Η έξοδος από την αγορά εργασίας εξελίσσεται σε διαρκή τάση, με τις αιτήσεις συνταξιοδότησης να διατηρούνται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα για τέταρτη συνεχή χρονιά. Τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ για το 2024 αποκαλύπτουν ότι 197.228 ασφαλισμένοι υπέβαλαν αίτηση για σύνταξη, επιβεβαιώνοντας τη μαζική «στροφή» χιλιάδων εργαζομένων προς την αποχώρηση, σε μια εποχή εντεινόμενης αβεβαιότητας για τα όρια ηλικίας και το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος.
Παρά το γεγονός ότι το «ψυχολογικό όριο» των 200.000 αιτήσεων δεν ξεπεράστηκε, η φετινή καταγραφή αποτελεί την τρίτη υψηλότερη επίδοση από το 2017 και μετά. Το φαινόμενο δεν είναι νέο – ήδη από το 2021 ο αριθμός των ετήσιων αιτήσεων ξεπερνά σταθερά τις 190.000: 212.151 το 2021, 211.133 το 2022, 190.368 το 2023 και 197.228 το 2024.
Οι αιτίες της μαζικής φυγής
Σύμφωνα με αναλυτές της κοινωνικής ασφάλισης, οι λόγοι που εξηγούν τη διατήρηση αυτής της δυναμικής είναι πολλαπλοί:
- Ωρίμανση ασφαλιστικών δικαιωμάτων: Χιλιάδες ασφαλισμένοι που γεννήθηκαν μεταξύ 1955 και 1965 έχουν πλέον κατοχυρώσει δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης, γεγονός που ενισχύει το κύμα φυγής.
- Νέα κίνητρα παραμονής στην εργασία: Η δυνατότητα που παρέχεται πλέον στους συνταξιούχους να συνεχίσουν να εργάζονται χωρίς σημαντικές περικοπές στη σύνταξη λειτουργεί διπλά – τόσο ως αντικίνητρο παραμονής όσο και ως ασφαλιστική «διέξοδος» για όσους επιθυμούν εισόδημα χωρίς εργασιακή δέσμευση.
- Ανασφάλεια για το μέλλον του ασφαλιστικού: Η προβολή πιθανών αυξήσεων στα γενικά όρια ηλικίας μετά το 2027, λόγω του δημογραφικού προβλήματος, επιταχύνει τις αποφάσεις όσων βρίσκονται στο όριο και δεν επιθυμούν να ρισκάρουν την απώλεια υφιστάμενων προνομίων.
Τα στοιχεία σε βάθος χρόνου
Η ανοδική πορεία των αιτήσεων είναι εμφανής και ιστορικά:
- 2017: 142.061 αιτήσεις
- 2018: 155.649
- 2019: 170.111
- 2020: 175.705
- 2021: 212.151
- 2022: 211.133
- 2023: 190.368
- 2024: 197.228
Από την ανάλυση προκύπτει ότι η «έκρηξη» ήρθε το 2021 και διατηρήθηκε στα ίδια επίπεδα έκτοτε, παρά τις ελαφρές διακυμάνσεις.
Μόνο για τον Δεκέμβριο του 2024, υποβλήθηκαν 14.688 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 10.302 καταχωρήθηκαν μέσα στον ίδιο μήνα και οι υπόλοιπες 4.386 προήλθαν από αναδρομική επεξεργασία.
Οι οικονομικές εκκρεμότητες και το αρνητικό ισοζύγιο
Η πίεση στο σύστημα δεν προέρχεται μόνο από τον αριθμό των αιτήσεων, αλλά και από τις οικονομικές εκκρεμότητες που αυτές δημιουργούν.
Συγκεκριμένα, στο πεδίο των ληξιπρόθεσμων συντάξεων, το ισοζύγιο για τον Δεκέμβριο του 2024 ήταν αρνητικό κατά 15.055.126 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτούντες σύνταξη οφείλουν περισσότερα στον ΕΦΚΑ (κυρίως από μη καταβολή εισφορών) από ό,τι θα έπρεπε να εισπράξουν αναδρομικά λόγω καθυστερήσεων.
Αντίστοιχα, στις μη ληξιπρόθεσμες αιτήσεις, το αρνητικό ισοζύγιο ήταν ακόμη μεγαλύτερο: 22.582.808 ευρώ.
Συνολικά, στο τέλος του 2024 υπήρχαν 32.855 εκκρεμείς αιτήσεις:
- 15.000 ληξιπρόθεσμες,
- 17.855 μη ληξιπρόθεσμες.
Αυτό το «απόθεμα» μεταφέρεται στο 2025, δημιουργώντας πρόσθετη πίεση στην ομαλή λειτουργία του ΕΦΚΑ.
