόσκαιρη κίνηση, που μεταλλάσσεται εύκολα και σε σύντομο χρονικό διάστημα, θέτοντας εν αμφιβόλω την κυβερνητική θητεία».
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση να προκαλέσει ρήξη στις ήδη ευάλωτες σχέσεις των δύο κομμάτων. Εκτιμά, δε, πως απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί και πολιτικές πράξεις με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Σε αυτό το κλίμα, θα αναζητήσει και τη στήριξη της Αλέκας Παπαρήγα, παρά την πλήρη άρνηση του ΚΚΕ. «Την ώρα του πολέμου, δεν μπορείς να κρατάς ουδέτερη στάση», λένε με νόημα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ.
Θεωρούν, μάλιστα, πως την ύστατη στιγμή το ΚΚΕ θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και θα αναλάβει το βάρος των επιλογών του.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, είναι αποφασισμένος να αναζητήσει και τη στήριξη των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Κι αυτό θα είναι το επόμενο τηλεφώνημα που θα κάνει.
Τα προγράμματα των δύο κομμάτων έχουν πολλές και σημαντικές διαφορές. Έχουν, ωστόσο, και σημεία που μπορούν να αποτελέσουν βάση συγκλίσεων. Όπως τουλάχιστον εκτιμούν στον ΣΥΡΙΖΑ, η ψήφος ανοχής των βουλευτών του Πάνου Καμμένου είναι ένα «βήμα εθνικής ευθύνης».
Αρκετοί στην Κουμουνδούρου θεωρούν πως ανάλογη κίνηση πρέπει να γίνει και προς το ΠΑΣΟΚ. Σε αυτό τον τομέα εκτιμούν πως η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ οφείλει να ξεπεράσει τις όποιες αγκυλώσεις και να δώσει ψήφο ανοχής – έστω- στον ΣΥΡΙΖΑ. Λένε, δε, πως εντός της ήδη υπάρχουσας κοινοβουλευτικής δύναμης του ΠΑΣΟΚ είναι πολλοί εκείνοι που θα μπορούσαν να συμβάλουν με την ψήφο τους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεύτερο κόμμα
Η προοπτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρείται από πολλούς ως η ιδανικότερη θέση. Όχι, όμως, για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. «Αν όχι τώρα, πότε; Αν όχι εμείς, τότε ποιοι;» λένε χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, είναι προετοιμασμένοι και γι’ αυτό το ενδεχόμενο. Σε αυτή την περίπτωση, δεν πρόκειται να ακολουθήσουν πολιτική σύγκρουσης, τουλάχιστον όχι άμεσης. «Η Σύνοδος Κορυφής και οι διαπραγματεύσεις θα κρίνουν πολλά για το μέλλον του τόπου», σημειώνει στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα.
Με άλλα λόγια, ανάλογα με τις πράξεις της κυβέρνησης θα διαμορφώνεται και η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δεν θεωρούν, όμως, πως η επόμενη ημέρα των εκλογών είναι πεδίον δόξης λαμπρόν για αντιπολιτευτικές κινήσεις μικροκομματικού χαρακτήρα.
«Είμαστε υπεύθυνη πολιτική δύναμη όλα τα χρόνια. Τους αναγκάσαμε να μιλήσουν για πρώτη φορά για διαπραγματεύσεις. Θα περιμένουμε να δούμε», τονίζει στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα. Εκτιμάται πως η αμέσως επόμενη περίοδος θα αποτελέσει το πολιτικό βαρόμετρο για το σύνολο της αντιπολιτευτικής τακτικής. «Οι νέες υπογραφές θα φέρουν και το βάρος των ευθυνών», λένε στην Κουμουνδούρου.
Αρκετοί πιστεύουν πως το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων θα κρίνει εν πολλοίς και τον κυβερνητικό βίο. Θα κρίνει, με άλλα λόγια, τη χρονική περίοδο των επόμενων εκλογών. Πράγματι, πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι «οι επόμενες εκλογές δεν είναι μακριά», εκτιμώντας πως αν συνεχιστεί η ίδια πολιτική ύφεσης και λιτότητας, με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγηθούμε «σε ραγδαίες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις».
Ο Αλέξης Τσίπρας θα περιμένει από το νέο πρωθυπουργό – «όποιος κι αν είναι αυτός», τονίζουν με νόημα- να του αναλύσει τα βήματα της διαπραγμάτευσης με τα οποία έχει ήδη δεσμευτεί. Η συνάντηση μεταξύ του πρωθυπουργού και του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης πρέπει να γίνει επί τη βάσει της κρίσιμης Συνόδου.
«Η συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι προς το συμφέρον του τόπου», τονίζουν. Εκτιμούν, εντούτοις, πως η σύγκληση ενός συμβουλίου ηγετών πριν από την κρίσιμη Σύνοδο είναι αναγκαία παρά ποτέ.
Τα πρώτα βήματα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ
«Κοινή ευρωπαϊκή λύση ή ολική καταστροφή», είναι το δίλημμα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση αυτό το σκεπτικό, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου ρίχνουν το βάρος τους στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και την ΕΕ. Στο βαθμό που δεν υιοθετηθεί, σχεδιάζεται μια «γραμμή Μαζινό» με τρεις διαφορετικές πλευρές άμυνας: συνολική διμερής διαπραγμάτευση, επαναδιαπραγμάτευση του όλου πλαισίου της δανειακής σύμβασης, αναστολή πληρωμών των τόκων.
Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά πως το βασικό μέλημα είναι η εξασφάλιση της δόσης των 4,5 δις ευρώ. Θεωρείται πως η χώρα πρέπει να προχωρήσει και να ζήσει. Λένε, δε, πως η συγκεκριμένη πολιτική που ακολουθείται μας αναγκάζει μέχρι το 2020 να κάνουμε τρία πράγματα ταυτοχρόνως:
Να μηδενίσουμε το έλλειμμα, να χρηματοδοτήσουμε την ανάκαμψη της οικονομίας και να πληρώνουμε τόκους αξίας 110 δις ευρώ. «Με άλλα λόγια, μας οδηγούν μαθηματικά σε πτώχευση». Αυτό που αναζητείται είναι μια διαπραγμάτευση απ’ την οποία και η Ελλάδα θα βγει κερδισμένη και όχι μόνο αποκλειστικά η Ευρώπη.
Στον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν πως η μείωση του ελλείμματος θα προκαλέσει θετικό σοκ στην ελληνική κοινωνία. Εκτιμούν, δε, όπως και η Τράπεζα της Ελλάδος, πως μια ανάλογη επιτυχία θα επαναφέρει το αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες και την επιστροφή των χρημάτων στις τράπεζες από τις καταθέσεις.
Είναι σχεδόν σίγουρο πως το κάθε κυβερνητικό βήμα θα σημειώνεται σταδιακά και όχι με «πολιτικούς παρορμητισμούς».
Σχεδιάζεται ήδη το νέο οικονομικό μοντέλο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. «Τέλος στο νεοφιλελευθερισμό των αποκρατικοποιήσεων και των άναρχων και βεβιασμένων ιδιωτικοποιήσεων», λένε χαρακτηριστικά. Κανείς, όμως, δεν υποστηρίζει τη φανατική επιστροφή στις κρατικοποιήσεις. «Μπορεί να υπάρξει ένα νέο μοντέλο, με το οποίο κανείς δεν θα χάνει, και κυρίως το Δημόσιο», λένε τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου.