Η 14η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, αποτελώντας τη μεγαλύτερη εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού αναφορικά με τα αίτια, τα συμπτώματα και την αντιμετώπιση του διαβήτη. Μία από τις παράπλευρες επιπλοκές του διαβήτη είναι το διαβητικό πόδι, το οποίο συνήθως παρουσιάζεται 10-15 χρόνια μετά την πρωτο-εμφάνιση της νόσου. Ο θωρακοχειρουργός-αγγειοχειρουργός, κ. Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος στη συνέντευξη του στο newsbeast που ακολουθεί μας ενημερώνει για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το διαβητικό πόδι, την αναγκαιότητα του τακτικού ιατρικού ελέγχου, αλλά και τη σωστή φροντίδα του διαβητικού ποδιού.
Τι ακριβώς είναι το διαβητικό πόδι;
Με τον όρο “διαβητικό πόδι” εννοούμε όλες τις βλάβες στον άκρο πόδα του διαβητικού ασθενούς που συμβαίνουν από το μέσο της γάμπας και κάτω. Οι βλάβες αυτές εμφανίζονται στους περισσότερους διαβητικούς μετά από 10-15 χρόνια από την έναρξη του διαβήτη και βέβαια είναι πιο συχνές και πιο σύντομα εμφανίσιμες σε όσους έχουν αρρύθμιστο διαβήτη ή δεν ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή και οδηγίες προσωπικής φροντίδας. Το διαβητικό πόδι περιλαμβάνει λειτουργικές βλάβες (βλάβες των νεύρων, πόνος τη νύχτα, κράμπες, μειωμένη αισθητικότητα) και ανατομικές βλάβες (δυσμορφία όπως κάλοι, δερματική σκλήρυνση, είτε έλκη ή φουσκάλες μέχρι γάγγραινα δηλαδή νέκρωση δακτύλων με ή χωρίς φλεγμονή).
Πώς προκαλείται;
Οι αιτίες του διαβητικού ποδιού είναι οι βλάβες που προκαλεί ο διαβήτης στα νεύρα και τις αρτηρίες του σκέλους. Οι βλάβες στα νεύρα προκαλούν έντονα συμπτώματα, αλλά δεν είναι κρίσιμες για την αρτιότητα του σκέλους. Ο διαβήτης καταστρέφει την αγωγιμότητα των νεύρων και προκαλεί μειωμένη αισθητικότητα, πόνο έντονο σε ηρεμία, κάλους και σκλήρυνση του δέρματος, αίσθηση βάδισης πάνω σε βαμβάκι, σκληρά νύχια και μυκητιάσεις ονύχων. Οι βλάβες στις αρτηρίες είναι μάλλον λιγότερο συχνές, αλλά απειλούν την αρτιότητα του σκέλους, διότι ευθύνονται για τους ακρωτηριασμούς. Ο διαβήτης προκαλεί στένωση και τελικά απόφραξη αρτηριών και λόγω αυτού μειωμένη αιμάτωση στο άκρο. Ιδιαίτερα προκαλεί απόφραξη των πολυπεριφερικών αρτηριών, γι’ αυτό οι βλάβες της γάγγραινας ξεκινούν από τα δάκτυλα. Πριν όμως, από μια γάγγραινα έχει ήδη συντελεστεί η μείωση της απόστασης βάδισης. Ο ασθενής δηλαδή, μπορεί να περπατήσει μόνο 50-100 μέτρα, οπότε σταματάει λόγω πόνου. Αυτό λέγεται διαλείπουσα χωλότητα και είναι ένα στάδιο πριν τη γάγγραινα.
Ποια είναι τα συμπτώματα που δε θα πρέπει να αγνοήσει ο ασθενής;
Οι 10 λόγοι που πρέπει να οδηγήσουν έναν διαβητικό για το πόδι του στον αγγειοχειρουργό/αγγειολόγο είναι οι εξής;
- Διαλείπουσα χωλότητα (αδυναμία βάδισης μετά από 100-150 μέτρα)
- Φουσκάλες ή έλκος στο πόδι
- Ψυχρό πόδι που πονάει όταν είναι σε οριζόντια θέση
- Αλλαγή χρώματος στο δέρμα (ωχρό, κόκκινο, μπλε, μαύρο)
- Άσχημη μυρωδιά
- Κάλος στο πέλμα
- Πρησμένο κρύο πόδι
- Αλλοίωση της μορφής του ποδιού
- Αρρύθμιστος διαβήτης
- Φλεγμονή στα δάκτυλα που δεν θεραπεύεται
Το διαβητικό πόδι είναι υπεύθυνο για ένα μεγάλο ποσοστό ακρωτηριασμών. Τι μπορεί να κάνει ο ασθενής για να προλάβει σοβαρές επιπλοκές; Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχεται από τον ειδικό;
Η αλήθεια είναι ότι το 15-20% των διαβητικών εμφανίζει διαβητικό πόδι και από αυτά τα πόδια το 10% οδηγούνται σε κάποιας μορφής ακρωτηριασμού. Δηλαδή, στην Ελλάδα κάθε ημέρα έχουμε 10 ακρωτηριασμούς διαφόρων επιπέδων, λόγω διαβητικού ποδιού. Πάνω από τους μισούς ακρωτηριασμούς οφείλονται στον διαβήτη. Επομένως, όλοι ανεξαιρέτως οι διαβητικοί οφείλουν να ελέγχονται από ειδικούς για τα πόδια τους τουλάχιστον 2 φορές ανά έτος, να περιποιούνται πόδια, κάλους και νύχια σε ειδικό παθολόγο και να έχουν άριστη υγιεινή με καθημερινό ποδόλουτρο στο πόδι.
Ποια είναι η θεραπεία για το διαβητικό πόδι;
Η καλύτερη θεραπεία ασφαλώς είναι η φροντίδα και η ετήσια εκτίμηση από αγγειοχειρουργό όπως και η καλή ρύθμιση του διαβήτη. Ωστόσο, η επιβίωση του άκρου εξαρτάται από την καλή αιμάτωση και τη γρήγορη αντιμετώπιση των νοσηρών καταστάσεων (έλκος, φλεγμονή, νέκρωση). Η εκτίμηση της αιμάτωσης απαιτεί κατ’ αρχήν αξονική αγγειογραφία και εκτίμηση της βλάβης στις αρτηρίες και άμεση διόρθωση με αγγειοπλαστική ή ακόμα και bypass. Αυτό που πάντα λέμε στους ασθενείς είναι ότι “κανένα φάρμακο δεν πάει στο πόδι αν έχει μια φραγμένη αρτηρία”.
Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση καλέστε στο 693 747 4174, ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός – Αγγειοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού είναι στη διάθεση σας για όποια συμβουλή και χρήσιμη οδηγία. Εναλλακτικά επισκεφτείτε την ιστοσελίδα drmarkopoulos.gr.
