Οι θεραπείες για τον καρκίνο μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλη ποικιλία δερματολογικών παρενεργειών που επηρεάζουν το δέρμα και τα εξαρτήματά του (μαλλιά και νύχια). Η συχνότητα εμφάνισης και η σοβαρότητα αυτών των δερματολογικών τοξικοτήτων διαφέρει ανάλογα με το φάρμακο, αν και η ξηρότητα του δέρματος φαίνεται να εμφανίζεται σχεδόν με όλα τα ογκολογικά σκευάσματα.
Η προσβολή του δέρματος του προσώπου είναι μια ιδιαίτερα ενοχλητική θέση εντόπισης, καθώς αποτελεί μια αισθητικά ευαίσθητη περιοχή που είναι εμφανής και ορατή στον κοινωνικό και επαγγελματικό μας περίγυρο. Η ξηρότητα του δέρματος του προσώπου, το ερύθημα, το εξάνθημα σαν ακμή και ο κνησμός είναι μεταξύ των πιο κοινών προβλημάτων που μπορεί να συναντήσουμε από τα φάρμακα που δίνονται για τον καρκίνο. Λόγω αυτών συχνά οι ασθενείς δυσανασχετούν και επιθυμούν τη διακοπή ή τη μείωση της δόσης των ογκολογικών φαρμάκων προκειμένου να περιοριστεί η παρενέργεια και να ανακουφιστούν από τα δυσάρεστα συμπτώματα.
Ειδικά για την ξηροδερμία, μελέτες έχουν δείξει ότι η παρουσία της μειώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών περισσότερο από πολλές άλλες τοξικότητες. Πλην των ογκολογικών σκευασμάτων, υπάρχουν και άλλες αιτίες που συμμετέχουν στην εμφάνιση ξηροδερμίας, όπως η όψιμη ηλικία, η εμμηνόπαυση και άλλα συνυπάρχοντα νοσήματα. Η ξηρότητα μπορεί να εμφανιστεί με απολέπιση του δέρματος και κοκκινίλα, ενώ συχνά συνοδεύεται από κνησμό (φαγούρα).
Η πρόληψη, μέσω της πρώιμης έναρξης χρήσης ειδικά σχεδιασμένων καλλυντικών αποτελεί τη βάση της αποτελεσματικής διαχείρισης της δερματικής τοξικότητας από τα ογκολογικά φάρμακα. Πολλές περιπτώσεις ξηρότητας και κνησμού μπορούν να αποφευχθούν με την επιμελή φροντίδα του δέρματος. Παρακάτω μερικές πρακτικές συμβουλές για όλους τους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο και βρίσκονται σε θεραπεία.
- Αποφύγετε την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) και χρησιμοποιείτε καθημερινά κατάλληλη αντηλιακή προστασία, ανεξαρτήτως εποχής του χρόνου. Είναι γνωστό ότι πολλά από τα αντικαρκινικά φάρμακα σχετίζονται με φωτοευαισθησία.
- Ενυδατώνετε το δέρμα του προσώπου σας με κατάλληλες κρέμες τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα.
- Καθαρίστε το πρόσωπό σας με ήπια καθαριστικά και προσπαθήστε να αποφύγετε το συχνό και παρατεταμένο πλύσιμο.
- Αποφύγετε καταπονήσεις στο δέρμα, όπως π.χ. η έντονη μηχανική τριβή, η υπερβολική θερμότητα και υγρασία, ή η χρήση ερεθιστικών ουσιών.
Η φροντίδα του δέρματος με τον παραπάνω τρόπο είναι κεντρικής σημασίας και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ογκολογικής θεραπείας.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, στις οποίες παρά τα προαναφερθέντα μέτρα προφύλαξης τα συμπτώματα επιμένουν, θα πρέπει ο ασθενής να επισκεφθεί ειδικό δερματολόγο για τη βελτιστοποίηση της θεραπείας.
