Πρέπει να κάνετε μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος για να ελέγξετε για καρκίνο;

Η μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος (Whole-body MRI) αποτελεί μια προηγμένη απεικονιστική τεχνική που δίνει στους επαγγελματίες υγείας τη δυνατότητα να εξετάσουν αναλυτικά πολλαπλά σημεία του σώματος ταυτόχρονα. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους, όπως οι ακτινογραφίες και οι αξονικές τομογραφίες (CT), η MRI δεν χρησιμοποιεί ιονίζουσα ακτινοβολία. Αντ’ αυτού, βασίζεται σε ισχυρά μαγνητικά πεδία και ραδιοκύματα, προσφέροντας υψηλής ευκρίνειας εικόνες του εσωτερικού του σώματος με μεγαλύτερη ασφάλεια για τον εξεταζόμενο.

Τι είναι η μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος και πού χρησιμεύει;

Η συγκεκριμένη εξέταση χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό ποικίλων παθολογικών καταστάσεων, από καλοήθεις φλεγμονές μέχρι σοβαρές ασθένειες όπως οι όγκοι, οι αγγειακές δυσπλασίες, οι μυοσκελετικές βλάβες, καθώς και για την παρακολούθηση υφιστάμενων προβλημάτων υγείας.

Οι συχνότεροι λόγοι για τους οποίους μπορεί ένας γιατρός μπορεί να συστήσει MRI πλήρους σώματος περιλαμβάνουν:

• Προληπτικό έλεγχο ασθενειών: Ειδικά σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή γνωστές γενετικές μεταλλάξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο, αυτοάνοσα νοσήματα ή νευρομυϊκές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και η μυϊκή δυστροφία.
• Παρακολούθηση καρκινικών βλαβών: Χρησιμοποιείται ευρέως για τον εντοπισμό πρωτοπαθών όγκων αλλά και για τη διαπίστωση πιθανών μεταστάσεων.
• Αξιολόγηση εσωτερικών τραυματισμών: Μετά από σοβαρά ατυχήματα, όπως τροχαία, η MRI μπορεί να αποκαλύψει “σιωπηλούς” τραυματισμούς που συχνά διαφεύγουν από άλλες απεικονιστικές μεθόδους.
• Ανάλυση ανεξήγητων συμπτωμάτων: Όταν συμπτώματα όπως επίμονος πυρετός δεν ερμηνεύονται από άλλες εξετάσεις, η MRI πλήρους σώματος μπορεί να δώσει απαντήσεις.

Ολόσωμες MRI για κάθε πολίτη;

Οι περισσότεροι ειδικοί δεν συστήνουν τη μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος ως εργαλείο μαζικού προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο. Παρότι μπορεί να εντοπίσει πρώιμες ενδείξεις ασθένειας, οι επακόλουθες διερευνητικές εξετάσεις συχνά συνοδεύονται από περιττούς κινδύνους, άγχος ή ακόμα και επεμβατικές διαδικασίες για αβλαβείς παθολογίες.

Τι ισχύει στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα, η μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος δεν είναι διαδεδομένη ως εργαλείο προληπτικού ελέγχου, τουλάχιστον σε επίπεδο δημόσιου συστήματος υγείας (ΕΣΥ). Οι μαγνητικοί τομογράφοι των δημοσίων νοσοκομείων και των συμβεβλημένων διαγνωστικών κέντρων με τον ΕΟΠΥΥ χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για στοχευμένες τομογραφίες (π.χ. εγκεφάλου, αυχένα, μέσης, κοιλίας κ.ά.), βάσει παραπεμπτικού ιατρού και μόνο σε περιπτώσεις ιατρικής ένδειξης.

Πρόσβαση και ιδιωτικές επιλογές

Η μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος προσφέρεται αποκλειστικά μέσω ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων και σε πολύ συγκεκριμένες τοποθεσίες, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Κάποια κέντρα παρέχουν ολοκληρωμένα check-up με MRI ολόκληρου σώματος, είτε αυτόνομα είτε σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις (αιματολογικές, υπερηχογραφήματα, κ.λπ.).

Η διαδικασία δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ ή άλλους δημόσιους ασφαλιστικούς φορείς εφόσον γίνεται για προληπτικούς σκοπούς. Μπορεί, ωστόσο, να καλυφθεί εν μέρει από ιδιωτική ασφάλιση υγείας, υπό προϋποθέσεις.

Πλεονεκτήματα της MRI πλήρους σώματος

Τα κυριότερα οφέλη περιλαμβάνουν:

• Ολοκληρωμένη απεικόνιση: Παρέχει λεπτομερείς εικόνες οργάνων, μαλακών ιστών και αγγείων σε μία μόνο συνεδρία.
• Έγκαιρη διάγνωση: Μπορεί να ανιχνεύσει παθολογίες σε προκλινικό στάδιο, προτού εμφανιστούν συμπτώματα.
• Ασφάλεια: Δεν χρησιμοποιείται ιονίζουσα ακτινοβολία, επομένως είναι κατάλληλη και για συχνές εξετάσεις.
• Αυτονομία ασθενών: Η δυνατότητα πραγματοποίησης χωρίς παραπεμπτικό προσφέρει πρόσβαση σε άτομα που επιθυμούν να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη φροντίδα της υγείας τους.
• Ανακούφιση από το άγχος: Για πολλούς, η σάρωση προσφέρει αίσθηση ασφάλειας και έλεγχο.

Μειονεκτήματα και προβληματισμοί

Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές επιφυλάξεις:

• Υψηλό κόστος: Το κόστος δεν καλύπτεται από τις ασφαλιστικές εκτός εάν υπάρχει τεκμηριωμένη ιατρική ανάγκη.
• Ψευδώς θετικά αποτελέσματα: Η εύρεση αθώων παθολογιών μπορεί να οδηγήσει σε άσκοπες εξετάσεις ή βιοψίες, προκαλώντας αχρείαστο άγχος.
• Ανεπαρκής διαγνωστική κάλυψη: Παρότι προσφέρει ευρεία απεικόνιση, δεν αντικαθιστά εξειδικευμένες εξετάσεις όπως η μαστογραφία ή η κολονοσκόπηση.
• Περιορισμένη διαθεσιμότητα: Η πρόσβαση παραμένει δύσκολη σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές.
• Εσφαλμένη αίσθηση ασφάλειας: Μια “καθαρή” MRI δεν αποκλείει όλες τις παθολογίες, ιδίως όταν αυτές απαιτούν εξειδικευμένο έλεγχο.

Είναι ασφαλής η MRI πλήρους σώματος;

Γενικά, η MRI θεωρείται ασφαλής, αλλά απαιτεί συγκεκριμένες προφυλάξεις. Οι ισχυροί μαγνήτες που χρησιμοποιούνται μπορεί να αλληλεπιδράσουν επικίνδυνα με μέταλλα στο σώμα, όπως:

• Ιατρικά εμφυτεύματα (π.χ. απινιδωτές, κοχλιακά εμφυτεύματα)
• Σωματικά θραύσματα από μεταλλικά αντικείμενα
• Χειρουργικά κλιπ, μεταλλικές βίδες
• Κοσμήματα (πρέπει να αφαιρεθούν πριν την εξέταση)

Επιπλέον, πρέπει να συζητηθούν:

• Κλειστοφοβία: Η διάρκεια της σάρωσης φτάνει τα 90 λεπτά και γίνεται σε στενό χώρο. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθούν αγχολυτικά ή να εφαρμοστούν τεχνικές χαλάρωσης.
• Αλλεργία σε σκιαγραφικό: Εφόσον χρησιμοποιείται, πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σε περίπτωση αλλεργιών ή νεφρικών προβλημάτων.
• Ανεπιθύμητες αισθήσεις: Ορισμένοι αναφέρουν παροδικές νευρικές συσπάσεις ή αίσθηση ζέστης.
• Θόρυβος: Η σάρωση είναι θορυβώδης – παρέχονται ωτοασπίδες.
• Εγκυμοσύνη: Καλό είναι να αποφεύγεται στο πρώτο τρίμηνο, εκτός έκτακτης ανάγκης.

Τι γίνεται με το κόστος;

Το υψηλό κόστος είναι από τους κυριότερους ανασταλτικούς παράγοντες. Η ασφαλιστική κάλυψη είναι σπάνια όταν η MRI πραγματοποιείται για προληπτικούς λόγους. Αν όμως υπάρχει γνωστή πάθηση ή κίνδυνος λόγω οικογενειακού ιστορικού, μπορεί να εγκριθεί.

Κόστος στην Ελλάδα

Το κόστος για μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος στην Ελλάδα κυμαίνεται από 900 έως και 1.800 ευρώ, ανάλογα με το διαγνωστικό κέντρο, τον εξοπλισμό και τις παρεχόμενες υπηρεσίες (με ή χωρίς σκιαγραφικό, διάρκεια εξέτασης, συνδυασμός με άλλες εξετάσεις κ.λπ.). Κάποια διαγνωστικά κέντρα παρέχουν πακέτα “check-up υγείας”, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν και επιμέρους μαγνητικές τομογραφίες ανά περιοχή (π.χ. εγκεφάλου, θώρακα, κοιλίας).

Πώς να μειώσετε το κόστος:

• Αναζητήστε πακέτα υπηρεσιών ή εκπτώσεις σε ιδιωτικά κέντρα.
• Εξετάστε προγράμματα χρηματοδότησης ή άτοκες δόσεις.
• Συγκρίνετε τιμές μεταξύ διαφορετικών διαγνωστικών κέντρων.
• Εξετάστε συνδρομητικές υπηρεσίες που περιλαμβάνουν τακτικές εξετάσεις.

Είναι διαδεδομένη η χρήση της στην Ελλάδα;

Όχι ιδιαίτερα. Η μαγνητική τομογραφία πλήρους σώματος δεν αποτελεί ακόμα ευρέως αποδεκτό εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου στον ελληνικό ιατρικό κόσμο. Πολλοί Έλληνες ιατροί παραμένουν επιφυλακτικοί, ακολουθώντας τη διεθνή τάση που προειδοποιεί για πιθανούς κινδύνους από ψευδώς θετικά ευρήματα, υπερδιάγνωση και άσκοπες εξετάσεις.

Ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζει η αυξανόμενη ζήτηση από ιδιώτες που αναζητούν μια ολοκληρωμένη απεικόνιση της υγείας τους, κυρίως επιχειρηματίες, άτομα υψηλού κινδύνου, ή άτομα με χρόνιο άγχος για την υγεία τους.

Τεχνολογικές δυνατότητες

Στην Ελλάδα υπάρχουν πλέον αρκετοί σύγχρονοι μαγνητικοί τομογράφοι υψηλής ευκρίνειας (1.5 Tesla και 3 Tesla), ικανοί να πραγματοποιήσουν μαγνητική τομογραφία ολόκληρου σώματος με μεγάλη ακρίβεια. Ορισμένα διαγνωστικά κέντρα παρέχουν την εξέταση και με σκιαγραφικό για ακόμη καλύτερη απεικόνιση συγκεκριμένων ιστών.