Φαρμακευτικές ουσίες οι οποίες συνταγογραφούνται επίσημα δίνουν λύση στο πρόβλημα της πρόωρης εκσπερμάτισης που απασχολεί έναν στους πέντε άντρες ηλικίας κάτω των 60 ετών και αποτελεί την πιο συνηθισμένη σεξουαλική δυσλειτουργία που εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα σε όλες τις ηλικίες.

«Ο αντίκτυπος του προβλήματος στην αυτοεκτίμηση του ατόμου μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, αίσθημα ντροπής και κατάθλιψη. Σημαντικές είναι επίσης οι επιπτώσεις στις συντρόφους των αντρών, όπως αυτό φαίνεται από εκτιμήσεις και των δύο καθώς το 60% των συντρόφων αντρών με πρόωρη δηλώνουν ότι δεν ικανοποιούνται κατά τη σεξουαλική πράξη, το 60% των αντρών με πρόβλημα δηλώνουν ότι η σχέση τους ίσως να ήταν πιο ισχυρή αν μπορούσαν να ικανοποιήσουν σεξουαλικά τους συντρόφους τους και ότι θα αναζητούσαν ιατρική θεραπεία αν ο/η σύντροφος τους το πρότεινε και το 75% όσων έχουν ήδη αναζητήσει λύσεις, το έκαναν προκειμένου να βελτιώσουν τη σεξουαλική ικανοποίηση των συντρόφων τους» επισημαίνει ο καθηγητής ουρολογίας του ΑΠΘ Δημήτρης Χατζηχρήστου με αφορμή εκστρατεία ενημέρωσης του Ινστιτούτου Μελέτης Ουρολογικών Μελετών, του οποίου είναι πρόεδρος.

Όπως αναφέρει στο ΑΜΠΕ, στους άντρες που πάσχουν από πρόωρη εκσπερμάτιση, η σεξουαλική πράξη ολοκληρώνεται συνήθως σε 1-2 λεπτά από τη στιγμή της διείσδυσης. Όπως αναφέρει ο κ Χατζηχρήστου διακρίνονται δύο τύποι πρόωρης εκσπερμάτισης:

Η πρωτοπαθής ή χρόνια, δηλαδή ο άνδρας βίωσε το πρόβλημα από την πρώτη σεξουαλική του εμπειρία και διαρκεί εφ’ όρου ζωής. Σε αυτήν την περίπτωση, που είναι και η συχνότερη, η εκσπερμάτιση προκύπτει πολύ γρήγορα, είτε πριν την κολπική διείσδυση, ή σε λιγότερο από 1-2 λεπτά μετά τη διείσδυση.

Η δευτεροπαθής ή «επίκτητη», που εμφανίζεται σταδιακά ή ξαφνικά, ενώ μέχρι τότε είχε έλεγχο της εκσπερμάτισης ή αυτή γινόταν σε χρόνο που θεωρούσε επαρκή για να απολαμβάνει τη σεξουαλική πράξη. Η δευτεροπαθής προκαλείται από ψυχολογικούς και σωματικούς παράγοντες.

Οι βασικές σωματικές αιτίες που προκαλούν την επίκτητη μορφή είναι: παθήσεις του προστάτη, και ειδικότερα χρόνια προστατίτιδα, η στυτική δυσλειτουργία, ο υπερθυρεοειδισμός και η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών. Οι βασικές ψυχολογικές αιτίες είναι το στρες, το άγχος για την απόδοση κατά τη σεξουαλική επαφή, η χαμηλή αυτοπεποίθηση/αυτοεκτίμηση και οι δυσκολίες στις σχέσεις/αρνητικές εμπειρίες.

Οι παθήσεις του θυρεοειδή και κυρίως ο υπερθυρεοειδισμός είναι οι μόνες γνωστές σήμερα οργανικές παθήσεις που έχουν ως σύμπτωμα την πρόωρη εκσπερμάτιση. Αποκαθίσταται δε το πρόβλημα αμέσως μόλις ρυθμιστεί η θυρεοειδοπάθεια. Παθήσεις που πρόσκαιρα προκαλούν πρόωρη εκσπερμάτιση δευτερογενώς είναι και οι φλεγμονές του προστάτη (χρόνια προστατίτιδα), καθώς και η στυτική δυσλειτουργία.

Γι’ αυτό και πρέπει να αντιμετωπίζονται αρχικά και αν το πρόβλημα της εκσπερμάτισης παραμένει, τότε αντιμετωπίζουμε και την πρόωρη.

Μπορεί να βοηθηθεί ένας άντρας με πρόωρη εκσπερμάτιση;

Παρά τη συχνότητα εμφάνισής της, αποτελεί μια από τις παθήσεις που έχουν την ελλιπέστερη διάγνωση και θεραπεία. Η πρόωρη εκσπερμάτιση παραμένει μια πάθηση που δύσκολα διαγιγνώσκεται και θεραπεύεται, κυρίως επειδή οι άντρες τις περισσότερες φορές δεν θέλουν να συζητήσουν τα συμπτώματα με τους γιατρούς, είτε επειδή ντρέπονται, είτε εξαιτίας της πεποίθησης ότι η πάθησή τους δεν αντιμετωπίζεται.

Επίσης, οι άντρες που υποφέρουν, συχνά πιστεύουν ότι δεν υπάρχει επαρκής θεραπεία για το πρόβλημά τους. Μελέτες έδειξαν ότι μόλις το 9% των ανθρώπων που έχουν αντιληφθεί μόνοι τους τα συμπτώματα της πρόωρης εκσπερμάτισης έχουν επισκεφθεί γιατρό και από αυτήν την μικρή ομάδα, το 70% διαγνώστηκε τυχαία, κατά τη διάρκεια επίσκεψης για άλλο ιατρικό πρόβλημα. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι από το 91% των αντρών που δεν συμβουλεύτηκαν ποτέ γιατρό, το 52,2% δήλωσε ότι δεν είχαν καν σκεφτεί αυτήν την εκδοχή.

Τι θεραπείες υπάρχουν;

Για δεκαετίες η πρόωρη εκσπερμάτιση θεωρείτο καθαρά ψυχολογικό πρόβλημα και θεραπεύονταν με συμπεριφορικές κυρίως προσεγγίσεις. Αργότερα έγιναν διαθέσιμες θεραπείες με φάρμακα και πρόσφατα, εγκρίθηκε επίσημα η συνταγογράφησή τους. Συχνά, άλλωστε, το πρόβλημα έχει ως αίτια οργανικούς/νευροβιολογικούς παράγοντες που είναι ιάσιμοι. Εάν οφείλεται σε κάποια άλλη πάθηση π.χ. υπερθυρεοειδισμός, μη-διαγνωσμένη χρόνια προστατίτιδα, τότε η θεραπεία της βασικής νόσου θα αποκαταστήσει το πρόβλημα.

Στην περίπτωση της πρωτοπαθούς πρόωρης εκσπερμάτισης, οι γιατροί είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν διάφορες επιλογές στους ασθενείς τους, όπως φαρμακευτική αγωγή και ψυχοσεξουαλικές θεραπείες.

Ποίες είναι οι υπάρχουσες φαρμακευτικές θεραπείες;

Υπάρχουν διάφορα σκευάσματα που λαμβάνονται από το στόμα και δίνονται με ιατρική συνταγή και έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία. Η μόνη, αποδεδειγμένα αποτελεσματική, φαρμακευτική βοήθεια για την πρόωρη εκσπερμάτιση είναι η χορήγηση αναστολέων επαναπρόσληψης της σεροτονίνης που λαμβάνεται από το στόμα, δρα στα εγκεφαλικά και νωτιαία κέντρα, και επιβραδύνει την εκσπερμάτιση.

Το πρόβλημα με τα φάρμακα αυτά ήταν η καθυστερημένη δράση τους και η μη ύπαρξη ένδειξης για την πάθηση. Τα τελευταία χρόνια όμως κυκλοφορεί στην Ευρώπη σκεύασμα με ένδειξη ειδικά την πρόωρη εκσπερμάτιση, η δαποξετίνη. Η φαρμακευτική αυτή θεραπεία δρα μέσα σε μια ώρα κι έτσι μπορεί να χρησιμοποιείται συχνά και μόνον όταν πρόκειται ο άντρας να έρθει σε σεξουαλική επαφή.

Μελέτες έχουν δείξει ότι αυξάνει το χρόνο μέχρι την εκσπερμάτιση 3-4 φορές, βελτιώνει τον έλεγχο και αυξάνει τη σεξουαλική ικανοποίηση των αντρών και των συντρόφων τους. Το φάρμακο μπορεί επίσης να συνδυαστεί για πιο μόνιμα αποτελέσματα με τις διάφορες ψυχοσεξουαλικές θεραπείες. Φυσικά, όπως κάθε φάρμακο, θα πρέπει να δίδεται μόνο από το γιατρό, ο οποίος θα πρέπει να ενημερώνει αναλυτικά για τη χρήση του και τις τυχόν παρενέργειές του.

Αποδίδουν οι τεχνικές αυτοβοήθειας;

Τεχνικές αυτοβοήθειας, όπως χρήση διπλού προφυλακτικού ή προφυλακτικού που περιέχει αναισθητική ουσία, τα οποία δημιουργούν ελαφριά αίσθηση μουδιάσματος, μπορεί να είναι εν μέρει αποτελεσματικά για σύντομο χρονικό διάστημα, στην ουσία όμως ενδέχεται να επιδεινώσουν αντί να εξαλείψουν το πρόβλημα επειδή μειώνουν τις σεξουαλικές αισθήσεις που πρέπει να τεθούν σε έλεγχο για να βελτιωθεί η πάθηση.

Ο αυνανισμός πριν τη σεξουαλική πράξη είναι επίσης μια τεχνική που υιοθετούν πολλοί νέοι άντρες. Μετά τον αυνανισμό το πέος απευαισθητοποιείται και έχει μεγαλύτερο χρόνο μέχρι την εκσπερμάτιση εάν γίνει εφικτή μια δεύτερη στύση. Άλλες τεχνικές που συχνά υιοθετούνται είναι το να κάνουν μη σεξουαλικές σκέψεις κατά τη διάρκεια της επαφής, προκειμένου να διασπάσουν την προσοχή τους με κάτι μη σεξουαλικό και να αναστείλουν την εκσπερμάτιση.

Αυτές οι τεχνικές αυτοβοήθειας, συνήθως δεν λύνουν το πρόβλημα και επιπλέον, ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόβλημα στύσης. Τέλος θα πρέπει να τονιστεί ότι προμήθεια σκευασμάτων είτε από το διαδίκτυο, είτε των καλούμενων φυτικών προϊόντων, είναι πρακτικά άγνωστης προέλευσης και σύστασης και συνεπώς άγνωστης ασφάλειας.

Βοηθάει η χρήση τοπικών αναισθητικών;

Κρέμες και σπρέι που περιέχουν αναισθητικά συστατικά όπως λιδοκαΐνη και πριλοκαΐνη εφαρμόζονται στο πέος για την απευαισθητοποίηση της βαλάνου, ώστε να καθυστερούν την εκσπερμάτιση με μέτρια αποτελέσματα. Ωστόσο, είναι δύσκολο να πετύχει κανείς τη δοσολογία των εν λόγω τοπικών αναισθητικών σκευασμάτων, με αποτέλεσμα να προκαλούν μούδιασμα του πέους, και αν υπάρξει υπέρβαση δοσολογίας οδηγούν σε απώλεια στύσης και/ή αδυναμία εκσπερμάτισης. Επίσης, είναι πολύ πιθανό το αναισθητικό συστατικό να μεταφερθεί στον κόλπο της συντρόφου προκαλώντας μειωμένη αισθητικότητα, ακόμη και δυσκολία στον οργασμό. Γι’ αυτό ο άνδρας που τα χρησιμοποιεί πρέπει πριν την επαφή να πλύνει σχολαστικά το πέος του.

Οι ψυχοσεξουαλικές θεραπείες βοηθούν;

Υπάρχουν ειδικές θεραπείες και ασκήσεις που γίνονται υπό την καθοδήγηση σεξολόγου και στοχεύουν στο να εκπαιδεύσουν τους άντρες να αναγνωρίζουν σημάδια πριν από την εκσπερμάτιση, και να βελτιώνουν τον έλεγχο της εκσπερμάτισης.

Οι δύο συνηθέστερες συμπεριφοριστικές τεχνικές είναι: η τεχνική «διακοπής-έναρξης» και τεχνική «πίεσης» της βαλάνου. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές των εν λόγω τεχνικών, ωστόσο η κλινική εμπειρία έδειξε ότι μετά την αρχική επιτυχία της τάξεως του 50-60%, δεν καταφέρνουν να προσφέρουν μακροχρόνια βελτίωση και το πρόβλημα υποτροπιάζει.

Αντί της τεχνικής «διακοπής-έναρξης», η οποία μπορεί να αποβεί ελάχιστα ικανοποιητική για τη σύντροφο, σήμερα οι άντρες μαθαίνουν να μετριάζουν και να μειώνουν το επίπεδο διέγερσης εκτελώντας αργές, αισθησιακές κινήσεις ενώ ανασαίνουν βαθιά και αργά. Ο στόχος είναι να διατηρηθεί το επίπεδο διέγερσης κάτω από το όριο εκσπερμάτισης, διατηρώντας παράλληλα μια ικανοποιητική στύση.

Στην προσπάθεια αυτή, ο σεξολόγος μπορεί να σας προτείνει τη χρήση ειδικών συσκευών, που προκαλούν εστιασμένο ερεθισμό στο πέος και χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των ασκήσεων απευαισθητοποίησης, στο σπίτι, είτε με τον αυνανισμό, είτε με εκτέλεση ασκήσεων που εμπλέκουν και τη σύντροφο. Οι τεχνικές ελέγχου της αναπνοής τέλος, φαίνεται πως επιδρούν χαλαρωτικά και έχουν αποτελέσματα.

Να σημειωθεί ότι το Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ) και το Κέντρο Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας (ΚΕ.Σ.Α.Υ.) συνεχίζοντας την εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σε θέματα σεξ έχει δημιουργήσει πληροφορικό γράφημα για τη πρόωρη εκσπερμάτιση.