Σκεφτείτε μια τυπική μέρα της καθημερινότητάς μας. Κοιμόμαστε σχεδόν οκτώ ώρες, ξυπνάμε για να οδηγήσουμε για τη δουλειά μας-ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις- και παρκάρουμε όσο το δυνατόν πιο κοντά στην είσοδό της για να βρεθούμε πιθανώς καθισμένοι σε μια άλλη καρέκλα μπροστά σε έναν υπολογιστή για άλλες οκτώ ώρες. Μετά θα ξανακαθίσουμε στο αυτοκίνητο για να βρεθούμε στο σπίτι όπου αφού φάμε θα καθίσουμε στον καναπέ μπροστά από την τηλεόραση για να χαλαρώσουμε. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται συχνά ο όρος Couch Potato δηλ. ο άνθρωπος που «ριζώνει« στον καναπέ όπως «ριζώνει« μία πατάτα μετά από καιρό για να περιγράψουμε το άτομο το οποίο σπαταλά πολύ χρόνο καθισμένο ή ξαπλωμένο συνήθως βλέποντας τηλεόραση. Κι ενώ φαινομενικά δεν υπάρχουν σοβαρές επιβαρύνσεις ούτε αξιοπρόσεκτοι τραυματισμοί από έντονη δραστηριότητα αρχίζουν κι εμφανίζονται πόνοι παντού. Γιατί; Επειδή τα τοξικά υποπροϊόντα (γαλακτικό οξύ, ισταμίνες, βραδυκινίνες κ.ά.) τα οποία παράγονται για τη διατήρηση μιας στάσης, δεν αποβάλλονται με τους ρυθμούς που θα έπρεπε αν κινούμασταν φυσιολογικά, προκαλούν την εμφάνιση ανεξήγητων πόνων στον αυχένα, στη ράχη, στη μέση και γενικά σε όλο το σώμα. Το παρατεταμένο κάθισμα προκαλεί υπερβολική επιβάρυνση στη σπονδυλική στήλη και στη λεκάνη ιδιαίτερα, όταν δεν καθόμαστε σωστά. Κάποιες μυϊκές ομάδες όπως ο λαγονοψοίτης και η χαμηλή μοίρα των ραχιαίων «σφίγγουν», η λεκάνη πέφτει μπροστά προκαλώντας μεγαλύτερη αύξηση της καμπύλης της μέσης και προβολή της κοιλιάς (αυξημένη λόρδωση). Αυξημένη λόρδωση ή υπερλόρδωση μπορεί να παρατηρηθεί επίσης σε υπέρβαρα άτομα και εγκύους, σε αθλητές όπως χορευτές, καθώς και σε γυναίκες που φοράνε συχνά ψηλά τακούνια. Αντισταθμιστικά άλλοι μύες (π.χ. κοιλιακοί, οπίσθιοι μηριαίοι) αδυνατίζουν και προκαλούν αυξημένη πίεση χαμηλά στη μέση. Το αποτέλεσμα είναι τοπική δυσλειτουργία και βλάβες όπως κήλες μεσοσπονδυλίων δίσκων, ισχιαλγία, μυϊκός σπασμός και πόνοι. Με τον ίδιο μηχανισμό, η στάση μπροστά σε υπολογιστές, στο αυτοκίνητο, στο γραφείο προκαλεί αυτό που αποκαλούμε σύνδρομο «στρογγυλεμένων ώμων – πρόσθιας κλίσης του κεφαλιού» με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η αυχενική μοίρα και να προκαλούνται οι τόσο συχνοί πόνοι στον αυχένα και στις ωμοπλάτες. Ακόμη και 15 – 20 λεπτά καθιστής θέσης στο γραφείο -μπροστά σε ένα υπολογιστή- μπορεί να προκαλέσει την έκλυση πόνου. Θεραπευτικά παρεμβαίνουμε διορθώνοντας την κακή στάση. Η αντιμετώπιση της οσφυαλγίας ή του πόνου στον αυχένα και την ράχη με φάρμακα δεν είναι τίποτε άλλο από μία συμπτωματική αντιμετώπιση. Φεύγει πρόσκαιρα ο πόνος όμως η αιτία είναι εκεί. Η πολύ καλή κλινική και λειτουργική εκτίμηση όλων των μυϊκών ανισορροπιών είναι το σημαντικότερο βήμα προς την διόρθωσή τους και την βελτίωση των συμπτωμάτων. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η διόρθωση της στάσης σώματος είναι μια αργή και σταθερά βελτιούμενη διαδικασία, διότι η κακή μας στάση έγινε σε βάθος χρόνων άρα χρειάζεται και αρκετό χρόνο για τη διόρθωσή της. Η διόρθωση γίνεται με συγκεκριμένες τεχνικές στις οποίες χρησιμοποιούμε τα χέρια μας αλλά και τον βελονισμό για να κινητοποιήσουμε όλα τα λεγόμενα μαλακά μόρια όπως μυς, περιτονίες, θυλάκους καθώς και με την ενεργητική συμμετοχή του ατόμου στη διόρθωση του περιβάλλοντος της εργασίας και του σπιτιού, με συνεχή επαγρύπνηση για τη στάση του σώματός του, με άσκηση (βάδιση, διατάσεις, ενδυνάμωση, τεχνικές όπως Feldenkrais και Alexander, Tai Chi, Yoga Pilates κ.ά.) και αλλαγή συνηθειών όπως μείωση του χρόνου που φορά μια γυναίκα ψηλά τακούνια.
Σημαντικές Συμβουλές
- Θυμηθείτε σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε μια ή δύο ώρες) να αλλάζετε θέση, να σηκωθείτε για να πιείτε νερό, να κάνετε ήπιες διατάσεις του αυχένα ή του ισχίου.
- Προχωρήστε επιτέλους στις απαραίτητες εργονομικές παρεμβάσεις στο γραφείο (απόσταση του πληκτρολογίου και της οθόνης του υπολογιστή, ύψος και τύπος της καρέκλας),
- Υποστηρίξτε την μέση σας με ένα μαξιλάρι όταν οδηγείτε ή κάθεστε κάπου για πολλές ώρες,
- Οι διατάσεις των «σφιγμένων» μυών και η ενδυνάμωση των αδύνατων μυών μπορεί να μας βοηθήσουν να κερδίσουμε ξανά τη μυϊκή ισορροπία μας.
- Η αναζήτηση του ειδικού ιατρού ο οποίος θα διαγνώσει τις μυϊκές ανισορροπίες και θα μας βοηθήσει να τις διορθώσουμε με το κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα και τις απαραίτητες εργονομικές παρεμβάσεις, πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα.
