Τι πρέπει να ξέρετε για τους πυροσβεστήρες

Δεν νοείται πυρασφάλεια ενός χώρου χωρίς την ύπαρξη πυροσβεστήρα. Αυτό είναι γνωστό σε όλους μας. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι ότι δεν ενδείκνυνται όλοι οι πυροσβεστήρες για τον ίδιο χώρο και για την ίδια δουλειά. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση λάθος πυροσβεστήρα μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να γνωρίζουμε ακόμα τους βασικούς τύπους πυρκαγιάς με βάση την αιτία τους και ποιος τύπος πυροσβεστήρα είναι ο κατάλληλος για το σπίτι μας.

Για να προσδιορίσουμε τον τύπο του πυροσβεστήρα που χρειαζόμαστε, πρέπει να γνωρίζουμε τις βασικές κατηγορίες πυρκαγιάς που μπορεί να συναντήσουμε. Το κριτήριο για την κατηγοριοποίηση μιας πυρκαγιάς είναι η αιτία που την προκάλεσε και το υλικό που καίγεται:

• Κατηγορία A: Ξύλο, χαρτί, ύφασμα, λάστιχο, πλαστικό, συνήθη απορρίμματα.
• Κατηγορία B: Εύφλεκτα υγρά (βενζίνη, πετρέλαιο, βερνίκι, λαδομπογιές, γράσα, κ.λπ.).
• Κατηγορία C: Εύφλεκτα αέρια (φυσικό αέριο, μεθάνιο, προπάνιο κ.ά.)
• Κατηγορία D: Εύφλεκτα μέταλλα (μαγνήσιο, ποτάσιο, τιτάνιο, ψευδάργυρος, ασβέστιο, λίθιο, ζιρκόνιο, με εξαίρεση μέταλλα που καίγονται σε συνδυασμό με αέρα ή νερό π.χ. νάτριο).
• Κατηγορία E: Πυρκαγιά με παρόντα εξοπλισμό που λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα (υπολογιστές, πρίζες κ.λπ.).
• Κατηγορία F: Ακόρεστα έλαια και λίπη σε εστίες μαγειρέματος.

Οι πυροσβεστήρες πλέον φέρουν ετικέτα με σαφείς εικόνες, που υποδεικνύουν για ποια κατηγορία είναι κατάλληλοι.

Ανεξάρτητα από την κατηγορία τους, οι πυρκαγιές περιλαμβάνουν πάντα τα ίδια τέσσερα στοιχεία: καύσιμο, θερμότητα, οξυγόνο και αλυσιδωτή αντίδραση. Οι πυροσβεστήρες έχουν σχεδιαστεί για να σβήνουν μια φωτιά αφαιρώντας ένα ή περισσότερα από αυτά τα στοιχεία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι δεν μπορούν όλοι οι πυροσβεστήρες να σβήσουν όλες τις κατηγορίες πυρκαγιών και μερικοί μπορεί ακόμη και να προκαλέσουν μεγαλύτερη ζημιά (και στον χειριστή τους) παρά να βοηθήσουν στην κατάσβεση της φλόγας.

Αναλυτικά, οι τύποι πυροσβεστήρων είναι οι εξής:

• Ξηράς σκόνης: Είναι οι πιο διαδεδομένοι επειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατάσβεση των περισσότερων τύπων πυρκαγιών – είναι κατάλληλοι για πυρκαγιές κατηγορίας A, B, C και E. Είναι ο τύπος που πρέπει να υπάρχει σε κάθε σπίτι.
• Διοξειδίου του άνθρακα: Χρησιμοποιούνται για κατάσβεση πυρκαγιών τύπου Β και Ε. Περιέχουν διοξείδιο του άνθρακα υπό υψηλή πίεση και σβήνουν την πυρκαγιά αφαιρώντας της το οξυγόνο. Σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει άλλος πυροσβεστήρας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για πυρκαγιές τύπου Α, αλλά έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Πλεονέκτημά τους είναι ότι δεν αφήνουν κατάλοιπα μετά τη χρήση τους γι’ αυτό είναι καλή επιλογή για πυρκαγιές σε μέρη με ευαίσθητο ηλεκτρικό εξοπλισμό (υπολογιστές, τηλεοράσεις κ.ά.).
• Αφρού: Χρησιμοποιούνται για κατάσβεση πυρκαγιών τύπου Α και Β και σε περίπτωση ανάγκης σε τύπου F, αλλά με περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Ο αφρός σβήνει την πυρκαγιά δημιουργώντας ένα κάλυμμα πάνω από την εστία ώστε να μην μπορεί να «αναπνεύσει». Μετά τη χρήση καθαρίζεται με νερό χωρίς να αφήνει κατάλοιπα.
• Νερού: Είναι κατάλληλοι μόνο για κατάσβεση πυρκαγιών τύπου Α. Μη χρησιμοποιήσετε ποτέ πυροσβεστήρα νερού σε καυτά λάδια ή άλλα εύφλεκτα υγρά γιατί οι φλόγες θα δυναμώσουν κάνοντας την πυρκαγιά μεγαλύτερη. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο αν είμαστε σίγουροι ότι η φωτιά περιέχει συνήθη εύφλεκτα υλικά. Επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ σε περίπτωση ύπαρξης ηλεκτρικής τάσης στον χώρο.
• Water mist: Οι πυροσβεστήρες ψεκασμού με νερό χρησιμοποιούνται για κατάσβεση πυρκαγιών τύπου Α, C και Ε, επειδή λειτουργούν με τρόπο που δεν δημιουργείται αγωγός με το ηλεκτρικό ρεύμα.
• Wet chemical: Χρησιμοποιούνται για κατάσβεση πυρκαγιών τύπου Α και είναι οι μόνοι κατάλληλοι για πυρκαγιές τύπου F. Το υλικό που περιέχουν, μοιάζει με αφρό και σβήνει την πυρκαγιά μετατρέποντας το καυτό λάδι σε «λίπος», αφαιρώντας του παράλληλα και το οξυγόνο. Κατάλληλοι κυρίως για χώρους εστίασης.