Η αξία των υπερήχων στην οριστική θεραπεία των κιρσών

Οι κιρσοί είναι οι φλέβες που «φουσκώνουν» κάτω από το δέρμα, συνήθως στην κνήμη αλλά κάποιες φορές και στον μηρό.

Είναι φλέβες που υπήρχαν πάντοτε εκεί αλλά πλέον οι βαλβίδες τους έχουν χαλάσει, με αποτέλεσμα να δέχονται πολύ μεγαλύτερη ποσότητα αίματος από την φυσιολογική και έτσι μεγαλώνουν σε διάμετρο και δίνουν στα πόδια μια πραγματικά αντιαισθητική εικόνα.

Οι βαλβίδες που υπάρχουν στις φλέβες έχουν το ρόλο να επιτρέπουν στο αίμα να κινείται προς την καρδιά και όχι προς τα πόδια. Όταν οι βαλβίδες υποστούν βλάβη, η ροή του αίματος στις φλέβες αλλάζει και κατευθύνεται προς τα πόδια.

Αυτό ονομάζεται παλινδρόμηση και παίζει εξαιρετικό ρόλο στην παθογένεια της φλεβικής ανεπάρκειας και στην δημιουργία των κιρσών.

Τι μπορούν να «δουν» οι υπέρηχοι που δεν φαίνεται με γυμνό μάτι

Οι κιρσοί είναι ένα δίκτυο επιφανειακών φλεβών, οι οποίοι καταλήγουν σε κάποια από τις κύριες επιφανειακές φλέβες, την μείζονα ή την ελάσσονα σαφηνή, οι οποίες συνήθως βρίσκονται μέσα στο λίπος, αρκετά κάτω από το δέρμα και δεν είναι ορατές παρά μόνο με υπέρηχους.

Μοιάζουν με την κορυφή ενός παγόβουνου: ενώ η κορυφή του παγόβουνου που ξεπροβάλλει πάνω από το νερό φαίνεται να είναι μικρή, ο κύριος όγκος του που κρύβεται κάτω από το νερό μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος.

Έτσι και με τους κιρσούς, αυτό που κρύβεται κάτω από το δέρμα, μπορεί να είναι πολύ σημαντικό, τόσο για τη βαρύτητα της ανεπάρκειας όσο και για το σχεδιασμό της θεραπείας.

Το φλεβικό μας σύστημα μοιάζει με ένα δένδρο!

Ένας εύκολος τρόπος για να καταλάβει κανείς το τι συμβαίνει στο πόδι ενός ασθενούς με φλεβική ανεπάρκεια είναι να σκεφτεί το φλεβικό του δίκτυο σαν ένα δέντρο.

Ο κορμός του δέντρου είναι στο εσωτερικό, κάτω από το δέρμα και αφορά την κύρια επιφανειακή φλέβα (μείζονα ή ελάσσονα σαφηνή) που τροφοδοτεί με αίμα τους κιρσούς, ενώ οι κιρσοί αποτελούν τα κλαδιά του δέντρου.

Πως σχετίζονται όλα αυτά με τη θεραπεία της φλεβικής ανεπάρκειας; Ας θεωρήσουμε ότι στην αυλή μας υπάρχει ένα δέντρο που θέλουμε να κόψουμε. Τι κάνουμε; Κόβουμε τον κορμό του.

Τα κλαδιά όσο και να τα κλαδεύει κανείς ξαναφυτρώνουν. Με τον ίδιο τρόπο, για να θεραπευτούν σωστά οι κιρσοί θα πρέπει να «σφραγίσουν» όλα τα κύρια σημεία στο πόδι τα οποία εμφανίζουν παλινδρόμηση, δηλαδή επιστροφή του αίματος προς τα κάτω, τροφοδοτώντας τους κιρσούς.

Η κλινική διάγνωση στους κιρσούς είναι εξαιρετικά εύκολη για ένα απλό λόγο: είναι ορατοί στο δέρμα. Οι περισσότεροι ασθενείς με κιρσούς στα κάτω άκρα πηγαίνουν στο γιατρό ξέροντας ήδη ότι έχουν κιρσούς.

Φυσικά και η κλινική εξέταση είναι σημαντική, αλλά η πιο σημαντική εξέταση όλων είναι η απεικόνιση με υπερήχους. Η εξέταση ενός ασθενούς με κιρσούς δεν μπορεί να θεωρείται ολοκληρωμένη αν δεν γίνει απεικονιστικός έλεγχος με υπερήχους.

Ο υπερηχογραφικός έλεγχος περιλαμβάνει την απλή απεικόνιση σε ασπρόμαυρη εικόνα, τον έλεγχο της ροής του αίματος με τη προσθήκη χρώματος και τον έλεγχο της ταχύτητας της ροής του αίματος στις φλέβες.

Λόγω των τριών τεχνικών που χρησιμοποιούνται κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο των φλεβών και γενικά του αγγειακού συστήματος έχει καθιερωθεί στην Ελλάδα να περιγράφεται η εξέταση σαν «τρίπλεξ».

Τι μας προσφέρει το τρίπλεξ και γιατί είναι τόσο σημαντικό;

Το τρίπλεξ μας δίνει μια πολύ καλή ιδέα του τι συμβαίνει κάτω από το δέρμα. Και, όπως γίνεται αντιληπτό από αυτά που συζητήθηκαν στην αρχή, αυτό είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό.

Ο αγγειοχειρουργός πολύ γρήγορα μπορεί να καταλάβει που καταλήγουν οι κιρσοί, την λειτουργία των φλεβών στις οποίες καταλήγουν, αν ανεπαρκούν δηλαδή ή όχι, καθώς και να ανακαλύψει επιπλέον σημεία του φλεβικού δικτύου μέσω των οποίων γίνεται παλινδρόμηση, δηλαδή επιστροφή αίματος στο πόδι.

Όλα αυτά τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς εφόσον ο ασθενής προχωρήσει σε θεραπεία των κιρσών, χωρίς όμως να θεραπευτούν όλες οι φλέβες που εμφανίζουν παλινδρόμηση, αίμα θα συνεχίσει να επιστρέφει στο πόδι και σύντομα μετά την επέμβαση θα επανεμφανιστούν κιρσοί στο πόδι.

Η υποτροπή των κιρσών σε διάστημα μικρότερο της τριετίας από την επέμβαση συνήθως αφορά τέτοιες περιπτώσεις.

Η «κατασκευή» ενός χάρτη του φλεβικού δικτύου με τη χρήση του τρίπλεξ λέγεται χαρτογράφηση. Είναι μια ανώδυνη αν και λίγο χρονοβόρα διαδικασία, η οποία παρέχει μια πολύ καλή εικόνα του τι συμβαίνει στο πόδι του ασθενούς.

Ο αγγειοχειρουργός μπορεί να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία που του παρέχονται από την χαρτογράφηση για τον σχεδιασμό της επέμβασης στο πόδι, μεγιστοποιώντας το τελικό αποτέλεσμα.

Το τρίπλεξ βοηθά στο να τελειοποιηθεί το χειρουργικό αποτέλεσμα

Η σωστά σχεδιασμένη και εκτελεσμένη επέμβαση για τους κιρσούς είναι το κλειδί για την αποφυγή υποτροπής μετά από την θεραπεία. Η συμβολή της υπερηχογραφικής μελέτης υψηλού επιπέδου σε αυτό το σκοπό είναι ανεκτίμητη.

Τέλος, σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι το τρίπλεξ είναι μια εξέταση που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εμπειρία του εξεταστή. Εμπειρία, υπομονή και αγάπη για τη φλεβική κυκλοφορία είναι απαραίτητα συστατικά για μια σωστή μελέτη του φλεβικού συστήματος των κάτω άκρων.

Αλέξανδρος Ματθαίου, Αγγειοχειρουργός