Η ζωή είναι στιγμές, σωστά; Αλλά τελικά τις ζούμε; Σε λίγες ημέρες έχουμε Χριστούγεννα, αλλά πόσοι από εσάς το έχετε πάρει χαμπάρι; Είμαστε όλοι τόσο απορροφημένοι με τις υποχρεώσεις μας, που τελικά θα μπορέσουμε να απολαύσουμε την πιο όμορφη γιορτή του χρόνου, που είναι τα Χριστούγεννα;

Γιατί δεν περνάμε καλά; Τι είναι αυτό που μας δυσκολεύει τόσο πολύ; Από πού απορρέει όλος αυτός ο θυμός; Γιατί τσακωνόμαστε τα Χριστούγεννα με τους συγγενείς; Η ψυχολόγος-εγκληματολόγος και επιστημονική συνεργάτιδα του ΚΕ.ΘΕ.ΣΥ, Ιωάννα Σκλιάμη, θα μας απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα και θα μας μιλήσει για τις ανθρώπινες σχέσεις και τις γιορτές που πλησιάζουν.

Χριστούγεννα: Κλίμα αγάπης, κατανόησης και καλοσύνης. Γιατί όλοι γύρω μας είναι τόσο θυμωμένοι;

Τα Χριστούγεννα είναι μέρα αγάπης και χαράς. Γιατί όμως γύρω μας υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που έχουν θυμό, ένταση και καθόλου υπομονή; Τι συμβαίνει και όλοι είναι έτοιμοι για καβγά; Η ψυχολόγος-εγκληματολόγος, Ιωάννα Σκλιάμη, εξηγεί: «Είναι μια σύγχρονη πραγματικότητα, όπου παρατηρείται μια ατομική εξάντληση. Υπάρχει πίεση στην καθημερινότητά μας και δεν μας αφήνει αυτή η εξαντλητική καθημερινότητα να συνειδητοποιήσουμε ότι πλησιάζουν οι γιορτές. Έχουμε οικονομικό άγχος, γιατί μην ξεχνάμε γιορτές σημαίνει έξοδα, δώρα και υποχρεώσεις. Επίσης, είμαστε ήδη κουρασμένοι από την καθημερινότητά μας, οπότε οι υποχρεώσεις που έχουμε να κάνουμε τα Χριστούγεννα μας βαραίνουν περισσότερο. Υπάρχουν πολλά “πρέπει”, όπως πρέπει να καλέσουμε τους συγγενείς, και αυτό μας δίνει ένα επιπρόσθετο άγχος, έναν εκνευρισμό και έναν θυμό».

Γιατί οι γιορτές φαίνονται πια τόσο σύντομες και διεκπεραιωτικές;

«Αυτό συμβαίνει γιατί οι υποχρεώσεις έχουν αυξηθεί ή εμείς τις έχουμε βάλει στο πρόγραμμα περισσότερο. Μετά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά επιστρέφουμε στις δουλειές μας. Αφήνουμε δηλαδή στην ουσία να μας “καταπιούν” οι υποχρεώσεις μας. Έχουμε λιγότερο χρόνο να αφιερώσουμε σε εμάς και την οικογένειά μας».

Τώρα που έρχονται τα Χριστούγεννα πρέπει να κάνουμε τους ευτυχισμένους;

«Αυτό το “πρέπει” εμπεριέχει πάρα πολλά συναισθήματα και δεν ακούω κάπου “θέλω”. Προφανώς και αυτό το “πρέπει” θα φέρει έναν εκνευρισμό. Πρέπει να είμαι ευτυχισμένος, πρέπει να κάνω ένα τραπέζι, πρέπει να στολίσω, πρέπει να είμαι χαμογελαστός. Θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν ότι οι γιορτές που πλησιάζουν δεν είναι χαρά για όλους. Κάποιοι αισθάνονται μοναξιά, απώλεια και πένθος για αγαπημένα πρόσωπα που δεν βρίσκονται πια κοντά τους. Αυτό πρέπει να είναι κατανοητό και σεβαστό».

Γιατί τα ζευγάρια τσακώνονται περισσότερο μέσα στις γιορτές;

«Γιορτές σημαίνει περισσότερος ελεύθερος χρόνος με τα μέλη της οικογένειας. Οπότε, αν ένα ζευγάρι έχει συνηθίσει σε μια καθημερινότητα που βλέπονται ελάχιστα, κατά τη διάρκεια των γιορτών ο ελεύθερος χρόνος του θα αυξηθεί. Τότε έρχεται στην επιφάνεια το κενό της επικοινωνίας και των συναισθημάτων ανάμεσα στο ζευγάρι. Και λες “εδώ τι γίνεται;”. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα Χριστούγεννα επηρεάζουν αρνητικά τη δυναμική κάποιων ζευγαριών που έχουν πρόβλημα επικοινωνίας και πριν από τις γιορτές. Επίσης, τα ζευγάρια που δεν είναι ευτυχισμένα μέσα στη σχέση τους αισθάνονται πίεση, όταν πρέπει να πάνε καλεσμένοι σε ένα γιορτινό τραπέζι με συγγενείς. Πρέπει να δείξουν στους άλλους ότι είναι καλά. Αν προσθέσουμε και το οικονομικό άγχος που υπάρχει όταν πρέπει να πάρουμε ένα δώρο στο σπίτι που είμαστε καλεσμένοι, τότε καταλαβαίνουμε ότι όλα αυτά δεν βοηθούν».

Η πληγή των γιορτών είναι τα εορταστικά τραπέζια με τους συγγενείς

«Αυτά τα οικογενειακά τραπέζια είναι μια σκέψη που την έχουν πολλοί στο μυαλό τους πριν έρθουν τα Χριστούγεννα. Το γιορτινό τραπέζι ξεκινά με αγάπη, ζεστασιά και την καλύτερη διάθεση, αλλά στην πορεία τα πράγματα δεν πηγαίνουν και τόσο καλά. Κάτι θα πει κάποιος που θα φέρει εκνευρισμό στο τραπέζι. Οι άνθρωποι θυμούνται πράγματα από το παρελθόν και τα επαναφέρουν στο εορταστικό τραπέζι με σκοπό να πάρουν μια άλλη απάντηση, ώστε να νιώσουν καλύτερα και να συμφιλιωθούν με το παρελθόν. Στο εξωτερικό τα πράγματα είναι πιο ελεύθερα. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να πάει σε ένα οικογενειακό τραπέζι. Οι Έλληνες είμαστε πιο παραδοσιακοί, ενώ στο εξωτερικό τα παιδιά μετά τα 18 φεύγουν από το πατρικό και είναι πιο ανεξάρτητα. Είναι πιο ελεύθερα να επιλέξουν τι θέλουν και δεν υπάρχουν τόσα πρέπει, τα οποία “πνίγουν” πολλούς από εμάς».

Πώς αντιδρώ σε ένα αρνητικό σχόλιο που ακούω στο γιορτινό τραπέζι;

«Συνήθως εκνευριζόμαστε, θυμώνουμε και σηκωνόμαστε από το τραπέζι, επειδή δεν μας αρέσει αυτό που μας λένε. Ωστόσο, κανονικά θα πρέπει να μην αντιδράσουμε έτσι και να προτιμήσουμε να τοποθετηθούμε με ψυχραιμία και ευγενικό τρόπο. Να δείξουμε την ενόχλησή μας και να είμαστε ειλικρινείς. Δεν είναι απαραίτητο να απαντήσουμε σε κάτι που δεν θέλουμε. Μπορούμε να αποφύγουμε την ερώτηση και να αλλάξουμε θέμα συζήτησης. Να πούμε για παράδειγμα “Τώρα, δεν θέλω να το συζητήσω. Δεν είναι η στιγμή να το συζητήσουμε αυτό”. Από το να θυμώσουμε και να χαλάσουμε τη στιγμή και τη διάθεσή μας, μπορούμε να είμαστε πιο ψύχραιμοι και να θέσουμε τα όριά μας. Χωρίς θυμό και ένταση μπορούμε να βρούμε τις κατάλληλες λέξεις για να εκφράσουμε εκείνη τη στιγμή πώς νιώθουμε. Είναι πολύ σημαντικό και η ειλικρίνειά μας θα εκτιμηθεί πολύ».

Να πάω τελικά στο κάλεσμα που δεν θέλω και πιέζομαι;

«Αν όντως δεν θέλουμε να πάμε σε ένα κάλεσμα, καλό είναι να μην πάμε, γιατί δεν θα περάσουμε καλά. Αν κάνουμε κάτι με το ζόρι, θα φανεί. Οπότε ας το αποφύγουμε».

Τι να κάνω με το παιδί που θέλει να είναι συνέχεια με το κινητό;

«Η λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι “με μέτρο”. Οι γονείς όντως χρειάζονται ξεκούραση από το καθημερινό τους πρόγραμμα, αλλά πρέπει να σκεφτούμε ότι η χρήση του κινητού, του τάμπλετ, ακόμα και της τηλεόρασης δεν πρέπει να είναι απεριόριστη και χωρίς όρια. Τα όρια θα πρέπει να μπουν πριν έρθουν τα Χριστούγεννα και να γίνει μια συμφωνία μεταξύ του παιδιού και του γονέα. Ας προσπαθήσουν οι γονείς να περάσουν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους και να κάνουν πράγματα που δεν θα έκαναν όσο τα σχολεία είναι ανοιχτά και οι υποχρεώσεις να τρέχουν».

Δείτε τη συζήτηση με την Ιωάννα Σκλιάμη στο στούντιο του Newsbeast.