Το κόστος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για τους φοιτητές παρουσιάζει εντυπωσιακές διαφορές στην Ευρώπη, σύμφωνα με έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα υψηλότερα δίδακτρα υπάρχουν στην Αγγλία, στην οποία οι φοιτητές πληρώνουν μέχρι 9.000 λίρες (περίπου 11.500 ευρώ) ανά ακαδημαϊκό έτος, ενώ 9 χώρες (Ελλάδα, Αυστρία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Μάλτα, Νορβηγία, Σκοτία στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) και Σουηδία), στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρεώνουν δίδακτρα.
Στην έκθεση τονίζεται ότι μεγάλες διαφορές υπάρχουν και όσον αφορά την υποστήριξη των φοιτητών, η οποία είναι γενναιόδωρη στη Γερμανία, στις σκανδιναβικές χώρες και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ οι φοιτητές στη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Εσθονία, την Ουγγαρία, τη Λετονία και τη Λιθουανία, λαμβάνουν περιορισμένη μόνον οικονομική υποστήριξη.
Υπάρχουν, επίσης, σημαντικές διαφορές όσον αφορά το ποιος δικαιούται υποστήριξη. Τα οικογενειακά επιδόματα και οι φοροαπαλλαγές στους γονείς φοιτητών αποτελούν σημαντικό στοιχείο τού συνολικού πακέτου υποστήριξης των φοιτητών στις μισές περίπου χώρες.
Σε ό,τι αφορά τα δίδακτρα, τα υψηλότερα παρατηρούνται, όπως αναφέρθηκε, στο Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία).
Έως το 2012 ανέρχονταν σε 3.375 λίρες το χρόνο για τις προπτυχιακές σπουδές (bachelor).
Από το Σεπτέμβριο του 2012, το ποσό αυτό έχει αυξηθεί στην Αγγλία, όπου τα βασικά δίδακτρα ξεκινούν από 6.000 λίρες και μπορεί να φθάνουν τις 9.000 λίρες.
Οι φοιτητές στην Αγγλία παίρνουν δάνειο για να πληρώσουν τα δίδακτρα και δεν είναι υποχρεωμένοι να το εξοφλήσουν, έως ότου βρουν δουλειά με σχετικά καλές αποδοχές. Στην Ουαλία, ωστόσο, το πρόσθετο κόστος των διδάκτρων, για τους φοιτητές που έχουν τη μόνιμη κατοικία τους στην Ουαλία, αναλαμβάνεται από την Ουαλική κυβέρνηση, ακόμη και αν σπουδάζουν εκτός Ουαλίας. Στο μεταξύ, στη Βόρεια Ιρλανδία, τα δίδακτρα αυξάνονται μόνο σε συνάρτηση με τον πληθωρισμό και ανέρχονται σε 3.465 λίρες το 2012/13.
Στον αντίποδα βρίσκονται οι 9 χώρες, όπου οι φοιτητές (όχι, όμως, αυτοί που είναι εκτός Ε.Ε.), δεν πληρώνουν δίδακτρα.
Στη Γερμανία, για το νέο ακαδημαϊκό έτος 2012/13, δύο ομόσπονδα κράτη (Bαυαρία και Κάτω Σαξονία) χρεώνουν δίδακτρα, ενώ τα άλλα 14 όχι.
Ωστόσο, το ποσοστό των φοιτητών που πληρώνουν δίδακτρα διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα. Σε ορισμένες χώρες όλοι οι φοιτητές καταβάλλουν δίδακτρα και αυτό συμβαίνει στο Βέλγιο (Φλάνδρα), τη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Αγγλία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβακία και την Τουρκία.
Σε επτά χώρες (Γαλλόφωνη Κοινότητα του Βελγίου, Εσθονία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Λετονία, Ρουμανία) το μεγαλύτερο μέρος των φοιτητών πληρώνουν δίδακτρα. Σε τέσσερις χώρες (Κροατία, Γερμανία, Λιθουανία, Σλοβενία), μια μειονότητα πληρώνει δίδακτρα και, τέλος, στις 9 χώρες που προαναφέρθηκαν οι σπουδαστές δεν πληρώνουν, εκτός από τις εξαιρέσεις που αναφέρονται.
Για τους φοιτητές που έρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα δίδακτρα τείνουν να είναι υψηλότερα. Συνήθως τα καθορίζουν τα ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, αν και σε ορισμένες χώρες (Βέλγιο, Βουλγαρία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ρουμανία) υπάρχουν κανονισμοί σε κεντρικό επίπεδο, που διέπουν τα επίπεδα των διδάκτρων.
Σε 6 χώρες (Τσεχική Δημοκρατία, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιταλία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία) οι φοιτητές από χώρες εκτός Ε.Ε. έχουν την ίδια μεταχείριση ως προς τα δίδακτρα με τους φοιτητές των χωρών της Ένωσης.
Τέλος, τα επίπεδα των διδάκτρων είναι συνήθως υψηλότερα για τις μεταπτυχιακές σπουδές (δεύτερος κύκλος) απ’ ό,τι για τις προπτυχιακές (πρώτος κύκλος) και στο δεύτερο κύκλο, συνήθως τα δίδακτρα βαρύνουν περισσότερους φοιτητές. Στην Ελλάδα, τη Μάλτα και το Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία), τα δίδακτρα αφορούν το δεύτερο κύκλο, αλλά όχι τον πρώτο, ενώ στην Ιρλανδία, τη Γαλλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία και το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία), τα δίδακτρα είναι υψηλότερα για τις μεταπτυχιακές σπουδές, επιπέδου μάστερ.
