Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, γνωστή και ως δισκοπάθεια, αποτελεί μια από τις πιο συχνές αιτίες πόνου στην πλάτη και στα κάτω άκρα. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού και μπορεί να προκαλέσει σημαντική δυσφορία και περιορισμό στην καθημερινότητα των ασθενών. Στο παρόν άρθρο, θα αναλύσουμε τα πάντα για τη κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, από τα αίτια και τα συμπτώματα μέχρι τις σύγχρονες μεθόδους θεραπείας και χειρουργικής αντιμετώπισης.
Τι είναι η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου;
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι το υλικό που βρίσκεται ανάμεσα στους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης και λειτουργεί ως «αμορτισέρ» για τη σπονδυλική στήλη, απορροφώντας τους κραδασμούς και προσφέροντας ευλυγισία. Όταν διαταραχθεί η κατασκευή -αρχιτεκτονική του δίσκου και υλικό από το εσωτερικό του προβάλλει ή ακόμη και αποκολλάται , λέμε ότι έχουμε κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει πίεση στα νεύρα της σπονδυλικής στήλης ή/και στο νωτιαίο μυελό , οδηγώντας σε πόνο, μουδιάσματα ή αδυναμία στα άκρα ,αίσθημα κόπωσης ,αστάθεια στο περπάτημα ,διαταραχές στην ούρηση ή/και στην αφόδευση κ.ο.κ.
Πώς μπορούμε να την αναγνωρίσουμε;
Τα συμπτώματα της κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή της σπονδυλικής στήλης που επηρεάζεται. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι κήλης αφορούν τη μέση και τον αυχένα. Οι ασθενείς συνήθως αναφέρουν έντονο πόνο που ακτινοβολεί στα κάτω άκρα, ενώ το ισχιακό νεύρο είναι το πιο συχνά προσβεβλημένο. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται από αδυναμία ή μουδιάσματα, που περιορίζουν την ικανότητα ή /και την μορφή της κίνησης.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου μπορεί να προκληθεί από ποικίλες αιτίες, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με τη φθορά της σπονδυλικής στήλης, αλλά και με εξωτερικούς παράγοντες που επιβαρύνουν την υγεία της. Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Γήρανση: Με την πάροδο των ετών, οι δίσκοι της σπονδυλικής στήλης χάνουν την ελαστικότητά τους και τις δυνατότητες απορρόφησης κραδασμών, γεγονός που τους καθιστά πιο επιρρεπείς σε ρωγμές και “σχισίματα”
- Σωματική Καταπόνηση: Οι άνθρωποι που ασκούν σωματική εργασία με έντονη φυσική καταπόνηση, όπως η μεταφορά βαρέων φορτίων ή η εκτέλεση βαρέων φυσικών ασκήσεων, εκτίθενται σε αυξημένο κίνδυνο για τραυματισμούς ή εκφυλιστικές αλλοιώσεις στους δίσκους
- Επαναλαμβανόμενες Κινήσεις: Η συνεχής εκτέλεση κινήσεων που απαιτούν έντονη κάμψη ή στροφή της σπονδυλικής στήλης, όπως σε επαγγελματίες αθλητές ή εργαζόμενους σε θέσεις που απαιτούν να σηκώσουν ή να στρίψουν συχνά, μπορεί να προκαλέσει εξάντληση και φθορά στους μεσοσπονδύλιους δίσκους
- Γενετική Προδιάθεση: Ορισμένοι άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση για την ανάπτυξη κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου, λόγω κληρονομικών παραγόντων που επηρεάζουν τη δομή και την ελαστικότητα των δίσκων τους
- Κακή Στάση Σώματος: Η συνεχής κακή στάση σώματος ή η λανθασμένη θέση κατά τη διάρκεια της καθημερινής δραστηριότητας (π.χ. πολύωρη καθιστική εργασία χωρίς επαρκή υποστήριξη στην πλάτη) μπορεί να επιβαρύνει τη σπονδυλική στήλη και να προκαλέσει προβλήματα στους δίσκους
- Απώλεια Σωματικού Βάρους ή Παχυσαρκία: Η υπερβολική πίεση που ασκείται από το υπερβολικό βάρος στα οστά και τους δίσκους της σπονδυλικής στήλης μπορεί να εντείνει τη φθορά τους, ενώ η ξαφνική απώλεια βάρους χωρίς την κατάλληλη φυσική κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή αδυναμία και επιπλέον επιβάρυνση της σπονδυλικής στήλης.
Ποια είναι η συντηρητική αντιμετώπιση της κήλης;
Η θεραπεία για την κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τα συμπτώματα του ασθενούς. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης.
Η συντηρητική αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και την αποκατάσταση της κινητικότητας του ασθενούς, χωρίς την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τις εξής μεθόδους:
- Ανάπαυση: Η περιοδική ξεκούραση είναι κρίσιμη για την αποφυγή επιδείνωσης των συμπτωμάτων και τη μείωση της καταπόνησης της σπονδυλικής στήλης. Η ανάπαυση πρέπει να είναι περιορισμένη και ελεγχόμενη, καθώς η πλήρης ακινησία μπορεί να προκαλέσει αδυναμία των μυών και άλλες επιπλοκές
- Φυσιοθεραπεία: Ειδικά προγράμματα φυσιοθεραπείας στοχεύουν στην ενδυνάμωση των μυών του κορμού και της πλάτης, στην αποκατάσταση της σωστής στάσης του σώματος και στην αποφόρτιση της σπονδυλικής στήλης
- Χορήγηση φαρμάκων: Η φαρμακευτική αγωγή είναι συχνά η πρώτη γραμμή άμυνας για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής. Τα πιο συνηθισμένα φάρμακα περιλαμβάνουν:
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
- Μυοχαλαρωτικά
- Ορθοπαιδικά υποστηρικτικά μέσα: Σε πολλές περιπτώσεις, η χρήση ειδικών υποστηρικτικών μέσων μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο και να διευκολύνει την αποκατάσταση. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Ζώνες στήριξης
- Κολάρα αυχένα
- Ενέσεις κορτικοστεροειδών: Όταν ο πόνος παραμένει έντονος και δεν υποχωρεί με την παραδοσιακή φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός μπορεί να προτείνει την τοπική ένεση κορτικοστεροειδών στην πάσχουσα περιοχή της σπονδυλικής στήλης. Οι ενέσεις αυτές (επισκληρίδιες,ενδοτρηματικές ,ενδαρθρικές )βοηθούν στην αντιμετώπιση της περιοχικής φλεγμονής και δύνανται να προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο και τα υπόλοιπα συμπτώματα -σημεία της δισκοπάθειας
- Πότε απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση;
Όταν η συντηρητική θεραπεία δεν αποφέρει αποτέλεσμα ή όταν η κήλη προκαλεί νευρολογικά συμπτώματα, όπως αδυναμία ή απώλεια αισθητικότητας, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι η καλύτερη λύση για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και την ανακούφιση από τον πόνο.
Οι σύγχρονοι χειρουργοί χρησιμοποιούν τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας, που προσφέρουν πλεονεκτήματα όπως μικρότερο πόνο μετά την επέμβαση και ταχύτερη επιστροφή στην καθημερινότητα. Ειδικότερα, οι πιο κοινές χειρουργικές επεμβάσεις περιλαμβάνουν:
- Δισκεκτομή: Αφαίρεση του κατεστραμμένου τμήματος του δίσκου για να μειωθεί η πίεση που ασκείται στα νεύρα, επιφέροντας άμεση ανακούφιση από τον πόνο και τα νευρολογικά συμπτώματα
- Μικροδισκεκτομή-Ενδοσκοπική δισκεκτομή-δισκεκτομή με χρήση Laser : Αποτελούν εξελιγμένες μορφές δισκεκτομής.Η αφαίρεση του δίσκου γίνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια, χρησιμοποιώντας μικρότερες τομές και εξειδικευμένο εξοπλισμό.Μ’αυτό τον τρόπο μειώνεται ακόμα περισσότερο ο χρόνος αποκατάστασης καθώς και οι πιθανές χειρουργιικές επιπλοκές
- Δισκοπλαστική -διαδερμικές ενδοδισκικές παρεμβάσεις πχ έγχυση discogel. Με συγκεκριμένες ενδείξεις μπορούν ακόμη και με τοπική αναισθησία να παρέχουν σημαντική βελτίωση σε μια δισκοπάθεια ,ιδιαιτερα σε περιπτώσεις εκφυλισμνεων δίσκων χωρίς σημαντική πίεση σε νευρικές δομές
- Σπονδυλοδεσία:
Σε περιπτώσεις όπου:
- η κήλη προκαλεί σοβαρή αδυναμία ή παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης
- υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις παρουσίας σπονδυλικής αστάθειας
- η δισκοπάθεια είναι σημαντική σε παραπάνω από ένα μεσοσπονδύλιο διάστημα
- υπάρχει υποτροπή μιας ήδη χειρουργηθείσας δισκοκήλης
- η πιθανότητα υποτροπής μιας δισκοκήλης είναι υψηλή μετά από μια δισκκετομή (πχ ευρεία ρήξη ενός δίσκου ακτινολογικά στην μαγνητική τομογραφία ) Σ.’ αυτή τη διαδικασία, οι σπόνδυλοι συνδέονται μεταξύ τους με τη βοήθεια μεταλλικών πλακών ,βιδών,διασωματικών ,ειδικών ,εμφυτευμάτων , προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης
- Αντικατάσταση δίσκου: Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν ο δίσκος είναι πλήρως κατεστραμμένος, η αντικατάσταση του δίσκου με τεχνητό μπορεί να είναι η καλύτερη λύση, αποκαθιστώντας τη λειτουργικότητα της σπονδυλικής στήλης.
Η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται από την κλινική εικόνα του ασθενούς και τις ανάγκες του, με τον γιατρό να καθορίζει την καλύτερη στρατηγική για κάθε περίπτωση.
Τι αποκατάσταση χρειάζεται μετά την επέμβαση;
Η μετεγχειρητική αποκατάσταση είναι επίσης σημαντική για την πλήρη ανάρρωση του ασθενούς. Ο χρόνος αποκατάστασης ποικίλει, αλλά η πλειοψηφία των ασθενών μπορεί να επιστρέψει σε μια φυσιολογική καθημερινότητα σε λίγες μέρες μετά την επέμβαση. Η φυσιοθεραπεία και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι ουσιαστικές για την ενίσχυση της σπονδυλικής στήλης και την αποτροπή μελλοντικών προβλημάτων.
Περίπου 85% των ασθενών με κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση επιστρέφουν στη δουλειά τους ή τις καθημερινές δραστηριότητες μέσα σε 4-6 εβδομάδες.
Το 90% των ασθενών με ελάχιστης επεμβατικότητας χειρουργικές επεμβάσεις παρουσιάζουν σημαντική ανακούφιση από τον πόνο και αυξημένη κινητικότητα εντός των πρώτων δύο εβδομάδων.
Ευχαριστούμε για τις χρήσιμες πληροφορίες τον Νευροχειρουργό Dr. Ευστάθιο Σαμαρά, Ειδικό στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική Σπονδυλικής Στήλης.
