Η ταχεία πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης (AI) αλλάζει τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και επικοινωνούμε. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος συνοδεύεται από ερωτήματα σχετικά με το πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας σε έναν ολοένα και πιο αυτοματοποιημένο κόσμο.
Ο κ. Θεοφάνης Τάσης, λέκτορας Σύγχρονης Φιλοσοφίας, Alpen-Adria Universität, μίλησε στο Newsbeast.gr για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η ισορροπία ανάμεσα στην τεχνολογία και τις βαθύτερες ανθρώπινες αξίες.
Πώς ορίζεται η τεχνητή νοημοσύνη ως προσωπικός μας «φίλος» ή «σύντροφος»; Με ποιες εφαρμογές;
Η τεχνητή νοημοσύνη (Τ.Ν.) εισέρχεται ολοένα και περισσότερο στην καθημερινότητά μας και επηρεάζει, επίσης, τις διαπροσωπικές σχέσεις προσφέροντας νέες δυνατότητες για επικοινωνία και συντροφικότητα. Φερειπείν, εφαρμογές όπως οι Nomi, Kindroid και Replika επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργούν ψηφιακούς φίλους με μοναδικά χαρακτηριστικά, προσωπικότητες και στιλ συνομιλίας. Αυτοί οι ψηφιακοί σύντροφοι προσφέρουν ενσυναίσθηση, υποστήριξη και συντροφικότητα, θολώνοντας τα όρια μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Θεωρώ πως οι συνέπειες της τεχνητής νοημοσύνης στις διαπροσωπικές σχέσεις θα είναι ριζικότερες από εκείνες των κοινωνικών μέσων δικτύωσης.
Πώς πιστεύετε ότι η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει τις βασικές ανθρώπινες δεξιότητες, όπως η ενσυναίσθηση και η δημιουργικότητα;
Η αλληλεπίδραση με ψηφιακούς φίλους μπορεί να βοηθήσει άτομα με κοινωνικό άγχος να εξασκήσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες και να αυξήσουν την αυτοπεποίθησή τους, αλλά υφίσταται ο κίνδυνος η Τ.Ν. βαθμιαία να υποκαταστήσει την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, επηρεάζοντας την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και της αυθεντικής συναισθηματικής σύνδεσης. Είναι δυνατόν μια Τ.Ν. να κατανοήσει και να συναισθανθεί πραγματικά τα ανθρώπινα συναισθήματα ή απλώς θα προσομοιώνει την ενσυναίσθηση; Πιστεύω ότι το να αρκεστούμε στην προσομοίωση αποκλείοντας τα αρνητικά συναισθήματα, τα οποία αναπόφευκτα αναδύονται σε μια φιλία μακροπρόθεσμα, θα αλλοιώσει την ανθρωπινότητα.
Ποιοι είναι οι κύριοι ηθικοί προβληματισμοί γύρω από τη συνύπαρξη της τεχνητής νοημοσύνης και των ανθρώπινων αξιών;
Η συνύπαρξη της Τ.Ν. με τον άνθρωπο εγείρει ηθικά ερωτήματα σχετικά με τη γνησιότητα των συναισθημάτων, την πιθανότητα χειραγώγησης και την απώλεια της ανθρώπινης επαφής. Η εξάρτηση από την Τ.Ν. για συναισθηματική υποστήριξη μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και συναισθηματική εξάρτηση. Επιπλέον, η χρήση της Τ.Ν. σε εφαρμογές όπως τα sexbots εγείρει ανησυχίες σχετικά με την αντικειμενοποίηση και την απανθρωποποίηση.
Ποια είναι τα οφέλη για ανθρώπους με παθήσεις και ποιες είναι αυτές;
Η Τ.Ν. μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε άτομα με αυτισμό, κοινωνικό άγχος ή άτομα που βιώνουν μοναξιά ή απομόνωση, καθώς οι ψηφιακοί σύντροφοι παρέχουν έναν ασφαλή χώρο για κοινωνική αλληλεπίδραση και αυτοέκφραση, βοηθώντας στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι στις διαπροσωπικές σχέσεις από τη χρήση των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης;
Οι κίνδυνοι από τη χρήση εφαρμογών Τ.Ν. περιλαμβάνουν τη συναισθηματική προσκόλληση στους ψηφιακούς φίλους, τη χειραγώγηση, την εξάρτηση, την απώλεια της ιδιωτικότητας, τη διάβρωση και υποκατάσταση των ανθρώπινων σχέσεων. Οφείλουμε να έχουμε επίγνωση αυτών των κινδύνων, ώστε να βρισκόμαστε σε εγρήγορση και να χρησιμοποιούμε τις σχετικές εφαρμογές Τ.Ν. με υπευθυνότητα και μέτρο.
Τι είναι οι εφαρμογές συντροφικότητας; Ποια τα οφέλη και ποιοι οι κίνδυνοι;
Εκτός από την αναδιαμόρφωση της φιλίας, η σύντηξη των sexbots και της τεχνητής νοημοσύνης (Τ.Ν.) εγκαινιάζει μια νέα εποχή στις ερωτικές σχέσεις, γεμάτη υποσχέσεις όσο και ηθικά διλήμματα. Εταιρείες όπως η Realbotix στις Ηνωμένες Πολιτείες και η Exdoll στην Κίνα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της τεχνολογικής επανάστασης, αναπτύσσοντας sexbots με προχωρημένες ικανότητες συνομιλίας και την ικανότητα δημιουργίας συναισθηματικών δεσμών με τους χρήστες.
Αυτές οι εξελίξεις καθίστανται δυνατές από τα τελευταίας τεχνολογίας μοντέλα Τ.Ν. που επιτρέπουν στα εξοπλισμένα με αισθητήρες sexbots να μαθαίνουν από τις αλληλεπιδράσεις, να προσαρμόζονται στις ατομικές προτιμήσεις και να προσομοιώνουν ανθρώπινα συναισθήματα με αξιοσημείωτη ακρίβεια. Η ενσώματη Τ.Ν. ως sexbot μπορεί να χρησιμεύσει στη σεξουαλική εξερεύνηση και να αξιοποιηθεί για τη θεραπεία σεξουαλικών διαταραχών. Όμως, συγχρόνως ελλοχεύουν κίνδυνοι, όπως η αντικειμενοποίηση, η συναισθηματική χειραγώγηση και η διάβρωση των ερωτικών σχέσεων.
Τι είναι οι εφαρμογές που δημιουργούνται για την «ύπαρξή» μας μετά το θάνατο; Ποια τα οφέλη και οι κίνδυνοι;
Εφαρμογές όπως οι StoryFile, HereAfter και You, Only Virtual επιτρέπουν την καταγραφή αναμνήσεων και τη δημιουργία ψηφιακών κλώνων, προσφέροντας μια μορφή ψηφιακής αθανασίας. Για παράδειγμα, η εταιρεία You, Only Virtual αποβλέπει στη δημιουργία ενός ψηφιακού κλώνου του εκλιπόντος, δηλαδή, μιας τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα είναι σε θέση να ανταλλάσσει μηνύματα και ηλεκτρονικές επιστολές, να τηλεφωνά, αλλά επίσης να βιντεοσυνομιλεί με τους εναπομείναντες.
Ο ψηφιακός κλώνος κατασκευάζεται ενόσω ένα άτομο βρίσκεται ακόμη εν ζωή επικοινωνώντας γι’ αυτόν τον σκοπό με τους προαναφερθέντες τρόπους με τους αγαπημένους του, αποκλειστικά μέσω της εφαρμογής της You, Only Virtual προκειμένου η τεχνητή νοημοσύνη να συλλέξει τα απαραίτητα δεδομένα. Η υπηρεσία είναι διαθέσιμη με μηνιαία συνδρομή, μάλιστα, μπορεί να ενεργοποιηθεί και πριν από τον θάνατο του ατόμου, δίνοντάς του την ευκαιρία να δει την εικονική του προσωπικότητα (Virtual Person, εν συντομία Versona), όπως ονομάζεται το προϊόν, από την You, Only Virtual.
Η εταιρεία επαίρεται ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να αποχαιρετήσουμε οριστικά κάποιον αγαπημένο, καθώς η επικοινωνία μαζί του δεν σταματά μετά τον θάνατο. Πώς όμως θα νιώθουν οι εκλιπόντες, όταν δύο ή περισσότεροι ψηφιακοί κλώνοι επικοινωνούν μεταξύ τους ή όταν τους απευθύνονται με ρεαλιστικό, πλην, όμως, αρνητικό τρόπο, δηλαδή, προσομοιώνοντας συναισθήματα που διέθεταν οι εκλιπόντες; Διευκολύνει η επικοινωνία με έναν ψηφιακό κλώνο τη διαδικασία του πένθους ή τη διαστέλλει δυσχεραίνοντας τον αποχαιρετισμό;
Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα;
Πρέπει να προσπαθήσουμε να αξιοποιήσουμε την Τ.Ν. στις διαπροσωπικές σχέσεις με φρόνηση, δηλαδή με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αμβλύνουμε την ικανότητά μας για αυθεντικές σχέσεις προκειμένου να προφυλάξουμε την ανθρωπινότητά μας και, αν είναι δυνατόν, να την εμπλουτίσουμε.
