Η πιο συνηθισμένη πάθηση της σπονδυλικής στήλης είναι η ισχιαλγία που ακολουθεί μια οξεία οσφυαλγία.
Γράφει ο Ιωάννης Η. Βλάχος, ορθοπαιδικός-χειρουργός
Μετά από μία απότομη κίνηση, συνήθως επίκυψη, προκαλείται οξύς πόνος στην οσφυϊκή μοίρα, δηλαδή στη μέση, που όταν είναι ετερόπλευρος, δηλαδή προς τα δεξιά ή τα αριστερά, συχνά συνοδεύεται και από πόνο στο γοφό, που αντανακλά κατά μήκος της έξω και πίσω επιφάνειας του σκέλους, φτάνοντας μέχρι το πόδι.
Ο πόνος εμφανίζεται κυρίως στην όρθια στάση, στη βάδιση, αλλά συχνά και στο κάθισμα και συνήθως ελαττώνεται στην κατάκλιση.
Πού οφείλεται
Όπως αναφέρθηκε το περίβλημα του δίσκου (ινώδης δακτύλιος) μπορεί να υποστεί ρήξη των ινών του, συνήθως στην έγερση από θέση σκυψίματος λόγω άσκησης δυνάμεων. Όταν ιστάμεθα όρθιοι, οι δίσκοι Ο3Ο4, Ο4Ο5 και Ο5Ι1, υφίστανται καταπόνηση όσο το υπερκείμενο βάρος του σώματος, δηλαδή για ένα άτομο 70 κιλών, η καταπόνηση είναι περίπου 50 κιλά. Όταν καθήμεθα η καταπόνηση είναι διπλάσια του σωματικού βάρους (702=140).
Όταν σκύψουμε να σηκώσουμε ένα χαρτάκι, η καταπόνηση είναι 4 φορές το σωματικό βάρος! (4×70=280 κιλά). Υπό τέτοια πίεση ο ινώδης δακτύλιος σκίζεται και μέρος της μάζας του πυρήνα που βρίσκεται υπό πίεση στο κέντρο, προβάλλει προς τα έξω, προκαλώντας μία κήλη.
Η προβολή αυτή (κήλη) πιέζει το νεύρο που διέρχεται δίπλα της, το οποίο μεταφέρει το αίσθημα του πόνου κατά μήκος του σκέλους όπου διακλαδώνεται. Αν αφορά το Ο3 νεύρο (3ο οσφυϊκό) ο πόνος απλώνεται εμπρός στο γοφό και στο μηρό προς το γόνατο. Αν αφορά το Ο4 πονάει ο μηρός εμπρός και η κνήμη. Αν πιέζεται το Ο5 ο πόνος πηγαίνει πίσω από το γοφό κατά μήκος της γάμπας, μέχρι το μεγάλο δάκτυλο. Και αν αφορά το Ι1 (1ο ιερό) ο πόνος ξεκινάει από τη μέση, τον γοφό πίσω και τη γάμπα, φτάνει στην πτέρνα.
Έτσι από το που πονάει ο ασθενής υπολογίζουμε σχεδόν με ακρίβεια ποιος δίσκος πάσχει. Ο πόνος επιτείνεται συνήθως με το βήχα και το πτέρνισμα.
Πώς ελέγχεται
Εάν ο πόνος οφείλεται σε κήλη δίσκου, τότε σηκώνοντας το πάσχον πόδι τεντωμένο και το ενόχλημα επιτείνεται πολύ. Γι΄ αυτό ελέγχουμε κατ΄ αρχάς το υγιές σκέλος, που φυσιολογικά πρέπει να φτάνει μέχρι 80⁰-90⁰.
Στο πάσχον, αν προκαλεί πόνο στις 20⁰ μοίρες πιέζεται η Ι1 ρίζα, αν προκαλεί πόνο στις 45⁰ αφορά την Ο5 ρίζα (νεύρο), αν προκαλείται πόνος στις 60⁰ πιέζεται μάλλον η Ο4 ή η Ο3 ρίζα.
Για να ελέγξουμε ένα το νεύρο που πιέζεται έχει υποστεί βλάβη (πάρεση=παράλυση) ζητούμε από τον πάσχοντα να βαδίσει στα δάκτυλα (εάν δεν μπορεί και το πόδι «πέφτει», πάσχει η Ι1 ρίζα, άρα έχει βλάβη ο δίσκος Ο5-Ι1) να βαδίσει στα πτέρνες (εάν δεν δύναται, έχει παραλύσει το Ο5 νεύρο, από κήλη του Ο4Ο5 δίσκου).
Θεραπεία
Η πίεση του νεύρου επιτυγχάνεται εάν τοποθετήσουμε τον ασθενή σε ύπτια θέση με τα πόδια του ορθή γωνία, επάνω σε 3 μαξιλάρια σκληρά.
Σε αυτή τη θέση διευρύνεται ο χώρος του νωτιαίου σωλήνα και συνήθως το πάσχον νεύρο παύει να πιέζεται. Του χορηγούμε αναλγητικά (2 Depon μαζί).
Εάν εμφανίζει σημεία πάρεσης νεύρου που αναφέρθηκαν, χρειάζεται ορθοπαιδικό έλεγχο, Από ειδικευμένο ιατρό.
Εάν δεν προκαλείται πόνος στην άρση του σκέλους (όπως αναφέρθηκε) χρειάζεται έλεγχο γιατί δεν πρόκειται για πίεση νεύρου από κήλη δίσκου, αλλά για άλλο πρόβλημα (φλεγμονή, κωλικός, κ. ά.).
Λέξεις κλειδιά:
– οσφυαλγία
– ισχιαλγία
– κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου
– πάρεση ρίζας
– ρήξη ινώδους δακτυλίου
* Το παραπάνω θέμα του newsbeast.gr αποτελεί μέρος της συλλογής «100 ερωτήσεις και 100 απαντήσεις» για ορθοπεδικά θέματα για τα σημαντικότερα προβλήματα που μας απασχολούν Κάθε Πέμπτη θα μπορείτε να μαθαίνετε για κάθε ορθοπεδικό πρόβλημα τα αίτια, τα συμπτώματα, την διάγνωση, τον έλεγχο και την θεραπεία. Επιπροσθέτως μπορείτε μέσα από τον μηχανισμό των σχολίων να θέτετε τα δικά σας ερωτήματα.
