Πολύχρωμο και διαφορετικό. Ήσυχο, μοντέρνο αλλά παράλληλα και vintage. Με μεγάλους πίνακες κρεμασμένους στους τοίχους, παλιά μηχανήματα στα οποία μάθαιναν τέχνες ανάπηροι πολέμου και χαμογελαστούς εργαζόμενους που αποδεικνύουν ότι η θέληση κινεί τα πάντα στη ζωή. Πρόκειται για το Myrtillo. Μία καφετέρια που σερβίρει τον πιο σημαντικό καφέ της ημέρας αλλά και της ίδιας της ζωής αφού τον ετοιμάζουν και τον προσφέρουν άτομα από ευάλωτες ομάδες, άτομα με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες.
Το Myrtillo βρίσκεται στην «καρδιά» των Αμπελοκήπων στο πάρκο ΚΑΠΑΨ όπως έχει συνηθίσει να λέγεται ακόμη κι αν έχει πλέον αλλάξει ονομασία.
Η ιστορία του «καφέ της διαφορετικότητας» ξεκίνησε από το Νέο Ηράκλειο όπου στεγάστηκε πριν οκτώ χρόνια για δύο έτη. Το 2014 όμως η καφετέρια μεταφέρθηκε στους Αμπελόκηπους για να συνεχίζει την ιδιαιτέρως σημαντική ιστορία του χώρου που τη φιλοξενεί.
Εκεί όπου είναι πλέον το Myrtillo παλιά λειτουργούσε το Κέντρο Αποκατάστασης Πολιτών Αναπήρων Ψυχικού. Το κτιριακό συγκρότημα οικοδομήθηκε το 1957 και παραχωρήθηκε από τη νορβηγική πρεσβεία στο ελληνικό δημόσιο. Ο χώρος ήταν εξοπλισμένος με μηχανήματα της εποχής για παράδειγμα με τόρνο, πριονοκορδέλες κ.ά. και χρησιμοποιούνταν ως εκπαιδευτικό κέντρο αναπήρων πολέμου. Μάλιστα, από αυτό σχεδόν κάθε χρόνο αποφοιτούσαν περίπου 100 άτομα που είχαν καταφέρει να πάρουν ξανά τη ζωή στα χέρια τους και να γίνουν ξυλουργοί, υποδηματοποιοί και ωρολογοποιοί.
Η ιδέα για το Myrtillo που έφτασε στην Ελλάδα από το Εδιμβούργο
«Η ιδέα για το Myrtillo ξεκίνησε από την εμπειρία που είχε η πρόεδρος και ιδρύτρια της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Ένταξης “Μύρτιλλο” Γεωργία Βαμβουνάκη- Raffan. Όπως είχε δει παρόμοια μέρη υπήρχαν και υπάρχουν εδώ και χρόνια στο Εδιμβούργο καθώς ζούσε και εργαζόταν εκεί. Το εγχείρημα αυτό ήρθε στην Ελλάδα πριν από οκτώ χρόνια. Τότε, ήταν ιδιαίτερα δύσκολο και άτοπο ίσως να το σκεφτεί κάποιος καθώς δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο αλλά ούτε οι υποδομές ώστε να υποστηριχθεί. Τελικά όμως με την πάροδο των ετών καταλάβαμε πως υπήρχαν τελικά πολλοί άνθρωποι που είχαν την ανάγκη αυτή, υπήρχαν πολλοί οι οποίοι επιθυμούσαν να στηρίξουν το εγχείρημά μας και να στηριχτούν από αυτό. Με θέληση και αγάπη τα καταφέραμε και είμαστε ακόμη εδώ» αναφέρει μιλώντας στο Newsbeast o υπεύθυνος του Myrtillo Cafe Γιάννης Κάντας.
Στο Myrtillo εργάζονται 13 νέοι. «Οι δύο, δηλαδή εγώ και άλλο ένα άτομο δεν ανήκουμε σε κάποια κατηγορία με ειδικές ανάγκες. Πάνω από το 90% των εργαζομένων μας είναι άνθρωποι με αναπηρία. Παράλληλα, υπάρχουν και δύο εθελοντές που είναι σε καθεστώς ένταξης. Η πλειοψηφία των εργαζομένων είναι άτομα με αυτισμό με μαθησιακές δυσκολίες, κώφωση και βαρηκοΐα.
Η διαδικασία ένταξης στην ομάδα μας ως εξής. Αφού γίνεται κάποια αίτηση και υπάρχει και η ανάγκη για να προσληφθεί κάποιος περνά ένα διάστημα στο οποίο εντοπίζουμε τι θα μπορεί να κάνει, εκπαιδεύεται σε αυτό με τη βοήθεια και την επίβλεψη ατόμων των οποίων βρίσκονται στο κατάστημα όπως εγώ ως υπεύθυνος, εργοθεραπευτές και τον ψυχίατρο που επιβλέπει όσους εργάζονται στο Myrtillo. Στη συνέχεια βλέπουμε την πρόοδο του ατόμου και εντάσσεται στην επιχείρηση ως μισθωτός ή αντίστοιχα μισθωτή» εξηγεί o Γιάννης Κάντας.
Η μεταφορά από το Νέο Ηράκλειο στους Αμπελόκηπους και η ιδιαίτερη διακόσμηση
«Αρχικά ξεκινήσαμε σε ένα κατάστημα στο Νέο Ηράκλειο πριν οκτώ χρόνια. Για δύο χρόνια λειτουργήσαμε εκεί. Στη συνέχεια όταν ο δήμος Αθηναίων πήρε και εκμεταλλεύτηκε ένα ΕΣΠΑ αξιοποίησε το σύμπλεγμα των κτιρίων το οποίο βρίσκεται εντός του πάρκου ΚΑΠΑΨ στους Αμπελόκηπους, τα ανακαίνησε και τα παραχώρησε σε οργανισμούς που ασχολούνται με το παιδί και τον πολιτισμό. Αυτό ήταν άλλωστε και το κομμάτι που όριζε το ΕΣΠΑ. Έπρεπε δηλαδή να αξιοποιηθούν για τέτοιους σκοπούς. Έκτοτε το πάρκο ονομάζεται “Πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό”» εξηγεί ο Γιάννης Κάντας αναφερόμενος στη μεταφορά του Myrtillo Cafe.
«Το κτιριακό συγκρότημα του ΚΑΠΑΨ λειτούργησε από το 1957 ως εκπαιδευτικό κέντρο αναπήρων πολέμου. Ξεκίνησε ως κοιτίδα ένταξης των εν λόγω ατόμων στην εργασία κάτι το οποίο κράτησε για 30 χρόνια. Μετά επί σχεδόν 20 χρόνια τα συγκεκριμένα κτίρια δεν λειτουργούσαν καθόλου και το 2014 ξεκίνησε το ΕΣΠΑ από τον δήμο Αθηναίων» συμπληρώνει εστιάζοντας στην ιστορία που έχει ο χώρος.
Το Myrtillo Cafe δεν είναι μόνο η καφετέρια της αγάπης, της διαφορετικότητας και της θέλησης. Είναι ένας χώρος γεμάτος με πίνακες, χρώματα αλλά και τα παλιά μηχανήματα του Κέντρου Αποκατάστασης Πολιτών Αναπήρων Ψυχικού.
Όπως αναφέρει στο Newsbeast ο Γιάννης Κάντας «στους τοίχους της μεγάλης αίθουσες κρέμονται έργα του Μανώλη Αντωνάκη, ενός πολύ αξιόλογου ζωγράφου που είναι κωφός και συνδέεται με το Myrtillo. Σε άλλον χώρο υπάρχουν έργα δύο καλλιτεχνών που κάνουν την ξυλογλυπτική και η ομάδα του Μύρτιλλου ζωγραφίζει πάνω σε αυτά. Στον πολυχώρο μας έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 1.000 εκδηλώσεις που αφορούν το παιδί γίνονται συχνά βιβλιοπαρουσιάσεις συναυλίες, συνέδρια εταιρειών, παιδικά πάρτι, δεξιώσεις».
«Η εργασία είναι ιαματική»
«Η εργασία βοηθάει τους πάντες. Βοηθάει στο να κοινωνικοποιηθούμε που είναι μεγάλη ανάγκη για κάθε άτομο. Η καθημερινή εργασία ή έστω ακόμη και η ρουτίνα για παράδειγμα το ότι πρέπει να ξυπνήσω γιατί έχω να πάω στη δουλειά και να κάνω συγκεκριμένα πράγματα είναι πέραν του δέοντος ιαματική» υποστηρίζει ο υπεύθυνος του Myrtillo Cafe.
«Η ανθρώπινη θέληση δεν έχει όρια, η υπέρβαση είναι μέσα στο γονίδιό μας»
«Οι σκέψεις που είχαμε το 2019 ήταν να αναπτύξουμε το Myrtillo και με άλλες δραστηριότητες ήρθε όμως μια δύσκολη περίοδος λόγω του κορονοϊού. Έτσι βασική μας μέριμνα πλέον είναι η βιωσιμότητα του χώρου και από εκεί και πέρα να αναπτύξουμε άλλα πράγματα όπως για παράδειγμα το catering έξω από το Myrtillo Cafe» σημειώνει ο Γιάννης Κάντας.
«Στη διάρκεια του δεύτερου lockdown ξεκινήσαμε μία προσπάθεια να υλοποιήσουμε ένα έργο που λέγεται Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και τα καταφέραμε. Από την 1η Ιανουαρίου λοιπόν του 2021 ξεκίνησε άλλη μία δραστηριότητα του Μύρτιλλου που αφορά τέσσερις ωφελούμενους οι οποίοι μένουν σε ένα σπίτι και είναι ΑμεΑ και οι τέσσερις. Έχουν βρει στέγη στην οποία δεν χρειάζεται να καταβάλλουν χρήματα για το ενοίκιο, τα ψώνια τους, τους λογαριασμούς τους. Όλα τα βασικά έξοδα είναι καλυμμένα από εμάς. Αυτό μας δίνει την ώθηση να σκεφτούμε ότι μπορούμε να κάνουμε πράγματα εκτός από τη δραστηριότητα και ίσως εάν πάνε καλά να δούμε το ενδεχόμενο για άλλη μία στέγη. Η εργασιακή μου εμπειρία έχει να κάνει με την εκπαίδευση ανθρώπων στην εστίαση.
Έχει τύχει να εκπαιδεύσω αρκετό κόσμο και αυτό που κατάλαβα βλέποντας τους συναδέλφους μου στο Μύρτιλλο είναι πως η ανθρώπινη θέληση δεν έχει όρια, η υπέρβαση είναι μέσα στο γονίδιό μας. Δεν υπάρχει καμία σημασία εάν υπάρχει κάποια αδυναμία σε κάποιον τομέα η θέληση είναι αυτή που κινεί τα πάντα και σε ατομικό και σε ομαδικό επίπεδο» επισημαίνει κλείνοντας.
- Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο Newsbeast o υπεύθυνος του Myrtillo Cafe