Στην αναζήτηση των αιτιών της απώλειας σχεδόν ενός εκατομμυρίου ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας την περασμένη Κυριακή σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023 επιδίδεται τις τελευταίες ώρες το Μέγαρο Μαξίμου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός έχει αναθέσει στον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιο, να του κάνει μια πρώτη εμπεριστατωμένη ανάλυση, ώστε να αναζητηθεί η απώλεια 989.720 ψήφων. Θυμίζουμε ότι ο κ. Λιβάνιος έχει εργαστεί για πάνω από μία δεκαετία σε επιχειρήσεις πληροφορικής και έρευνας αγοράς στον ιδιωτικό τομέα, ως προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών, διαχειριστής βάσεων δεδομένων και αναλυτής δεδομένων ερευνών.
Οι λιγότερες ψήφοι στην ιστορία της ΝΔ
Να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ψήφων που έλαβε το κυβερνών κόμμα στις προχθεσινές ευρωεκλογές είναι ο μικρότερος που έχει πάρει στην ιστορία του, συμπεριλαμβανομένων τόσο των εθνικών εκλογών όσο και των ευρωεκλογών. Μόλις 1.125.602. Την αμέσως χαμηλότερη επίδοση σε αριθμό ψήφων (προσοχή, σε αριθμό ψήφων και όχι ποσοστών) την είχε λάβει η ΝΔ στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 επί προεδρίας Αντώνη Σαμαρά με 1.192.103. Ήταν η εποχή που η χώρα έμπαινε στα μνημόνια και η παράταξη έλαβε 18,85% (αυτό είναι και το χαμηλότερο ποσοστό στην ιστορία της). Στον αντίποδα, τις περισσότερες ψήφους η Νέα Δημοκρατία τις είχε λάβει στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004, όταν επί προεδρίας Κώστα Καραμανλή απέσπασε 3.359.058 (ποσοστό 45,36%).
Πολυπαραγοντικό φαινόμενο
Πώς εξηγείται λοιπόν η πτώση της ΝΔ από τις 2.115.322 ψήφους του 2023 στις 1.125.602 προχθές; Προφανώς το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό. Μια πρώτη εκτίμηση είναι πως στο αποτέλεσμα αυτό συνέβαλε το γεγονός ότι ένα τμήμα δεξιών ψηφοφόρων ένιωσε αποξενωμένο από την ασκούμενη πολιτική σε μια σειρά από ζητήματα (π.χ. με την επιψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και το δικαίωμα τεκνοθεσίας) και στράφηκε δεξιότερα, θέλοντας να στείλει ένα προειδοποιητικό μήνυμα στα κεντρικά γραφεία της οδού Πειραιώς. Μια δεύτερη εξήγηση είναι ότι παραδοσιακοί ψηφοφόροι της ΝΔ για να μην επιλέξουν κάποιο άλλο κόμμα, επέλεξαν να μην πάνε στο εκλογικό κέντρο και να καθίσουν σπίτι τους ή να πάνε για μπάνιο.
Άλλωστε στις φετινές ευρωεκλογές καταγράφηκε αποχή ρεκόρ που έφθασε σχεδόν στο 59%. Ένας τρίτος παράγοντας είναι οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως κεντρώοι ψηφοφόροι που υποστήριξαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις του 2023, αλλά τώρα επέλεξαν να τηρήσουν μια στάση αναμονής απέχοντας από τη διαδικασία. Η αποστασιοποίηση εντοπίζεται πρωτίστως σε επαγγελματικές ομάδες όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες και οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα. Σε αυτούς η απομάκρυνση δεν εντοπίζεται προφανώς μονάχα σε νομοσχέδια όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά και σε άλλα θέματα όπως η ακρίβεια, η διαχείριση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και το νέο φορολογικό νομοσχέδιο.
