Είναι φοβερό και ίσως παγκόσμια πρωτοτυπία αυτό που συμβαίνει με την Κρήτη. Είναι το μοναδικό νησί σε ολόκληρο τον πλανήτη που όταν κάποιος κάτοικός του κάνει κάτι στραβό, αυτόματα και δίχως δεύτερη κουβέντα «τ’ ακούνε» όλοι, λες και υπάρχει συλλογική ευθύνη ή κάτι σχετικό.
Γράφει ο Νίκος Δεμισιώτης
Για παράδειγμα, έχετε ακούσει ποτέ να επιτίθενται όλοι στην Σκόπελο επειδή κάποιος από εκεί βίασε, χτύπησε ή σκότωσε μια κοπέλα; Όχι βεβαία. Αυτός που επικρίνεται είναι ο δράστης και όχι το νησί. Έχει ακούσει ποτέ κανείς να καθυβρίζεται η Ζάκυνθος επειδή κάποιος εκεί βασάνισε ή κακοποίησε κάποιο ζώο; Σε καμία περίπτωση. Το ανάθεμα πέφτει πάντα στον δράστη και όχι στους κατοίκους του νησιού.
Στην περίπτωση της Κρήτης, ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εφαρμόζεται η συλλογική ευθύνη. Βίασε κάποιος μια κοπέλα; Καθάρματα οι Κρητικοί. Ξυλοκόπησε κάποιος ένα παιδάκι; Υπάνθρωποι οι Κρητικοί. Σκότωσε ένας ένα ζώο; Κτήνη οι Κρητικοί.
Συλλογική ευθύνη, λοιπόν. Αν δεν κάνω κάποιο μεγάλο λάθος, η τελευταία φορά που είχε εφαρμοστεί κάτι τέτοιο ήταν επί Χίτλερ στη ναζιστική Γερμανία όταν με ένα νόμο οι Εβραίοι υποβιβάστηκαν στο καθεστώς των υπανθρώπων. Αν κάποιος νομίζει πως μπορεί να το εφαρμόσει στο σήμερα, καλό θα ήταν να ξυπνήσει γιατί θα πιαστεί στο ίδιο πλευρό όλη τη νύχτα.
Υπάρχουν κακώς κείμενα στην Κρήτη; Προφανέστατα και υπάρχουν. Θα ήταν αστείο και μόνο να ισχυριζόταν κάποιος το αντίθετο. Ναι, υπάρχουν στην Κρήτη όλα αυτά τα οποία της καταλογίζουν. Σε ποια περιοχή της Ελλάδας ακριβώς, όμως, δεν γίνονται δολοφονίες ακόμα και στο πλαίσιο κάποιας βεντέτας; Που δεν γίνονται κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες, βιασμοί; Που δεν υπάρχει εμπόριο ναρκωτικών;
Αν υπήρχαν μόνο στην Κρήτη τότε και η αστυνομία θα είχε εύκολο έργο. Θα περικύκλωνε το νησί και… εγκληματικότητα τέλος. Θα ζούσαμε μετά σε μια χώρα με κοινωνική ειρήνη. Τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, ωστόσο, τους διαψεύδουν όλους. Η Κρήτη δεν ξεχωρίζει στους δείκτες από κάποια άλλη περιοχή της Ελλάδας.
Τότε; Προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός κάθε φορά που κάποιος (δεν είμαι σίγουρος πως μπορώ να βρω τον κατάλληλο χαρακτηρισμό χωρίς να μου τον κόψει ο διευθυντής μου, οπότε αυτολογοκρίνομαι) σαν τον Αντώνη Αλεξανδρίδη του Big Brother βγάζει προς τα έξω την αγωγή και την παιδεία που έλαβε;
«Αλεξανδρίδηδες» υπάρχουν μόνο στην Κρήτη; Υπάρχει κάποιος που μπορεί να ισχυριστεί κάτι τέτοιο; Οι «Αλεξανδρίδηδες» υπάρχουν σε κάθε γωνιά της χώρας. Είναι οι άνθρωποι που νομίζουν πως συνεχίζουν να ζουν σε μια πατριαρχική κοινωνία όπου η θέση της γυναίκας είναι στην κουζίνα και στο κρεβάτι. Οι «Αλεξανδρίδηδες» είναι κοινωνικό φαινόμενο και πρέπει να παταχθεί αλλάζοντας τον τρόπο που ζούμε και τα μυαλά μας και όχι κουνώντας το δάχτυλό στην Κρήτη.
Εκφράζει ο Αλεξανδρίδης (αλίμονο στη χώρα και όχι στο νησί που δίνει δημόσιο βήμα σε τέτοιους τύπους) μια ελεεινή άποψη και γράφονται άρθρα για την Κρήτη και τη λεβεντιά της. Αδιανόητα πράγματα.
Αφού μπόρεσα και καταλάγιασα την οργή μου για όλα αυτά που άκουσα και διάβασα αυτές τις ημέρες, μπορώ να πω με βεβαιότητα πως κατέληξα σε ένα πρώτο συμπέρασμα για τη ρίζα αυτού του φαινομένου και αφού φτάσατε την ανάγνωση μέχρι εδώ θα μου επιτρέψετε να το μοιραστώ μαζί σας:
Οι Κρητικοί έχουν στις πλάτες τους ένα τεράστιο βάρος. Είναι το βάρος του Μινωικού πολιτισμού. Το βάρος του Βιτσέντζου Κορνάρου. Το βάρος του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Το βάρος του Νίκου Καζαντζάκη. Το βάρος του Μανώλη Πασπαράκη. Το βάρος του Νίκου Ξυλούρη. Το βάρος της αντίστασης σε οποιονδήποτε κατακτητή ανεξάρτητα από το αριθμητικό πλεονέκτημα που αυτός είχε.
Όλο αυτό είναι ένα τεράστιο βάρος για να το φέρουν στους ώμους τους οι κάτοικοι ενός νησιού που δεν είναι παρά μια μικρή κουκίδα πάνω στον παγκόσμιο χάρτη.
Και είναι τόσο βαρύ γιατί όλοι οι υπόλοιποι περιμένουν από τους κατοίκους του και όσους με τιμή φέρουμε τον τίτλο του καταγόμενου από εκεί, να έχουμε μια συμπεριφορά η οποία θα είναι ανάλογη. Αυτό, όμως, δυστυχώς δεν γίνεται και δεν γίνεται γιατί ο άνθρωπος δεν είναι τέλειος. Απ’ όπου κι αν κατάγεται.
Οι Κρητικοί δεν διαφέρουν απ’ όλους τους υπόλοιπους. Ανάμεσά τους υπάρχουν και σκάρτοι. Σάπιοι στην ψυχή και το μυαλό. Άνθρωποι χωρίς μπέσα και τιμή που δεν έχουν την παραμικρή αίσθηση του τι σημαίνει να είσαι Κρητικός και πόσο βαρύ φορτίο είναι αυτό. Τέτοιοι, όμως, υπάρχουν παντού. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Δίπλα μας και ανάμεσά μας.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα θελήσει κάποιος να κουνήσει το δάχτυλο στην Κρήτη και όχι να στηλιτεύσει το κοινωνικό φαινόμενο καλό θα ήταν να το σκεφτεί διπλά. Γιατί στην Κρήτη υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που νιώθουν αυτό το βάρος. Και είναι μέγα σφάλμα να τους φορτώνουν και λάθη κάποιων που κανονικά δεν θα έπρεπε να πατήσουν ξανά αυτά τα χώματα.