Φάρμακα από στόματος ή ενέσιμα, κρουστικά κύματα και πεϊκές προθέσεις φέρνουν «τα κάτω… πάνω» στη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας. Χρειάζεται, όμως, προσοχή γιατί τα φάρμακα χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή, ενώ η αποτελεσματικότητα των φυτικών σκευασμάτων/συμπληρωμάτων διατροφής, που κυκλοφορούν στο εμπόριο υποσχόμενα στύση, δεν είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένη και πολλά από αυτά που πωλούνται στο διαδίκτυο είναι επικίνδυνα.
Τα παραπάνω επισημαίνει ο καθηγητής Ουρολογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ), Δημήτρης Χατζηχρήστου.
«Τα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία έχουν ένδειξη σε αρρώστους με οργανική στυτική δυσλειτουργία. Στην ψυχογενή μπορεί να χορηγηθούν και να βοηθήσουν αν συνδυαστούν με θεραπεία από σεξολόγο. Κανένα από αυτά δεν έχει αφροδισιακή δράση, δεν αυξάνει δηλαδή την ερωτική επιθυμία. Όλα τα φάρμακα δρουν στα αγγεία του πέους, προκαλώντας αγγειοδιαστολή, με αποτέλεσμα αυξημένη αιματική ροή στο πέος και επομένως καλύτερη σκληρότητα και διάρκεια στύσης. Τα υπάρχοντα φάρμακα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα χάπια και τις ενδοπεϊκές ενέσεις» αναφέρει ο κ. Χατζηχρήστου με την ευκαιρία της δημοσιοποίησης του νέου πληροφορικού γραφήματος του ΙΜΟΠ με τίτλο «τα κάτω… πάνω».
Τα φάρμακα από το στόμα
Τρεις διαφορετικές ουσίες για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας κυκλοφορούν σήμερα σε μορφή χαπιών στην Ελλάδα, η βαρδεναφίλη, η σιλδεναφίλη (και πρόσφατα τρία γεννόσημα) και η ταδαλαφίλη. Και οι τρεις ουσίες έχουν ένδειξη για λήψη από τον ασθενή περίπου μία ώρα πριν από τη σεξουαλική επαφή. Η διάρκεια δράσης της ταδαλαφίλης είναι 36 ώρες, ενώ των άλλων δύο φαρμάκων 8-12 ώρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι τόσο θα διαρκέσει η στύση- αφού τα φάρμακα αυτά δεν προκαλούν στύση από μόνα τους, αλλά μόνο μετά από ερωτικό ερεθισμό- αλλά ότι προσφέρουν τη δυνατότητα στον ασθενή να εμπλακεί σε σεξουαλική δραστηριότητα όποτε το θελήσει μέσα στις ώρες που αυτά δρουν.
Θα πρέπει να σημειωθεί, επισημαίνει ο κ. Χατζηχρήστου, ότι η τροφή επηρεάζει αρνητικά τη δράση της σιλδεναφίλης και της βαρδεναφίλης (στη μορφή για κατάποση, αλλά όχι στη μορφή που διαλύεται στο στόμα), ενώ η ταδαλαφίλη δεν επηρεάζεται από τη λήψη τροφής. Η σιλδεναφίλη και η βαρδεναφίλη της κλασικής μορφής, θα πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι γιατί αν έχει προηγηθεί -ειδικά λιπαρό- γεύμα μειώνεται και καθυστερεί η δράση τους. Να σημειωθεί ότι η κοινωνική χρήση αλκοόλ δεν επηρεάζει κανένα από τα τρία φάρμακα.
Η ταδαλαφίλη κυκλοφορεί και σε χάπι στα 5mg για καθημερινή λήψη ανεξάρτητα από το αν θα ακολουθήσει σεξουαλική πράξη. Η μορφή αυτή ενδείκνυται σε άντρες με στυτική δυσλειτουργία οι οποίοι έχουν συχνές σεξουαλικές πράξεις ή πάσχουν από καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Η ταδαλαφίλη έχει αποδειχτεί ότι βοηθά όχι μόνο τη στύση, αλλά και την ούρηση των αντρών με αυξημένο μέγεθος προστάτη και σε συμπτώματα όπως η συχνουρία, δυσουρία, επιτακτική ούρηση.
Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών ανέρχεται σε ποσοστό 70%, ενώ τα ποσοστά μειώνονται στο 50% σε ασθενείς που έχουν σοβαρά συνοδά νοσήματα, όπως σακχαρώδης διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις ή αν έχει προηγηθεί ριζική προστατεκτομή για καρκίνο του προστάτη.
Απόλυτη αντένδειξη για τη χορήγησή τους είναι σε ασθενείς που λαμβάνουν νιτρώδη (κατηγορία φαρμάκων για στεφανιαία νόσο). Ο λόγος είναι ότι η συγχορήγηση μπορεί να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης. Οι πιο συχνές παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν είναι πονοκέφαλος, δυσπεψία, μυαλγία, ρινική συμφόρηση και διαταραχές στην όραση. Οι παρενέργειες ακόμα και όταν συμβούν είναι ήπιες και υποχωρούν συνήθως μετά τις πρώτες δόσεις και σίγουρα με την διακοπή της αγωγής.
«Με 15 χρόνια εμπειρίας, τα από του στόματος φάρμακα της στύσης έχουν αποδείξει ότι είναι από τα πλέον ασφαλή, όταν χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού. Απόδειξη της ασφάλειάς τους αποτελεί το γεγονός ότι δύο από αυτά η σιλδεναφίλη και η ταδαλαφίλη ήδη χρησιμοποιούνται σε ημερήσια και χρόνια λήψη, σε διαφορετικές δοσολογίες, για την αντιμετώπιση μιας άλλης σοβαρής πάθησης, της πνευμονικής υπέρτασης» προσθέτει ο κ. Χατζηχρήστου.
Ενδοπεϊκές ενέσεις
Μία άλλη κατηγορία φαρμάκων (παπαβερίνη, φαιντολαμίνη και αλπροσταδίλη) για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας είναι οι ενδοπεϊκές ενέσεις που γίνονται με μια μικρή σύριγγα και λεπτή βελόνα ινσουλίνης από τα πλάγια, μέσα στους δύο κυλίνδρους (σηραγγώδη σώματα) που υπάρχουν στο πέος.
Η χορήγηση του φαρμάκου γίνεται από τον ίδιο τον άντρα, αφού έχει προηγηθεί η κατάλληλη εκπαίδευση από ουρολόγο και έχει βρεθεί η σωστή και εξατομικευμένη δόση, ενώ η στύση επιτυγχάνεται μετά από 10-15 λεπτά, ανεξάρτητα από την ύπαρξη σεξουαλικής επιθυμίας, αφού το φάρμακο δρα τοπικά, και διαρκεί από μισή έως το πολύ μία ώρα.. Η διαδικασία είναι πρακτικά ανώδυνη και οι επιπλοκές σπάνιες. Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι ο πριαπισμός δηλαδή μια παρατεταμένη, επώδυνη στύση που δεν υποχωρεί μετά πάροδο 3-4 ωρών. Το άτομο που θα κάνει ενδοπεϊκή ένεση πρέπει να είναι ενήμερο ώστε αν συμβεί να ενημερώσει τον γιατρό του για να αντιμετωπιστεί ως επείγον, αφού παράταση της στύσης πάνω από 6-8 ώρες μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο πέος και μόνιμη σοβαρή στυτική δυσλειτουργία (προκαλεί ίνωση μέσα στα σηραγγώδη σώματα).
«Η αποτελεσματικότητα των ενέσεων για την επίτευξη ικανοποιητικής στύσης ανέρχεται σε ποσοστά μεγαλύτερα του 80%. Από αυτούς που θα επιλέξουν αυτή την μορφή θεραπείας, ένα ποσοστό 30-50% θα συνεχίσει να την χρησιμοποιεί μετά το πρώτο τρίμηνο. Από τα φάρμακα που έχουν χρησιμοποιηθεί, το μόνο διαθέσιμο στα φαρμακεία μόνο με ιατρική συνταγή είναι η αλπροσταδίλη» εξηγεί ο κ. Χατζηχρήστου.
Κρουστικά κύματα
Η θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας με κρουστικά κύματα είναι μια ανώδυνη και αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας, αποκλειστικά για την αγγειακής αιτιολογίας στυτική δυσλειτουργία, που αναπτύχθηκε την τελευταία δεκαετία. Η εφαρμογή της τεχνολογίας των κρουστικών κυμάτων στα σηραγγώδη σώματα του πέους προκαλεί τη δημιουργία νέων αγγείων και την αύξηση της αιματικής ροής, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της αιμάτωσης του πέους και την επίτευξη καλύτερης ποιότητας στύσης. Η θεραπεία διαρκεί 6-9 εβδομάδες, το σύνολο των συνεδριών είναι 12, η κάθε συνεδρία διαρκεί περίπου 15 με 20 λεπτά. Οι συνεδρίες είναι εντελώς ανώδυνες και δεν υπάρχουν επιπλοκές.
Ως προς την αποτελεσματικότητα, από τις μελέτες φαίνεται ότι από εκείνους που ανταποκρίνονται άριστα στα χάπια για στυτική δυσλειτουργία, μετά την εφαρμογή των κρουστικών κυμάτων ένα ποσοστό 60-75% δεν θα τα χρειάζεται και θα καταφέρνει να έχει ικανοποιητικές σεξουαλικές επαφές. Από εκείνους που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία από το στόμα, ένα ποσοστό περίπου 70% μετά τη θεραπεία θα ανταποκρίνεται στα φάρμακα από το στόμα. Μακροπρόθεσμα φαίνεται ότι η διατήρηση των αποτελεσμάτων παραμένει για τουλάχιστον δύο χρόνια, εφόσον ρυθμιστούν οι παράγοντες κινδύνου που επιδρούν αρνητικά στα αγγεία (π.χ. διακοπή καπνίσματος, καλός έλεγχος σακχαρώδης διαβήτης – υπερλιπιδαιμίας-υπέρτασης). Σε ασθενείς με σοβαρή αγγειακή στυτική δυσλειτουργία, τα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου μειώνονται στο 50%, η δε αποτελεσματικότητα φθίνει με το χρόνο.
Πεϊκές προθέσεις
Η πεϊκή πρόθεση είναι μια συσκευή, η οποία τοποθετείται μέσα στο πέος, βοηθώντας τον άντρα να επιτυγχάνει στύση για μια επιτυχή σεξουαλική επαφή. Αποτελεί θεραπευτική επιλογή για περιπτώσεις που οι άλλες μορφές θεραπείας (φάρμακα, ενδοπεϊκές ενέσεις) έχουν αποτύχει.
Οι πεϊκές προθέσεις είναι δύο ειδών: οι σταθερές και οι διογκούμενες. Οι πρώτες αποτελούνται από δύο κυλίνδρους που τοποθετούνται μέσα στα σηραγγώδη σώματα, με αποτέλεσμα το πέος να είναι μόνιμα σε μια στύση ικανοποιητική για την σεξουαλική πράξη.
Οι διογκούμενες προθέσεις εκτός από τους κυλίνδρους αποτελούνται και από μία αντλία και ένα ρεζερβουάρ που τοποθετούνται σε σημείο του σώματος που δεν φαίνονται.
Ο ασθενής, όποτε επιθυμεί να έχει στύση, πατά την αντλία που τοποθετείται δίπλα στους όρχεις και το υγρό που περιέχει το ρεζερβουάρ διογκώνει τους κυλίνδρους που βρίσκονται μέσα στα σηραγγώδη σώματα. Όταν τελειώσει η επαφή, πατά ξανά την αντλία και το υγρό επιστρέφει στο ρεζερβουάρ, με αποτέλεσμα την υποχώρηση της στύσης. Οι προθέσεις αυτές έχουν το πλεονέκτημα του άριστου αισθητικού αποτελέσματος, αλλά έχουν πολύ υψηλότερο κόστος συγκριτικά με τις μη διογκούμενες. Η εκσπερμάτιση και ο οργασμός δεν επηρεάζονται από την επέμβαση. Η τοποθέτηση της πρόθεσης γίνεται με χειρουργική επέμβαση διαρκείας μιας ώρας περίπου. Ο ασθενής, σε 2-3 μέρες μετά το χειρουργείο, επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ μπορεί να έχει σεξουαλική επαφή μετά από ένα μήνα.
Η ικανοποίηση σε καλά ενημερωμένους ασθενείς αλλά και τους συντρόφους τους είναι ιδιαίτερα υψηλή και ξεπερνάει το 90%. Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και συνήθως εντοπίζονται σε επιμόλυνση της πρόθεσης ή μηχανική βλάβη, οπότε και θα πρέπει να αφαιρεθεί και να τοποθετηθεί νέα.
