Η κατανόησή μας γύρω από τα λίπη -συμπεριλαμβανομένων αυτών που είναι πραγματικά καλά για την υγεία του οργανισμού μας- είναι σε εξέλιξη.
Γνωρίζουμε, για παράδειγμα ότι το κόκκινο κρέας και τα προϊόντα κρέατος, τα μπισκότα και τα διάφορα γλυκά -τα οποία αποτελούν πλούσιες πηγές κορεσμένων λιπαρών οξέων- συνδέονται με αυξημένο αριθμό καρδιαγγειακών θανάτων. Το αντίθετο ισχύει για τους ξηρούς καρπούς, τα λιπαρά ψάρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί τύποι λιπαρών στα τρόφιμα: πολυακόρεστα, μονοακόρεστα, κορεσμένα και τρανς.
Καθένα από αυτά έχει διαφορετικές χημικές και φυσικές ιδιότητες.
Σύμφωνα με τους διατροφολόγους πρέπει να τρώμε όσο μπορούμε λιγότερα κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη και να αυξήσουμε την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και τροφίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως σιτηρά ολικής άλεσης, πουλερικά, ψάρια και ξηρούς καρπούς.
Τα λιπαρά είναι όμως κι αυτά απαραίτητα στη διατροφή μας.
Δείτε παρακάτω επτά πράγματα που ίσως δε γνωρίζατε για τα λιπαρά, όπως παρουσιάστηκαν στην ιστοσελίδα theconversation.com:
1. Το λίπος είναι τροφή της ενέργειας
Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας στη διατροφή μας προέρχεται από υδατάνθρακες. Τα λιπαρά αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο ή δύο πέμπτα της ενεργειακής πρόσληψης ενός ενήλικα και το μισό για ένα νεογέννητο. Στα βρέφη, η υψηλή πρόσληψη λίπους αυξάνει τα αποθέματα και βοηθά στη μείωση της απώλειας θερμότητας. Η προσθήκη λίπους στα τρόφιμα μπορεί να διπλασιάσει το ενεργειακό τους περιεχόμενο, ενώ η αφαίρεσή του από προϊόντα όπως το κρέας ή το γάλα το μειώνει σημαντικά. Το λίπος παρέχει ενέργεια 9 θερμίδων ανά γραμμάριο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους υδατάνθρακες, τις πρωτεΐνες και το αλκοόλ είναι 3,75 θερμίδες, 4 και 7 θερμίδες.
2. Λιγότερη πρόσληψη ενέργειας, μεγαλύτερη απώλεια βάρους
Η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης και όχι αύξηση της σωματικής δραστηριότητας είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση του σωματικού λίπους.
3. Έχει σημασία το πού υπάρχει το λίπος στο σώμα μας
Η υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα είναι πιο επιβλαβής εάν βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα ή το συκώτι, καθώς συνδέεται με εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Περιφέρεια μέσης πάνω από 80 εκατοστά για τις γυναίκες και 94 εκατοστά για τους άντρες, υποδηλώνει κεντρική παχυσαρκία και είναι ένα χρήσιμο «εργαλείο» για την πρόβλεψη του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
4. Το σώμα μας χρησιμοποιεί τους υδατάνθρακες ως καύσιμα, όχι το λίπος
Η παχυσαρκία προκύπτει από την υπερβολική συσσώρευση διατροφικού λίπους στο σώμα. Πολύ μικρή ποσότητα λίπους προέρχεται από τους υδατάνθρακες (όπως η ζάχαρη ή το αλκοόλ) καθώς αυτοί χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση ως καύσιμα, έναντι του λίπους. Η περίσσεια «καυσίμων» όμως αποθηκεύεται ως λίπος, επειδή ο ανθρώπινος οργανισμός έχει περιορισμένη ικανότητα αποθήκευσης των υδατανθράκων.
5. Οι γυναίκες χρειάζονται τα λιπαρά για τη γονιμότητα
Τα λιπαρά παίζουν σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά τη γυναικεία γονιμότητα. Μια υγιής, ενήλικη γυναίκα θα έχει 20-30% λίπος στο σώμα της (αριθμός σχεδόν διπλάσιος από τους άντρες). Αν τα επίπεδα λιπαρών πέσουν περίπου στο 18%, σταματά η ωορρηξία. Αν όμως αυξηθούν πολύ –συνήθως στο 50% του βάρους της- τότε αυτό οδηγεί σε υπογονιμότητα.
6. Ορισμένα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα
Χρειαζόμαστε ορισμένα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα –που ονομάζονται απαραίτητα λιπαρά οξέα, όπως το λινολεϊκό και λινολενικό οξύ- στη διατροφή μας αν θέλουμε να έχουμε υγιές δέρμα. Αυτά συμβάλλουν επίσης στη διατήρηση της καλής καρδιαγγειακής υγείας, καθώς επίσης του εγκεφάλου και της οπτικής λειτουργίας. Φροντίστε να τα παίρνετε από φυτικά έλαια, ξηρούς καρπούς και λιπαρά ψάρια.
7. Χρειαζόμαστε το λίπος για να απορροφήσουμε κάποιες βιταμίνες
Απαιτούνται περίπου 30 γραμμάρια λίπους κάθε μέρα για να βοηθήσουν στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, E και K, τις οποίες λαμβάνουμε επίσης από τις λιπαρές τροφές. Τα φυτικά έλαια είναι σημαντική πηγή βιταμίνης Ε, ενώ τα λιπαρά ψάρια αποτελούν την καλύτερη πηγή βιταμίνης D. Το λάδι στα πράσινα λαχανικά ή τα καρότα βελτιώνει την απορρόφηση του καροτένιου (προ-βιταμίνη Α).
