Η Αρεζού φοράει ένα καφέ μαντήλι και θέλει να φωτογραφηθεί μόνο πλάτη. Μένει με την οικογένειά της στη δομή για πρόσφυγες του Σχιστού. Το όνομά της σημαίνει «Ευχή» στα φαρσί. Παρόλο που είναι μικροκαμωμένη, η ψυχική της δύναμη καθηλώνει. Η μεταφράστριά της λέει ότι η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι πολύ όμορφη, παρόλο που δεν έχει σπουδάσει, όπως σημειώνει η ίδια. Είναι μόλις 27 χρονών, αλλά έχει ζήσει τόσα που δεν τα φανταζόμαστε. Έχει δύο αγόρια, ένα 11χρονο κι ένα 8χρονο, τον άνδρα της και τον αδερφό της και την οικογένειά του στον καταυλισμό. Χρειάζεται να πει την ιστορία της και να μάθει ο κόσμος τι συμβαίνει στο Αφγανιστάν. Μέσω της ActionAid, η Αρεζού μιλά στο newsbeast.gr και περιγράφει: «Ζούσαμε σε ένα μικρό χωριό. Η ζωή μας ήταν απλή, αλλά καλή. Μετά μας επιτέθηκαν οι Ταλιμπάν. Αν δεν συνεργαστείς μαζί τους, σε σκοτώνουν. Σε αναγκάζουν να σκοτώσεις και να κλέψεις. Εμείς δεν θέλαμε κι έτσι φύγαμε. Οι Ταλιμπάν δεν υπολογίζουν τη γυναίκα. Πιστεύουν ότι είναι μόνο για βιασμό, μόνο για το κρεβάτι. Η γυναίκα δεν επιτρέπεται να βγει από το σπίτι, να κρύβει το πρόσωπό της και δεν έχει καμία ελευθερία. Είναι μόνο για να κοιτάει τον άνδρα και τα παιδιά. Εκείνος, από την άλλη, μπορεί να παντρευτεί όσες θέλει. Οι Ταλιμπάν θέλουν να κρατούν τις γυναίκες αγράμματες και αμόρφωτες. Αλλά αν μένουμε αμόρφωτες πώς θα διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά μας; Η ζωή με τους Ταλιμπάν είναι κόλαση. Πόσους νέους έχουμε χάσει εξαιτίας τους; Πόσες γυναίκες έχουν βιαστεί; Είδα αποκεφαλισμούς με τα ίδια μου τα μάτια. Σκότωναν δημοσίως για παραδειγματισμό. Έχεις δει ταινίες τρόμου; Εγώ τις έχω ζήσει. Τώρα χρησιμοποιούν οξύ. Βάζουν το κεφάλι των ανθρώπων μέσα σε μια λεκάνη γεμάτη οξύ μέχρι να πεθάνει. Και δεν βιάζουν μόνο γυναίκες. Βιάζουν και παιδιά. Δεκατριών, οχτώ, πέντε χρονών. Δεν έχει σημασία. Αγόρια και κορίτσια. Δεν είχαμε πολλά, έναν κήπο όπου καλλιεργούσαμε το φαγητό μας και πουλούσαμε αυτό που περίσσευε. Είχαμε κότες και πρόβατα. Ήμασταν ευτυχισμένοι. Αλλά ήρθαν οι Ταλιμπάν και απαγόρευσαν τα πάντα. Έρχονταν χρήματα από το εξωτερικό για να σπουδάσουν τα παιδιά μας, αλλά οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν την εκπαίδευση. Αν αντιδρούσες, σε τιμωρούσαν παραδειγματικά μπροστά σε όλους. Αν σου έλεγα τι έχω δει, δεν θα τα πίστευες. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να αφήσουμε τους γέρους πίσω μας και να πάμε στην Ευρώπη. Για τα παιδιά μας, για να έχουν καλύτερη εκπαίδευση, ένα καλύτερο μέλλον. Για να μην ζήσουν όσα ζήσαμε εμείς. Οι δικές μας ζωές τελείωσαν, είμαστε καμένοι. Όμως, τα παιδιά μας ελπίζω να έχουν καλύτερη ζωή. Οι γονείς μας ήθελαν να πάμε στην Ευρώπη. Έδωσαν την ευχή τους».
Το δύσκολο ταξίδι για ένα καλύτερο μέλλον
Αρχίζει να μιλά για το ταξίδι. Ήταν πολύ δύσκολο. Η Αρεζού εξηγεί: «Δεν είχαμε διαβατήρια, οπότε περάσαμε παράνομα στο Ιράν. Για 7 μέρες ήμασταν στα βουνά. Τη νύχτα σκάβαμε τρύπες με τα χέρια και καλυπτόμασταν με το χώμα για να μην μας βρουν οι ληστές και τα άγρια ζώα. Όμως, δεν μπορούσαμε να μείνουμε στο Ιράν. Δεν μας έδιναν χαρτιά. Αν παίρναμε άδεια παραμονής, θα μέναμε. Έχουμε την ίδια γλώσσα και την ίδια θρησκεία. Όμως, μεγάλοι άνθρωποι που μένουν χρόνια εκεί δεν έχουν χαρτιά. Και χωρίς άδεια παραμονής, δεν μπορείς να πιάσεις μια κανονική δουλειά. Τα παιδιά δεν μπορούν να πάνε σχολείο. Μείναμε για ένα χρόνο και ο άνδρας μου έβρισκε δουλειά στην οικοδομή. Χωρίς χαρτιά, μπορείς να κάνεις μόνο τις χειρότερες δουλειές, που δεν σε πληρώνουν. Όσο ήμασταν εκεί φοβόμασταν όλη την ώρα ότι θα μας πιάσουν και θα μας επιστρέψουν στο Αφγανιστάν. Έτσι, όταν μάθαμε ότι άνοιξαν τα σύνορα της Ευρώπης, αποφασίσαμε να φύγουμε. Δανειστήκαμε χρήματα από τους φίλους μας. Αυτό ήταν πριν από πέντε μήνες (δηλαδή τον Ιανουάριο 2016). Όταν φύγαμε ο χειμώνας ήταν βαρύς. Το χιόνι έφτανε στο ένα μέτρο στα βουνά στα σύνορα του Ιράν και της Τουρκίας. Οι διακινητές μας είπαν ότι θα περπατήσουμε για μια – δυο ώρες, αλλά περπατήσαμε για 12. Έκανε τόσο κρύο που τα παιδιά έπεφταν. Κάποιοι έχασαν τα νύχια τους και άλλοι έπαθαν κρυοπαγήματα. Είδαμε το θάνατο με τα μάτια μας. Ένα μωράκι πέθανε από το κρύο. Κάποια από τα περάσματα στα βουνά ήταν τόσο στενά όσο ένα πόδι. Αν γλιστρούσες, κανείς δεν σε βοηθούσε. Αν ένα παιδί έπεφτε, έμενε εκεί για πάντα. Όπως είπα, είδα την κόλαση με τα μάτια μου. Όταν φτάσαμε στην Τουρκία, οι διακινητές μας έβαλαν σε ένα στάβλο. Ίσως και 200 άτομα. Δεν μας άφηναν να φύγουμε αν δεν πληρώναμε. Μας έδιναν φαγητό μια φορά την ημέρα και το πάτωμα ήταν βρεμένο. Μετά από 4-5 μέρες, όταν πληρώσαμε, οι διακινητές μας έδωσαν εισιτήρια για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί, μείναμε στο σπίτι ενός διακινητή. Μείναμε για δύο εβδομάδες γιατί ο καιρός ήταν κακός. Ήταν Φεβρουάριος πια. Και μια μέρα, μας είπαν ‘μαζέψτε τα πράγματά σας, φεύγετε.’ Μας έβαλαν σε ένα λεωφορείο. Τόσοι άνθρωποι, δεν ξέρω, 100; Από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές. Όταν φτάσαμε στην ακτή μας ζήτησαν να φουσκώσουμε τα φουσκωτά. Οι άνδρες δούλευαν μέχρι την αυγή. Όμως, μόλις ρίξαμε τις βάρκες στη θάλασσα ήρθε το τουρκικό λιμενικό και μας έστειλαν πίσω στην Κωνσταντινούπολη, όπου μείναμε για άλλες δύο εβδομάδες. Έτσι ήρθε η νύχτα που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ήμασταν ξανά στην παραλία. Μας έβαλαν 100 άτομα σε ένα φουσκωτό: άνδρες, γυναίκες, παιδιά όλοι μαζί. Όταν σπρώξαμε το φουσκωτό πιάστηκε στα βράχια και τρύπησε, αλλά δεν το καταλάβαμε. Έτσι, σύντομα παλεύαμε για τη ζωή μας. Είπαμε αυτό ήταν. Ήρθε το τέλος. Ό άνδρας μου και ένας φίλος του είχαν ένα φακό και άρχισαν να τον αναβοσβήνουν. Ήρθε ένα εμπορικό που κόντεψε να μας πνίξει από τα κύματα, αλλά όταν είδε ποιοι ήμασταν, έφυγαν. Μας έπαιρνε η θάλασσα. Και μετά έγινε το θαύμα. Το ελληνικό λιμενικό μας είδε και μας έσωσε. Ήμασταν τυχεροί. Από τις 10 βάρκες που φύγαμε, οι 2 έφτασαν στην Ελλάδα. Όταν βγήκαμε στην ακτή, οι Έλληνες μας αγκάλιασαν. Μας έδωσαν ζεστά ρούχα και για λίγο ξεχάσαμε τον πόνο μας. Νομίζαμε ότι τέλειωσαν όλα. Μείναμε στη Λέσβο για μια δύο μέρες και μετά ήρθαμε στον Πειραιά. Άνθρωποι μας έδωσαν ρούχα, φαγητό και κάπου να ξεκουραστούμε. Αγοράσαμε εισιτήριο για τη FYROM. Όμως, στα σύνορα περνούσαν οι Σύροι και όχι οι Αφγανοί. Μείναμε για 4 πολύ κρύες νύχτες στα σύνορα. Την τέταρτη μέρα, μας περικύκλωσε η αστυνομία. Με τρόμαξαν πολύ γιατί φορούσαν τον πλήρη εξοπλισμό τους. Μας έβαλαν σε λεωφορεία. Δεν θέλαμε να πάμε. Έτσι ήρθαμε στο Σχιστό. Στην αρχή, νόμιζα ότι θα μέναμε λίγο καιρό. Από τότε έχουν περάσει τρεις μήνες. Έχουμε χάσει την ελπίδα μας. Ξέρω ότι δεν θα ξανανοίξουν τα σύνορα. Ήρθαν και μας μίλησαν για τα χαρτιά μας, τι πρέπει να κάνουμε. Δεν ξέρω τι θα γίνει, αλλά δεν θα επιστρέψουμε. Το Αφγανιστάν τέλειωσε για εμάς. Είμαι 27 χρονών. Δεν έχω καταλάβει τίποτα από τη ζωή μου. Άλλες γυναίκες στην Ευρώπη έχουν σπουδάσει, έχουν τη δουλειά τους. Εμείς τίποτα. Αισθάνομαι το ίδιο με έναν νεκρό. Όταν ξεκινήσαμε αφήσαμε τη ζωή μας στα χέρια των διακινητών. Ας ελπίσουμε ότι άξιζε τον κόπο όσα ζήσαμε. Εύχομαι τα παιδιά μου να μην ζήσουν όσα έζησα εγώ. Ελπίζω τα παιδιά μου να σπουδάσουν και τα δικά τους παιδιά να είναι ευτυχισμένα. Να έχουν ασφάλεια, ειρήνη και εκπαίδευση. Όλα όσα κάναμε ο άνδρας μου κι εγώ, το κάναμε για τα παιδιά μας. Εγώ δεν έχω καλές εμπειρίες. Ελπίζω να της έχουν τα παιδιά μου. Είναι σαν να σε πάνε στη κρεμάλα, να σου περνούν τη θηλιά στο λαιμό, να κλωτσάνε την καρέκλα που στέκεσαι και όταν είσαι σίγουρη ότι θα πεθάνεις να στην ξαναβάζουν κάτω από τα πόδια. Στο Αφγανιστάν μας σκοτώνουν, μας βιάζουν, μας πετροβολούν κάθε μέρα. Αλλά δεν παίζει στα νέα εδώ. Όλα αυτά γιατί είμαστε άτυχοι. Είμαστε Αφγανοί. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε την ActionAid για όλα όσα κάνετε για εμάς. Γιατί μας σκέφτεστε και αφιερώνετε χρόνο για εμάς. Αυτό σημαίνει πολλά για εμάς».
Το έργο της ActionAid στο σχιστό
Η ActionAid στηρίζει τους πρόσφυγες της δομής του Σχιστού και του Σκαραμαγκά με:
- ψυχολογική και κοινωνική στήριξη των πιο ευάλωτων γυναικών από εξειδικευμένους ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς
- διανομή βασικών ειδών διαβίωσης όπως σαπούνι και είδη καθαρισμού, που οι ίδιοι οι πρόσφυγες ζητούν για να βελτιώσουν τη ζωή τους
- δημιουργία δραστηριοτήτων που στοχεύουν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους, όπως εκμάθηση γλωσσών, αλλά και τεχνών, όπως πλέξιμο
- ενημέρωση στη γλώσσα τους για τα δικαιώματα τους στην Ελλάδα και την ΕΕ, σε περίπτωση που συνεχίσουν το ταξίδι τους
Μπορείτε να στηρίξτε τη δράση της ActionAid στο Σχιστό στο actionaid.gr/prosfyges-attiki